شاهنامه فردوسی – گرفتن قارن دژ الانان را

گرفتن قارن دژ الانان را

      

          بسلم آگهى رفت ازين رزمگاه            و زان تيرگى كاندر آمد بما

         پس پشتش اندر يكى حصن بود            بر آورده سر تا بچرخ كبود

         چنان ساخت كايد بدان حصن باز            كه دارد زمانه نشيب و فراز

         هم اين يك سخن قارن انديشه كرد            كه برگاشتش سلم روى از نبرد

         كالانى دژش باشد آرامگاه            سزد گر برو بر بگيريم راه‏

         كه گر حصن دريا شود جاى اوى            كسى نگسلاند ز بن پاى اوى‏

         يكى جاى دارد سر اندر سحاب            بچاره بر آورده از قعر آب‏

         نهاده ز هر چيز گنجى بجاى            فگنده برو سايه پرّ هماى‏

         مرا رفت بايد بدين چاره زود            ركاب و عنان را ببايد بسود

         اگر شاه بيند ز جنگ آوران            بكهتر سپارد سپاهى گران‏

         همان با درفش همايون شاه            هم انگشتر تور با من براه‏

         ببايد كنون چاره ساختن            سپه را بحصن اندر انداختن‏

         من و گرد گرشاسپ و اين تيره شب            برين راز بر باد مگشاى لب‏

         چو روى هوا گشت چون آبنوس            نهادند بر كوهه پيل كوس‏

         همه نامداران پر خاشجوى            ز خشكى بدريا نهادند روى‏

         سپه را بشيروى بسپرد و گفت            كه من خويشتن را بخواهم نهفت‏

         شوم سوى دژبان بپيغمبرى            نمايم بدو مهر انگشترى‏

         چو در دژ شوم بر فرازم درفش            درفشان كنم تيغهاى بنفش‏

         شما روى يك سر سوى دژ نهيد            چنانك اندر آييد دميد و دهيد

         سپه را بنزديك دريا بماند            بشيروى شيراوژن و خود براند

         بيامد چو نزديكى دژ رسيد            سخن گفت و دژدار مُهرش بديد

         چنين گفت كز نزد تور آمدم            بفرمود تا يك زمان دم زدم‏

         مرا گفت شو پيش دژبان بگوى            كه روز و شب آرام و خوردن مجوى‏

         كز ايدر درفش منوچهر شاه            سوى دژ فرستد همى با سپاه‏

         تو با او بنيك و ببد يار باش            نگهبان دژ باش و بيدار باش‏

         چو دژبان چنين گفتها را شنيد            همان مهر انگشترى را بديد

         همان گه در دژ گشادند باز            بديد آشكارا ندانست راز

         نگر تا سخنگوى دهقان چه گفت            كه راز دل آن ديد كو دل نهفت‏

         مرا و ترا بندگى پيشه باد            ابا پيشه‏مان نيز انديشه باد

         بنيك و ببد هر چه شايد بدن            ببايد همى داستانها زدن‏

         چو دژدار و چون قارن رزمجوى            يكايك بروى اندر آورده روى‏

         يكى بدسگال و يكى ساده دل            سپهبد بهر چاره آماده دل‏

         همى جست آن روز تا شب زمان            نه آگاه دژدار از آن بدگمان‏

به بيگانه بر مهر خويشى نهاد            بداد از گزافه سر و دژ بباد

         چو شب روز شد قارن رزمخواه            درفشى بر افراخت چون گرد ماه‏

         خروشيد و بنمود يك يك نشان            بشيروى و گردان گردنكشان‏

         چو شيروى ديد آن درفش يلى            بكين روى بنهاد با پر دلى‏

         در حصن بگرفت و اندر نهاد            سران را ز خون بر سر افسر نهاد

         بيك دست قارن بيك دست شير            بسر گرز و تيغ آتش و آب زير

         چو خورشيد بر تيغ گنبد رسيد            نه آيين دژ بد نه دژبان پديد

         نه دژ بود گفتى نه كشتى بر آب            يكى دود ديدى سر اندر سحاب‏

         درخشيدن آتش و باد خاست            خروش سواران و فرياد خاست‏

         چو خورشيد تابان ز بالا بگشت            چه آن دژ نمود و چه آن پهن دشت‏

         بكشتند از يشان فزون از شمار            همى دود از آتش بر آمد چو قار

         همه روى دريا شده قيرگون            همه روى صحرا شده جوى خون‏

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید