شاهنامه فردوسی – گرفتن شاه هاماوران كاوس را

گرفتن شاه هاماوران كاوس را

          غمى بد دل شاه هاماوران            ز هر گونه چاره جست اندران‏

         چو يك هفته بگذشت هشتم پگاه            فرستاده آمد به نزديك شاه‏

         كه گر شاه بيند كه مهمان خويش            بيايد خرامان به ايوان خويش‏

         شود شهر هاماوران ارجمند            چو بينند رخشنده گاه بلند

         بدين گونه با او همى چاره جست            نهان بند او بود رايش درست‏

         مگر شهر و دختر بماند بدوى            نباشدش بر سر يكى باژجوى‏

         بدانست سودابه راى پدر            كه با سور پرخاش دارد بسر

         بكاوس كى گفت كين راى نيست            ترا خود بهاماوران جاى نيست‏

         ترا بى‏بهانه بچنگ آورند            نبايد كه با سور جنگ آورند

         ز بهر منست اين همه گفت و گوى            ترا زين شدن انده آيد بروى‏

         ز سودابه گفتار باور نكرد            نيامدش زيشان كسى را بمرد

         بشد با دليران و كند آوران            بمهمانى‏ء شاه هاماوران‏

         يكى شهر بد شاه را شاهه نام            همه از در جشن و سور و خرام‏

         بدان شهر بودش سراى و نشست            همه شهر سرتاسر آذين ببست‏

         چو در شاهه شد شاه گردن فراز            همه شهر بردند پيشش نماز

         همه گوهر و زعفران ريختند            بدينار و عنبر بر آميختند

         بشهر اندر آواى رود و سرود            بهم بر كشيدند چون تار و پود

         چو ديدش سپهدار هاماوران            پياده شدش پيش با مهتران‏

         ز ايوان سالار تا پيش در            همه در و ياقوت باريد و زر

         بزرّين طبقها فرو ريختند            بسر مشك و عنبر همى بيختند

         بكاخ اندرون تخت زرّين نهاد            نشست از بر تخت كاوس شاد

         همى بود يك هفته با مى بدست            خوش و خرّم آمدش جاى نشست‏

         شب و روز بر پيش چون كهتران            ميان بسته بد شاه هاماوران‏

         ببسته همه لشكرش را ميان            پرستنده بر پيش ايرانيان‏

         بدين گونه تا يك سر ايمن شدند            ز چون و چرا و نهيب و گزند

         همه گفته بودند و آراسته            سگاليده از جاى برخاسته‏

         ز بربر برين گونه آگه شدند            سگالش چنين بود همره شدند

         شبى بانگ بوق آمد و تاختن            كسى را نبد آرزو ساختن‏

         ز بربرستان چون بيامد سپاه            بهاماوران شاد دل گشت شاه‏

         گرفتند ناگاه كاوس را            چو گودرز و چون گيو و چون طوس را

         چه گويد درين مردم پيش بين            چه دانى تو اى كاردان اندرين‏

         چو پيوسته خون نباشد كسى            نبايد برو بودن ايمن بسى‏

         بود نيز پيوسته خونى كه مهر            ببرّد ز تو تا بگرددت چهر

         چو مهر كسى را بخواهى ستود            ببايد بسود و زيان آزمود

         پسر گر بجاه از تو برتر شود            هم از رشك مهر تو لاغر شود

         چنين است گيهان ناپاك راى            بهر باد خيره بجنبد ز جاى‏

         چو كاوس بر خيرگى بسته شد            بهاماوران راى پيوسته شد

         يكى كوه بودش سر اندر سحاب            بر آورده ايزد از قعر آب‏

         يكى دژ بر آورده از كوهسار            تو گفتى سپهرستش اندر كنار

         بدان دژ فرستاد كاوس را            همان گيو و گودرز و هم طوس را

         همان مهتران دگر را به بند            ابا شاه كاوس در دژ فگند

         ز گردان نگهبان دژ شد هزار            همه نامداران خنجر گذار

