شاهنامه فردوسی – گريختن سلم و كشته شدن او به دست منوچهر

گريختن سلم و كشته شدن او به دست منوچهر

      

تهى شد ز كينه سر كينه‏دار            گريزان همى رفت سوى حصار

         پس اندر سپاه منوچهر شاه            دمان و دنان بر گرفتند راه‏

        چو شد سلم تا پيش دريا كنار            نديد آنچه كشتى بر آن رهگذار

         چنان شد ز بس كشته و خسته دشت            كه پوينده را راه دشوار گشت‏

         پر از خشم و پر كينه سالار نو            نشست از بر چرمه تيز رو

         بيفگند بر گستوان و بتاخت            بگرد سپه چرمه اندر نشاخت‏

         رسيد آنگهى تنگ در شاه روم            خروشيد كاى مرد بيداد شوم‏

         بكشتى برادر ز بهر كلاه            كله يافتى چند پوئى براه‏

         كنون تاجت آوردم اى شاه و تخت            ببار آمد آن خسروانى درخت‏

         ز تاج بزرگى گريزان مشو            فريدونت گاهى بياراست نو

         درختى كه پروردى آمد ببار            بيابى هم اكنون برش در كنار

         اگر بار خارست خود كشته            و گر پرنيانست خود رشته‏

         همى تاخت اسپ اندرين گفت‏گوى            يكايك بتنگى رسيد اندر اوى‏

         يكى تيغ زد زود بر گردنش            بدو نيمه شد خسروانى تنش‏

         بفرمود تا سرش برداشتند            بنيزه بابر اندر افراشتند

         بماندند لشكر شگفت اندر اوى            از ان زور و آن بازوى جنگجوى‏

         همه لشكر سلم همچون رمه            كه بپراگند روزگار دمه‏

         برفتند يك سر گروها گروه            پراگنده در دشت و دريا و كوه‏

         يكى پر خرد مرد پاكيزه مغز            كه بودش زبان پر ز گفتار نغز

         بگفتند تازى منوچهر شاه            شود گرم و باشد زبان سپاه‏

         بگويد كه گفتند ما كهتريم            زمين جز بفرمان او نسپريم‏

         گروهى خداوند بر چارپاى            گروهى خداوند كشت و سراى‏

         سپاهى بدين رزمگاه آمديم            نه بر آرزو كينه خواه آمديم‏

         كنون سر بسر شاه را بنده‏ايم            دل و جان بمهر وى آگنده‏ايم‏

         گرش راى جنگ است و خون ريختن            نداريم نيروى آويختن‏

         سران يك سره پيش شاه آوريم            بر او سر بى‏گناه آوريم‏

         براند هر آن كام كو را هواست            برين بى‏گنه جان ما پادشاست‏

         بگفت اين سخن مرد بسيار هوش            سپهدار خيره بدو داد گوش‏

         چنين داد پاسخ كه من كام خويش            بخاك افگنم بر كشم نام خويش‏

         هر آن چيز كان نز ره ايزديست            از آهرمنى گر ز دست بديست‏

         سراسر ز ديدار من دور باد            بدى را تن ديو رنجور باد

         شما گر همه كينه دار منيد            و گر دوستداريد و يار منيد

         چو پيروزگر دادمان دستگاه            گنه‏كار پيدا شد از بى‏گناه‏

         كنون روز دادست بيداد شد            سران را سر از كشتن آزاد شد

         همه مهر جوئيد و افسون كنيد            ز تن آلت جنگ بيرون كنيد

         خروشى بر آمد ز پرده سراى            كه اى پهلوانان فرخنده راى‏

         ازين پس بخيره مريزيد خون            كه بخت جفا پيشگان شد نگون‏

         همه آلت لشكر و ساز جنگ            ببردند نزديك پور پشنگ‏

         سپهبد منوچهر بنواختشان            بر اندازه بر پايگه ساختشان‏

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید