شاهنامه فردوسی – گفتارى در بخت زال در نزد ستاره ‏شناسان

گفتارى در بخت زال در نزد ستاره ‏شناسان

          بفرمود تا موبدان و ردان            ستاره‏شناسان و هم بخردان‏

         كنند انجمن پيش تخت بلند            بكار سپهرى پژوهش كنند

         برفتند و بردند رنج دراز            كه تا با ستاره چه دارند راز

         سه روز اندران كارشان شد درنگ            برفتند با زيج رومى بچنگ‏

         زبان بر گشادند بر شهريار            كه كرديم با چرخ گردان شمار

         چنين آمد از داد اختر پديد            كه اين آب روشن بخواهد دويد

         ازين دخت مهراب و از پور سام            گوى پر منش زايد و نيك نام‏

         بود زندگانيش بسيار مر            همش زور باشد هم آيين و فر

         همش برز باشد همش شاخ و يال            برزم و ببزمش نباشد همال‏

         كجا باره او كند موى تر            شود خشك همرزم او را جگر

         عقاب از بر ترگ او نگذرد            سران جهان را بكس نشمرد

         يكى برز بالا بود فرّمند             همه شير گيرد بخمّ كمند

         هوا را بشمشير گريان كند            بر آتش يكى گور بريان كند

         كمر بسته شهرياران بود            بايران پناه سواران بود

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

آن

۱ - پسوند دال بر زمان: بامدادان، ناگاهان.
۲- پسوند دال بر مکان و موطن: گیلان، یونان، ایران، دیلمان.
۳- پسوند حاصل مصدر است در آخر ریشه فعل: چادردران کردن، راه جامه دران.
۴- پسوند دال بر کثرت و استمرار در آخر اسم فاعل (مرخم.): درم - ریزان، گلریزان.
۵- پسوند صفت فاعلی در آخر ریشه فعل = مفرد امر حاضر: خرامان، روان، نگران.
۶- پسوند دال بر نسبت بنوت و فرزندی: اردشیر بابکان (اردشیر پسر بابک)، خسرو قبادان (خسرو پسر قباد).
۷- پسوند دال بر جشن و آذین و شادمانی و سوگ: آشتی کنان، آینه بندان.
۸- گاه به آخر صفات پیوندد و تغییری در معنی و نوع کلمه نمی‌دهد: شادان، آبادان.
۹- پسوند جمع: یکی از دو علامت جمع پارسی است و آن در موارد ذیل به کار رود: الف: جانداران (انسان و حیوان) و نام اقوام و ملل به «ان» نیز جمع بسته شوند: مردان، اسبان، ترکان. ب: بعضی اعضای بدن (که زوج و متعدد باشند) علاوه بر «ها» به «ان» نیز جمع بسته شوند: چشمان، ابروان. ج: کلمات ذیل دال بر زمان: علاوه بر «ها» به «ان» جمع بسته شوند: روزگاران، روزان، شبان.

دیدگاهتان را بنویسید