شاهنامه فردوسی – گمراه كردن اهريمن كاوس را و به آسمان رفتن كاوس

گمراه كردن اهريمن كاوس را و گمراه كردن اهريمن كاوس را و به آسمان رفتن كاوس

          چنان بد كه ابليس روزى پگاه            يكى انجمن كرد پنهان ز شاه‏

         بديوان چنين گفت كامروز كار            برنج و بسختيست با شهريار

         يكى ديو بايد كنون نغز دست            كه داند ز هر گونه راى و نشست‏

         شود جان كاوس بى‏ره كند            بديوان برين رنج كوته كند

         بگرداندش سر ز يزدان پاك            فشاند بر آن فرّ زيباش خاك‏

         شنيدند و بر دل گرفتند ياد            كس از بيم كاوس پاسخ نداد

         يكى ديو دژخيم بر پاى خاست            چنين گفت كين چرب دستى مراست‏

         غلامى بياراست از خويشتن            سخن‏گوى و شايسته انجمن‏

         همى بود تا يك زمان شهريار            ز پهلو برون شد ز بهر شكار

         بيامد بر او زمين بوس داد            يكى دسته گل بكاوس داد

         چنين گفت كين فرّ زيباى تو            همى چرخ گردان سزد جاى تو

         بكام تو شد روى گيتى همه            شبانى و گردنكشان چون رمه‏

         يكى كار ماندست كاندر جهان            نشان تو هرگز نگردد نهان‏

         چه دارد همى آفتاب از تو راز            كه چون گردد اندر نشيب و فراز

         چگونست ماه و شب و روز چيست            برين گردش چرخ سالار كيست‏

         دل شاه ازان ديو بى‏راه شد            روانش ز انديشه كوتاه شد

         گمانش چنان شد كه گردان سپهر            بگيتى مر او را نمودست چهر

         ندانست كين چرخ را مايه نيست            ستاره فراوان و ايزد يكيست‏

         همه زير فرمانش بيچاره‏اند            كه با سوزش و جنگ و پتياره‏اند

         جهان آفرين بى‏نيازست ازين            ز بهر تو بايد سپهر و زمين‏

         پر انديشه شد جان آن پادشا            كه تا چون شود بى‏پر اندر هوا

         ز دانندگان بس بپرسيد شاه            كزين خاك چندست تا چرخ ماه‏

         ستاره شمر گفت و خسرو شنيد            يكى كژّ و ناخوب چاره گزيد

         بفرمود پس تا بهنگام خواب            برفتند سوى نشيم عقاب‏

         ازان بچّه بسيار برداشتند            بهر خانه بر دو بگذاشتند

         همى پرورانيدشان سال و ماه            بمرغ و بگوشت بره چندگاه‏

         چو نيرو گرفتند هر يك چو شير            بدان سان كه غرم آوريدند زير

         ز عود قمارى يكى تخت كرد            سر درزها را بزر سخت كرد

         بپهلوش بر نيزهاى دراز            ببست و بران گونه بر كرد ساز

         بياويخت از نيزه ران بره            ببست اندر انديشه دل يك سره‏

         ازان پس عقاب دلاور چهار            بياورد و بر تخت بست استوار

         نشست از بر تخت كاوس شاه            كه اهريمنش برده بد دل ز راه‏

         چو شد گرسنه تيز پرّان عقاب            سوى گوشت كردند هر يك شتاب‏

         ز روى زمين تخت برداشتند            ز هامون بابر اندر افراشتند

         بدان حد كه رويشان بود نيرو بجاى            سوى گوشت كردند آهنگ و راى‏

         شنيدم كه كاوس شد بر فلك            همى رفت تا بر رسد بر ملك‏

         دگر گفت ازان رفت بر آسمان            كه تا جنگ سازد بتير و كمان‏

         ز هر گونه هست آواز اين            نداند بجز پر خرد راز اين‏

         پريدند بسيار و ماندند باز            چنين باشد آن كس كه گيردش آز

         چو با مرغ پرّنده نيرو نماند            غمى گشت و پرها بخوى در نشاند

         نگونسار گشتند ز ابر سياه            كشان بر زمين از هوا تخت شاه‏

         سوى بيشه شير چين آمدند            بآمل بروى زمين آمدند

         نكردش تباه از شگفتى جهان            همى بودنى داشت اندر نهان‏

         سياوش زو خواست كايد پديد            ببايست لختى چميد و چريد

         بجاى بزرگى و تخت نشست            پشيمانى و درد بودش بدست‏

         بمانده ببيشه درون زار و خوار            نيايش همى كرد با كردگار

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

ه

(هَ یا هِ) (های غیر ملفوظ) (پس.) به صورت پسوند به معانی ذیل آید:
۱- نسبت و اتصاف: الف - به اسم عام پیوندد و صفت سازد: نبرده = نبردی. ب - به اسم عام پیوندد و مفهوم اخص یابد: زرده. ج - به کلمه مرکب از عدد و اسم عام پیوندد و معنی مقدار دهد. (این نوع را هم «ها»ی مقداریه نامند).
۲- به اسم ذات یا صفت مطلق ملحق گردد و تغییری ظاهراً در معنی کلمه و هویت دستوری ندهد: آشکار = آشکاره.
۳- به صفت مختوم به ین پیوندد: زرین ه.
۴- به کلمه (صفت و اسم) مختوم به ان جمع پیوندد، به دو صورت: الف - غالباً قید سازد: مرد ان ه. ب - گاه صفت سازد: استادانه.
۵- (مانندگی) شباهت: پایه.
۶- دارایی و خداوندی: الف - به عدد پیوندد و اسم سازد: پنجه. ب - به عدد و معدود پیوندد و صفت سازد به معنی دارای آن عدد و معدود: دو دره. ج - گاه به اسم صوت پیوندد و اسم سازد: ترقه.
۷- اسم آلت - به فعل امر (دوم شخص مفرد) پیوندد و اسم آلت سازد: آتشزنه.
۸- اسم مفعول - به آخر مصدر مرخم = سوم شخص مفرد ماضی مطلق پیوندد و اسم مفعول سازد: آمده.
۹- اسم فاعل - به آخر سوم شخص جمع مضارع پیوندد و اسم فاعل سازد: آینده.
۱۰ - اسم مصدر - به ریشه فعل + دوم شخص امر حاضر پیوندد و اسم مصدر سازد: پذیره.
۱۱ - اسم مکان - به آخر اسم یا صفت پیوندد و نام مکانی خاص گردد: انجیره.
۱۲ - معرفه - در تداول به آخر اسم یا صفت به جای موصوف پیوندد و افاده معرفه کند: آقاهه.
۱۳ - تحقیر - گاه در تداول به آخر اسم پیوندد و افاده تحقیر کند: پسره.

دیدگاهتان را بنویسید