شاهنامه فردوسی – گرفتن رستم رخش را

گرفتن رستم رخش را

چنان شد ز گفتار او پهلوان            كه گفتى بر افشاند خواهد روان‏

         گله هرچ بودش بزابلستان            بياورد لختى بكابلستان‏

         همه پيش رستم همى راندند            برو داغ شاهان همى خواندند

         هر اسپى كه رستم كشيديش پيش            بپشتش بيفشاردى دست خويش‏

         ز نيروى او پشت كردى بخم            نهادى بروى زمين بر شكم‏

         چنين تا ز كابل بيامد زرنگ            فسيله همى تاخت از رنگ رنگ‏

         يكى ماديان تيز بگذشت خنگ            برش چون بر شير و كوتاه لنگ‏

         دو گوشش چو دو خنجر آبدار            بر و يال فربه ميانش نزار

  شاهنامه فردوسی - آبادانى و آرامش شهرها هنگام پادشاهى هوشنگ

         يكى كرّه از پس ببالاى او            سرين و برش هم بپهناى او

         سيه چشم و بورابرش و گاودم            سيه خايه و تند و پولاد سم‏

         تنش پر نگار از كران تا كران            چو داغ گل سرخ بر زعفران‏

         چو رستم بران ماديان بنگريد            مر آن كرّه پيل تن را بديد

         كمند كيانى همى داد خم            كه آن كره را باز گيرد ز رم‏

         برستم چنين گفت چوپان پير            كه اى مهتر اسپ كسان را مگير

         بپرسيد رستم كه اين اسپ كيست            كه دو رانش از داغ آتش تهيست‏

  دیوان حافظ - دل می‌رود ز دستم صاحب‌دلان خدا را

          چنين داد پاسخ كه داغش مجوى            كزين هست هر گونه گفت و گوى‏

         همى رخش خوانيم بورابرش است            بخو آتشى و برنگ آتش است‏

         خداوند اين را ندانيم كس            همى رخش رستمش خوانيم و بس‏

         سه سالست تا اين بزين آمدست            بچشم بزرگان گزين آمدست‏

         چو مادرش بيند كمند سوار            چو شير اندر آيد كند كارزار

         بينداخت رستم كيانى كمند            سر ابرش آورد ناگه ببند

         بيامد چو شير ژيان مادرش            همى خواست كندن بدندان سرش‏

         بغرّيد رستم چو شير ژيان            از آواز او خيره شد ماديان‏

  دیوان حافظ - چو بشنوی سخن اهل دل، مگو که خطاست

         يكى مشت زد نيز بر گردنش            كزان مشت برگشت لرزان تنش‏

         بيفتاد و بر خاست و برگشت ازوى            بسوى گله تيز بنهاد روى‏

         بيفشارد ران رستم زورمند            برو تنگ‏تر كرد خم كمند

         بيازيد چنگال گردى بزور            بيفشارد يك دست بر پشت بور

         نكرد ايچ پشت از فشردن تهى            تو گفتى ندارد همى آگهى‏

         بدل گفت كاين بر نشست منست            كنون كار كردن بدست منست‏

         ز چوپان بپرسيد كاين اژدها            بچندست و اين را كه خواهد بها

         چنين داد پاسخ كه گر رستمى            برو راست كن روى ايران زمى‏

  شاهنامه فردوسی - دلخوشى دادن سام سيندخت را

         مر اين را برو بوم ايران بهاست            بدين بر تو خواهى جهان كرد راست‏

         لب رستم از خنده شد چون بسد            همى گفت نيكى ز يزدان سزد

         بزين اندر آورد گلرنگ را            سرش تيز شد كينه و جنگ را

         گشاده زنخ ديدش و تيزتگ            بديدش كه دارد دل و تاو و رگ‏

         كشد جوشن و خود و كوپال او            تن پيلوار و برو يال او

         چنان گشت ابرش كه هر شب سپند            همى سوختندش ز بيم گزند

         چپ و راست گفتى كه جادو شدست            بآورد تازنده آهو شدست‏

  دیوان حافظ - روی تو کس ندید و هزارت رقیب هست

         دل زال زر شد چو خرم بهار            ز رخش نو آيين و فرخ سوار

         در گنج بگشاد و دينار داد            از امروز و فردا نيامدش ياد

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

شمع هر جمع مشو ور نه بسوزی ما را
یاد هر قوم مکن تا نروی از یادم
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

ی

(پس.) این حرف به آخر اسم ملحق شود برای افاده نسبت بین دو چیز و آن برای معانی متعدد بود.
۱- مطلق نسبت، و آن بر چند قسم است:الف - نسبت به مکان: شیرازی، اصفهانی، رامسری. ب - نسبت به چیز: ارغوانی، پرنیانی، زعفرانی. ج - نسبت به شخص: اسرافیلی.
۲- سازندگی و فروشندگی را رساند: کبابی، چلوپزی.
۳- اتصاف و دارندگی را رساند به جای «ور»، «مند»: هنری = هنرمند و نامی = نامور.
۴- معنی فاعلی دهد: خونی = خون کننده، خون ریزنده.
۵- معنی مفعولی دهد: زندانی = به زندان انداخته.
۶- گاه به آخر مصدر اضافه شود و معنی لیاقت دهد:خوردنی، پوشیدنی، سوختنی.

دیدگاهتان را بنویسید