شاهنامه فردوسی – گفتار اندر زادن زال

گفتار اندر زادن زال

          كنون پر شگفتى يكى داستان            بپيوندم از گفته باستان‏

         نگه كن كه مر سام را روزگار            چه بازى نمود اى پسر گوش دار

         نبود ايچ فرزند مر سام را            دلش بود جوينده كام را

         نگارى بد اندر شبستان اوى            ز گلبرگ رخ داشت و ز مشك موى‏

         از آن ماهش امّيد فرزند بود            كه خورشيد چهر و برومند بود

         ز سام نريمان همو بار داشت            ز بار گران تنش آزار داشت‏

         ز مادر جدا شد بر ان چند روز            نگارى چو خورشيد گيتى فروز

  دیوان حافظ - صبا وقت سحر بویی ز زلف یار می‌آورد

         بچهره چنان بود تابنده شيد            و ليكن همه موى بودش سپيد

         پسر چون ز مادر بران گونه زاد            نكردند يك هفته بر سام ياد

         شبستان آن نامور پهلوان            همه پيش آن خرد كودك نوان‏

         كسى سام يل را نيارست گفت            كه فرزند پير آمد از خوب جفت‏

         يكى دايه بودش بكردار شير            بر پهلوان اندر آمد دلير

         كه بر سام يل روز فرخنده باد            دل بدسگالان او كنده باد

         پس پرده تو در اى نامجوى            يكى پور پاك آمد از ماه روى‏

         تنش نقره سيم و رخ چون بهشت            برو بر نبينى يك اندام زشت‏

  شاهنامه فردوسی - بنياد نهادن اين نامه

         از آهو همان كش سپيدست موى            چنين بود بخش تو اى نامجوى‏

         فرود آمد از تخت سام سوار            بپرده در آمد سوى نوبهار

         چو فرزند را ديد مويش سپيد            ببود از جهان سر بسر نااميد

         سوى آسمان سر بر آورد راست            ز دادآور آنگاه فرياد خواست‏

         كه اى برتر از كژى و كاستى            بهى زان فزايد كه تو خواستى‏

         اگر من گناهى گران كرده‏ام            و گر كيش آهرمن آورده‏ام‏

         بپوزش مگر كردگار جهان            بمن بر ببخشايد اندر نهان‏

         بپيچد همى تيره جانم ز شرم            بجوشد همى در دلم خون گرم‏

  شاهنامه فردوسی - آمدن افراسياب به ايران زمين

         چو آيند و پرسند گردنكشان            چه گويم ازين بچّه بدنشان‏

         چه گويم كه اين بچّه ديو چيست            پلنگ و دو رنگست و گرنه پريست‏

         ازين ننگ بگذارم ايران زمين            نخواهم برين بوم و بر آفرين‏

         بفرمود پس تاش برداشتند            از آن بوم و بر دور بگذاشتند

         بجائى كه سيمرغ را خانه بود            بدان خانه اين خرد بيگانه بود

         نهادند بر كوه و گشتند باز            بر آمد برين روزگارى دراز

          چنان پهلوان زاده بى‏گناه            ندانست رنگ سپيد از سياه‏

         پدر مهر و پيوند بفگند خوار            جفا كرد بر كودك شيرخوار

  شاهنامه فردوسی - پادشاهى زوطهماسپ

         يكى داستان زد برين نرّه شير            كجا بچه را كرده بد شير سير

         كه گر من ترا خون دل دادمى            سپاس ايچ بر سرت ننهادمى‏

         كه تو خود مرا ديده و هم دلى            دلم بگسلد گر ز من بگسلى‏

         چو سيمرغ را بچه شد گرسنه            بپرواز بر شد دمان از بنه‏

         يكى شير خواره خروشنده ديد            زمين را چو درياى جوشنده ديد

         ز خاراش گهواره و دايه خاك            تن از جامه دور و لب از شير پاك‏

         بگرد اندرش تيره خاك نژند            بسر برش خورشيد گشته بلند