         سراپرده او بتاراج داد            به پر مايگان بدره و تاج داد

         برفتند پوشيده رويان دو خيل            عمارى يكى در ميانش جليل‏

         كه سودابه را باز جاى آورند            سراپرده را زير پاى آورند

         چو سودابه پوشيدگان را بديد            ز بر جامه خسروى بردريد

         بمشكين كمند اندر آويخت چنگ            بفندق گلان را بخون داد رنگ‏

         بديشان چنين گفت كين كاركرد            ستوده ندارند مردان مرد

         چرا روز جنگش نكردند بند            كه جامش زره بود و تختش سمند

         سپهدار چون گيو و گودرز و طوس            بدرّيد دلتان ز آواى كوس‏

         همى تخت زرّين كمينگه كنيد            ز پيوستگى دست كوته كنيد

         فرستادگان را سگان كرد نام            همى ريخت خونابه بر گل مدام‏

         جدايى نخواهم ز كاوس گفت            و گر چه لحد باشد او را نهفت‏

         چو كاوس را بند بايد كشيد            مرا بى‏گنه سر ببايد بريد

         بگفتند گفتار او با پدر            پر از كين شدش سر پر از خون جگر

         به حصنش فرستاد نزديك شوى            جگر خسته از غم به خون شسته روى‏

         نشستش بيك خانه با شهريار            پرستنده او بود و هم غمگسار

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

چارقد

(قَ) (اِمر.) روسری ؛ پارچه‌ای نازک و چهارگوش که خانم‌ها دو تا کرده و با آن موهای سر را می‌پوشانند.

چاره

(رِ) [ په. ] (اِ.)
۱- گریز، درمان.
۲- تدبیر.
۳- مکر، حیله.

چاره ساز

(~.) (ص فا.)
۱- چاره کننده.
۲- علاج کننده.
۳- خدای تعالی.

چاروا

(اِمر.) چارپا، اسب، خر، استر.

چاروادار

(ص فا.) کسی که حیوانات بارکش را می‌راند یا با آن‌ها باربری کند.

چارپار

(اِ.) چهارپا.

چارپهلو شدن

(پَ. شُ دَ) (مص ل.)
۱- سیر شدن، غذای بسیار خوردن.
۲- به پشت خوابیدن.

چارچار

(اِ.) = چهار چهار: روز آخر چله بزرگ و چهار روز اول چله کوچک در زمستان که سردترین روزهای سال است.

چارچار

(اِ.) برابری، همچشمی.

چارچنگولی

(چَ) (ص.) = چهارچنگالی:
۱- انگشتان دست و پای جمع و خمیده شده.
۲- (عا.) ب ا تمام نیرو و اشتیاق و جدیت.
۳- با دو دست و دو پا.

چارک

(رَ) (اِمر.)
۱- یک چهارم هر چیز.
۲- واحد وزن، یک چهارم من که معادل ده سیر یا ۷۵۰ گرم می‌باشد.
۳- یک چهارم زرع که معادل چهار گره‌است.

چارک

(~.) [ سنس. ] (ص. اِ.) چاووش، نقیب قافله.

چاشت

[ په. ] (اِ.)
۱- اول صبح، بخش نخستِ روز.
۲- غذایی که به هنگام چاشت خورند.

چاشتگاه

(ق.) ظُهر، نزدیک ظهر.

چاشنی

[ په. ] (اِ.)
۱- مقداری از غذا که برای مزه کردن، بچشند.
۲- مقدار ترشی که به غذا می‌زنند.
۳- ماده قابل اشتعالی که به فشنگ یا هر مواد منفجره‌ای وصل کنند.

چاشنی گرفتن

(گِ رِ تَ) (مص م.)
۱- مزه کردن، چشیدن.
۲- مزه کردن غذا توسط کسی که مأمور این کار بود، پیش از غذا خوردن پادشاه.

چاشنی گیر

(ص فا.)
۱- مزه چِش، کسی که اندکی از غذا را برای معلوم کردن طعم و مزه آن می‌چشد.
۲- مدیر مطبخ، حاکم آشپزخانه، توشمال.
۳- قسمت کننده طعام.

چاق

[ تر. ]
۱- (ص.) فربه.
۲- تنومند.
۳- تندرست، سالم.
۴- (اِ.) صحت، سلامت. ؛دماغش ~ است الف - سالم و تندرست است. ب - کار و بارش خوب است. ؛~ُ چله چاق و فربه.

چاق کردن

(کَ دَ) (مص م.) (عا.)
۱- سرِ حال آوردن.
۲- آماده کردن قلیان، چپق یا وافور برای استعمال.

چاقو

(اِ.) آلتی مرکب از تیغه فولادین که به دسته‌ای وصل است و آن برای بریدن و تراشیدن به کار رود. ؛~ی بی دسته ساختن کنایه از: کار ناتمام و بی ارزش کردن.


دیدگاهتان را بنویسید