Search
Close this search box.

شاهنامه فردوسی – گرفتن رستم رخش را

گرفتن رستم رخش را

چنان شد ز گفتار او پهلوان            كه گفتى بر افشاند خواهد روان‏

         گله هرچ بودش بزابلستان            بياورد لختى بكابلستان‏

         همه پيش رستم همى راندند            برو داغ شاهان همى خواندند

         هر اسپى كه رستم كشيديش پيش            بپشتش بيفشاردى دست خويش‏

         ز نيروى او پشت كردى بخم            نهادى بروى زمين بر شكم‏

         چنين تا ز كابل بيامد زرنگ            فسيله همى تاخت از رنگ رنگ‏

         يكى ماديان تيز بگذشت خنگ            برش چون بر شير و كوتاه لنگ‏

         دو گوشش چو دو خنجر آبدار            بر و يال فربه ميانش نزار

         يكى كرّه از پس ببالاى او            سرين و برش هم بپهناى او

         سيه چشم و بورابرش و گاودم            سيه خايه و تند و پولاد سم‏

         تنش پر نگار از كران تا كران            چو داغ گل سرخ بر زعفران‏

         چو رستم بران ماديان بنگريد            مر آن كرّه پيل تن را بديد

         كمند كيانى همى داد خم            كه آن كره را باز گيرد ز رم‏

         برستم چنين گفت چوپان پير            كه اى مهتر اسپ كسان را مگير

         بپرسيد رستم كه اين اسپ كيست            كه دو رانش از داغ آتش تهيست‏

          چنين داد پاسخ كه داغش مجوى            كزين هست هر گونه گفت و گوى‏

         همى رخش خوانيم بورابرش است            بخو آتشى و برنگ آتش است‏

         خداوند اين را ندانيم كس            همى رخش رستمش خوانيم و بس‏

         سه سالست تا اين بزين آمدست            بچشم بزرگان گزين آمدست‏

         چو مادرش بيند كمند سوار            چو شير اندر آيد كند كارزار

         بينداخت رستم كيانى كمند            سر ابرش آورد ناگه ببند

         بيامد چو شير ژيان مادرش            همى خواست كندن بدندان سرش‏

         بغرّيد رستم چو شير ژيان            از آواز او خيره شد ماديان‏

         يكى مشت زد نيز بر گردنش            كزان مشت برگشت لرزان تنش‏

         بيفتاد و بر خاست و برگشت ازوى            بسوى گله تيز بنهاد روى‏

         بيفشارد ران رستم زورمند            برو تنگ‏تر كرد خم كمند

         بيازيد چنگال گردى بزور            بيفشارد يك دست بر پشت بور

         نكرد ايچ پشت از فشردن تهى            تو گفتى ندارد همى آگهى‏

         بدل گفت كاين بر نشست منست            كنون كار كردن بدست منست‏

         ز چوپان بپرسيد كاين اژدها            بچندست و اين را كه خواهد بها

         چنين داد پاسخ كه گر رستمى            برو راست كن روى ايران زمى‏

         مر اين را برو بوم ايران بهاست            بدين بر تو خواهى جهان كرد راست‏

         لب رستم از خنده شد چون بسد            همى گفت نيكى ز يزدان سزد

         بزين اندر آورد گلرنگ را            سرش تيز شد كينه و جنگ را

         گشاده زنخ ديدش و تيزتگ            بديدش كه دارد دل و تاو و رگ‏

         كشد جوشن و خود و كوپال او            تن پيلوار و برو يال او

         چنان گشت ابرش كه هر شب سپند            همى سوختندش ز بيم گزند

         چپ و راست گفتى كه جادو شدست            بآورد تازنده آهو شدست‏

         دل زال زر شد چو خرم بهار            ز رخش نو آيين و فرخ سوار

         در گنج بگشاد و دينار داد            از امروز و فردا نيامدش ياد

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

گیلاس

[ انگ. ] (اِ.) فنجان، لیوان مخصوصاً لیوان پایه دار بلوری.

گیلاس

(اِ.) درختی است از تیره گل سرخیان که دارای گونه‌های مختلف است. میوه اش سفت و خوشمزه و شیرین است.

گیلو

(اِ.) = گیلوئی: قسمت فاصله بین طاق عمارت و دیوار که بر آن نقاشی و گچ بری کنند و آن به منزله گلوی طاق و سقف است.

گیلک

(لَ) (اِ.) منسوب به گیلان.

گیلکی

(لَ) (ص نسب.)
۱- منسوب به گیلک، زبان مردم گیلان از زبان‌های ایرانی از خانواده هندواروپایی.
۲- (اِ.) گوشه‌ای در آواز دشتی از ملحقات شور (موسیقی).

گیلی

(اِ.) پشته، تل.

گیم

(گِ) [ انگ. ] (اِ.) دور بازی مثلاً در بازی تنیس یا والیبال.

گیوتین

[ فر. ] (اِ.) آلتی برای قطع کردن سَر مجرمان که در سال ۱۷۹۲ م. در فرانسه به کار افتاد.

گیومه

(مِ) [ فر. ] (اِ.) علامتی که به این شکل «» در دو طرف کلمه می‌گذارند.

گیوه

(وِ) (اِ.) نوعی کفش که رویه آن از نخ یا ابریشم بافته می‌شود. ؛ ~ها را ورکشیدن کنایه از: تصمیم به رفتن گرفتن و آماده حرکت شدن.

گیپور

(اِ.) نوعی پارچه توری زبر و پر از نقش‌های گل و بوته برجسته.

ی

(حر.) سی و دومین حرف از الفبای فارسی برابر با ۱۰ در حساب ابجد.

ی

(پس.) این حرف به آخر اسم ملحق شود برای افاده نسبت بین دو چیز و آن برای معانی متعدد بود.
۱- مطلق نسبت، و آن بر چند قسم است:الف - نسبت به مکان: شیرازی، اصفهانی، رامسری. ب - نسبت به ...

ی

(پس.) به آخر کلمه درآید و نشانه نکره بودن باشد: پادشاهی، مردی، گلی.

ی

(مجهول) در قدیم تلفظ ح را به صورت «ی» می‌نوشتند و آن را یای مجهول می‌نامیدند (مق. یای معروف) مانند: دلیر. این تلفظ در قرن‌های اخیر از میان رفته و بدل به یای معروف شده و امروزه فرقی بین ...

ی

(معروف) تلفظ «i» را به صورت «ی» می‌نوشتند و می‌نویسیم و آن را در قدیم یای معروف می‌نامیدند (مق.) یای مجهول مانند:پذیر.

یأجوج

(یَ) [ ع. ] (اِ.)
۱- نام یکی از دو قبیله وحشی ساکن در پشت کوه‌های قفقاز.
۲- کنایه از: انسان‌های وحشی.

یأس

(یَ) [ ع. ] (اِ.) ناامیدی، ناامید شدن.

یا

[ ع. ] (حر.) حرف ندا به معنای «ای»، «ایا».

یا

(حر رب.) به معنای ذیل آید: الف - ح رف ربط و عطف که معنای تردید یا اختیار را می‌رساند. ب - حرف شرط با فعل منفی آید و برای مفهوم مثبت آن فعل معنی ادات شرط دهد.


دیدگاهتان را بنویسید