  شاهنامه فردوسی - رسيدن زال به يارى مهراب

         پلنگش بدى كاشكى مام و باب            مگر سايه‏اى يافتى ز آفتاب‏

         فرود آمد از ابر سيمرغ و چنگ            بزد بر گرفتش از آن گرم سنگ‏

         ببردش دمان تا بالبرز كوه            كه بودش بدانجا كنام و گروه‏

         سوى بچگان برد تا بشكرند            بدان ناله زار او ننگرند

         ببخشود يزدان نيكى دهش            كجا بودنى داشت اندر بوش‏

         نگه كرد سيمرغ با بچگان            بران خرد خون از دو ديده چكان‏

         شگفتى برو بر فگندند مهر            بماندند خيره بدان خوب چهر

         شكارى كه نازكتر آن برگزيد            كه بى‏شير مهمان همى خون مزيد

  دیوان حافظ - ساقی ار باده از این دست به جام اندازد

         بدين گونه تا روزگارى دراز            بر آورد داننده بگشاد راز

         چو آن كودك خرد پر مايه گشت            بر آن كوه بر روزگارى گذشت‏

         يكى مرد شد چون يكى زاد سرو            برش كوه سيمين ميانش چو غرو

         نشانش پراگنده شد در جهان            بد و نيك هرگز نماند نهان‏

         بسام نريمان رسيد آگهى            از آن نيك پى پور با فرهى‏

      

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

صبر در مهد خاک چون طفلان
دست بر روی هم نهاده مرا
«صائب تبریزی»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

استعلاج

(اِ تِ) [ ع. ]
۱- (مص م.) درمان بیماری طلبیدن.
۲- (اِمص.) چاره جویی.

استعلام

(اِ تِ) [ ع. ] (مص م.) آگاهی خواستن، پرسش کردن.

استعمار

(اِ تِ) [ ع. ]
۱- (مص م.) آبادانی خواستن.
۲- (اِمص.) آباد کردن کشور به ظاهر و غارت و چپاول آن در نهان.

استعمال

(اِ تِ) [ ع. ] (مص م.)
۱- به کار بردن، کار کردن.
۲- گماشتن، به کار واداشتن.

استغاثت

(اِ تِ ثَ) [ ع. استغاثه ] (مص م.) نک استغاثه.

استغاثه

(اِ تِ ثِ) [ ع. استغاثه ]
۱- (مص م.) دادخواهی کردن، یاری طلبیدن.
۲- (اِمص.) دادخواهی.
۳- زاری، تضرع.

استغراب

(اِ تِ) [ ع. ] (مص م.) غریب شمردن، عجیب دانستن چیزی را، به شگفت آمدن از امری.

استغراق

(اِ تِ) [ ع. ]
۱- (مص م.) همه را فرا - گرفتن.
۲- (مص ل.) غرق شدن.
۳- سخت سرگرم کاری شدن.

استغفار

(اِ تِ) [ ع. ] (مص ل.)
۱- بخشش و آمرزش خواستن.
۲- توبه کردن.

استغفرالله

(اِ تَ فِ رُ لْ لا) [ ع. ] (شب جم.)
۱- برای طلب آمرزش به کار می‌رود.
۲- برای نفی و انکار به کار می‌رود.
۳- برای بیان خشم به کار می‌رود.

استغلاظ

(اِ تِ) [ ع. ]
۱- (مص م.) غلیظ داشتن.
۲- (مص ل.) غلیظ شدن.

استغلال

(اِ تِ) [ ع. ] (مص م.) طلب غله کردن، غله گرفتن.

استغناء

(اِ تِ) [ ع. ]
۱- (مص ل.) بی نیازی خواستن.
۲- توانگر شدن، مالدار شدن.
۳- (اِمص.) بی نیازی، توانگری (مادی یا معنوی).
۴- وابستگی نداشتن، بی قید بودن.
۵- گذشتن، صرفنظر کردن.

استفادت

(اِ تِ دَ) [ ع. استفاده ] (مص م.) نک استفاده.

استفاده

(اِ تِ دِ) [ ع. استفاده ] (مص م.) سود بردن، فایده خواستن.

استفاضت

(اِ تِ ضَ) [ ع. استفاضه ] (مص م.) نک استفاضه.

استفاضه

(اِ تِ ض ِ) [ ع. استفاضه ] (مص م.)
۱- طلب فیض کردن.
۲- عطا خواستن.
۳- فاش و م نتشر شدن خبر.

استفتاء

(اِ تِ) [ ع. ] (مص م.) فتوی خواستن.

استفتاح

(اِ تِ) [ ع. ] (مص م.)
۱- نصرت خواستن.
۲- گشایش طلبیدن.
۳- یاری خواستن.

استفراد

(اِ تِ)
۱- (مص ل.) تنها شدن به چیزی، تنها رفتن پی کاری.
۲- تنها کردن کاری را.
۳- تنهائی خواستن، خواستار تنهائی بودن.
۴- (مص م.) کسی را از میان گروه به تنهایی برگزیدن.


دیدگاهتان را بنویسید