شاهنامه فردوسی – گرفتن شاه هاماوران كاوس را

گرفتن شاه هاماوران كاوس را

          غمى بد دل شاه هاماوران            ز هر گونه چاره جست اندران‏

         چو يك هفته بگذشت هشتم پگاه            فرستاده آمد به نزديك شاه‏

         كه گر شاه بيند كه مهمان خويش            بيايد خرامان به ايوان خويش‏

         شود شهر هاماوران ارجمند            چو بينند رخشنده گاه بلند

         بدين گونه با او همى چاره جست            نهان بند او بود رايش درست‏

         مگر شهر و دختر بماند بدوى            نباشدش بر سر يكى باژجوى‏

         بدانست سودابه راى پدر            كه با سور پرخاش دارد بسر

         بكاوس كى گفت كين راى نيست            ترا خود بهاماوران جاى نيست‏

  دیوان حافظ -  صبا به تهنیت پیر می‌فروش آمد

         ترا بى‏بهانه بچنگ آورند            نبايد كه با سور جنگ آورند

         ز بهر منست اين همه گفت و گوى            ترا زين شدن انده آيد بروى‏

         ز سودابه گفتار باور نكرد            نيامدش زيشان كسى را بمرد

         بشد با دليران و كند آوران            بمهمانى‏ء شاه هاماوران‏

         يكى شهر بد شاه را شاهه نام            همه از در جشن و سور و خرام‏

         بدان شهر بودش سراى و نشست            همه شهر سرتاسر آذين ببست‏

         چو در شاهه شد شاه گردن فراز            همه شهر بردند پيشش نماز

         همه گوهر و زعفران ريختند            بدينار و عنبر بر آميختند

  دیوان حافظ - ستاره‌ای بدرخشید و ماه مجلس شد

         بشهر اندر آواى رود و سرود            بهم بر كشيدند چون تار و پود

         چو ديدش سپهدار هاماوران            پياده شدش پيش با مهتران‏

         ز ايوان سالار تا پيش در            همه در و ياقوت باريد و زر

         بزرّين طبقها فرو ريختند            بسر مشك و عنبر همى بيختند

         بكاخ اندرون تخت زرّين نهاد            نشست از بر تخت كاوس شاد

         همى بود يك هفته با مى بدست            خوش و خرّم آمدش جاى نشست‏

         شب و روز بر پيش چون كهتران            ميان بسته بد شاه هاماوران‏

         ببسته همه لشكرش را ميان            پرستنده بر پيش ايرانيان‏

  شاهنامه فردوسی - آمدن زال با نامه سام نزد منوچهر

         بدين گونه تا يك سر ايمن شدند            ز چون و چرا و نهيب و گزند

         همه گفته بودند و آراسته            سگاليده از جاى برخاسته‏

         ز بربر برين گونه آگه شدند            سگالش چنين بود همره شدند

         شبى بانگ بوق آمد و تاختن            كسى را نبد آرزو ساختن‏

         ز بربرستان چون بيامد سپاه            بهاماوران شاد دل گشت شاه‏

         گرفتند ناگاه كاوس را            چو گودرز و چون گيو و چون طوس را

         چه گويد درين مردم پيش بين            چه دانى تو اى كاردان اندرين‏

         چو پيوسته خون نباشد كسى            نبايد برو بودن ايمن بسى‏

  شاهنامه فردوسی - فرستادن فريدون منوچهر را به جنگ تور و سلم

         بود نيز پيوسته خونى كه مهر            ببرّد ز تو تا بگرددت چهر

         چو مهر كسى را بخواهى ستود            ببايد بسود و زيان آزمود

         پسر گر بجاه از تو برتر شود            هم از رشك مهر تو لاغر شود

         چنين است گيهان ناپاك راى            بهر باد خيره بجنبد ز جاى‏

         چو كاوس بر خيرگى بسته شد            بهاماوران راى پيوسته شد

         يكى كوه بودش سر اندر سحاب            بر آورده ايزد از قعر آب‏

         يكى دژ بر آورده از كوهسار            تو گفتى سپهرستش اندر كنار

         بدان دژ فرستاد كاوس را            همان گيو و گودرز و هم طوس را

  شاهنامه فردوسی - گريختن سلم و كشته شدن او به دست منوچهر

         همان مهتران دگر را به بند            ابا شاه كاوس در دژ فگند

         ز گردان نگهبان دژ شد هزار            همه نامداران خنجر گذار

         سراپرده او بتاراج داد            به پر مايگان بدره و تاج داد

         برفتند پوشيده رويان دو خيل            عمارى يكى در ميانش جليل‏

         كه سودابه را باز جاى آورند            سراپرده را زير پاى آورند

         چو سودابه پوشيدگان را بديد            ز بر جامه خسروى بردريد

         بمشكين كمند اندر آويخت چنگ            بفندق گلان را بخون داد رنگ‏

         بديشان چنين گفت كين كاركرد            ستوده ندارند مردان مرد

  شاهنامه فردوسی - خوان هفتم كشتن رستم ديو سپيد را

         چرا روز جنگش نكردند بند            كه جامش زره بود و تختش سمند

         سپهدار چون گيو و گودرز و طوس            بدرّيد دلتان ز آواى كوس‏

         همى تخت زرّين كمينگه كنيد            ز پيوستگى دست كوته كنيد

         فرستادگان را سگان كرد نام            همى ريخت خونابه بر گل مدام‏

         جدايى نخواهم ز كاوس گفت            و گر چه لحد باشد او را نهفت‏

         چو كاوس را بند بايد كشيد            مرا بى‏گنه سر ببايد بريد

         بگفتند گفتار او با پدر            پر از كين شدش سر پر از خون جگر

  شاهنامه فردوسی - رفتن كاوس به مازندران

         به حصنش فرستاد نزديك شوى            جگر خسته از غم به خون شسته روى‏

         نشستش بيك خانه با شهريار            پرستنده او بود و هم غمگسار

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

ای جرعه نوش مجلس جم سینه پاک دار
کیینه‌ایست جام جهان بین که آه از او
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

ه

(هَ یا هِ) (های غیر ملفوظ) (پس.) به صورت پسوند به معانی ذیل آید:
۱- نسبت و اتصاف: الف - به اسم عام پیوندد و صفت سازد: نبرده = نبردی. ب - به اسم عام پیوندد و مفهوم اخص یابد: زرده. ج - به کلمه مرکب از عدد و اسم عام پیوندد و معنی مقدار دهد. (این نوع را هم «ها»ی مقداریه نامند).
۲- به اسم ذات یا صفت مطلق ملحق گردد و تغییری ظاهراً در معنی کلمه و هویت دستوری ندهد: آشکار = آشکاره.
۳- به صفت مختوم به ین پیوندد: زرین ه.
۴- به کلمه (صفت و اسم) مختوم به ان جمع پیوندد، به دو صورت: الف - غالباً قید سازد: مرد ان ه. ب - گاه صفت سازد: استادانه.
۵- (مانندگی) شباهت: پایه.
۶- دارایی و خداوندی: الف - به عدد پیوندد و اسم سازد: پنجه. ب - به عدد و معدود پیوندد و صفت سازد به معنی دارای آن عدد و معدود: دو دره. ج - گاه به اسم صوت پیوندد و اسم سازد: ترقه.
۷- اسم آلت - به فعل امر (دوم شخص مفرد) پیوندد و اسم آلت سازد: آتشزنه.
۸- اسم مفعول - به آخر مصدر مرخم = سوم شخص مفرد ماضی مطلق پیوندد و اسم مفعول سازد: آمده.
۹- اسم فاعل - به آخر سوم شخص جمع مضارع پیوندد و اسم فاعل سازد: آینده.
۱۰ - اسم مصدر - به ریشه فعل + دوم شخص امر حاضر پیوندد و اسم مصدر سازد: پذیره.
۱۱ - اسم مکان - به آخر اسم یا صفت پیوندد و نام مکانی خاص گردد: انجیره.
۱۲ - معرفه - در تداول به آخر اسم یا صفت به جای موصوف پیوندد و افاده معرفه کند: آقاهه.
۱۳ - تحقیر - گاه در تداول به آخر اسم پیوندد و افاده تحقیر کند: پسره.

دیدگاهتان را بنویسید