شاهنامه فردوسی – پيروزى فريدون بر ضحاك و دست يافتن بر گنجهاى آن

پيروزى فريدون بر ضحاك و دست يافتن بر گنجهاى آن

      

چو آمد بنزديك اروند رود            فرستاد زى رودبانان درود

         بران رودبان گفت پيروز شاه            كه كشتى بر افگن هم اكنون براه‏

         مرا با سپاهم بدان سو رسان            از اينها كسى را بدين سو ممان‏

         بدان تا گذر يابم از روى آب            بكشتى و زورق هم اندر شتاب‏

         نياورد كشتى نگهبان رود            نيامد بگفت فريدون فرود

         چنين داد پاسخ كه شاه جهان            چنين گفت با من سخن در نهان‏

         كه مگذار يك پشه را تا نخست            جوازى بيابى و مهرى درست‏

  دیوان حافظ - به کوی میکده هر سالکی که ره دانست

         فريدون چو بشنيد شد خشمناك            از ان ژرف دريا نيامدش باك‏

         هم آنگه ميان كيانى ببست            بر ان باره تيزتك بر نشست‏

         سرش تيز شد كينه و جنگ را            بآب اندر افگند گلرنگ را

         ببستند يارانش يك سر كمر            هميدون بدريا نهادند سر

         بر آن بادپايان با آفرين            بآب اندرون غرقه كردند زين‏

         بخشكى رسيدند سر كينه جوى            به بيت المقدس نهادند روى‏

         كه بر پهلوانى زبان راندند            همى كنگ دژ هودجش خواندند

         بتازى كنون خانه پاك دان            بر آورده ايوان ضحاك دان‏

  دیوان حافظ - دلبر برفت و دلشدگان را خبر نکرد

         چو از دشت نزديك شهر آمدند            كز ان شهر جوينده بهر آمدند

         ز يك ميل كرد آفريدون نگاه            يكى كاخ ديد اندر آن شهر شاه‏

         فروزنده چون مشترى بر سپهر            همه جاى شادى و آرام و مهر

         كه ايوانش برتر ز كيوان نمود            كه گفتى ستاره بخواهد بسود

         بدانست كان خانه اژدهاست            كه جاى بزرگى و جاى بهاست‏

         بيارانش گفت آنكه بر تيره خاك            بر آرد چنين بر ز جاى از مغاك‏

         بترسم همى زانكه با او جهان            مگر راز دارد يكى در نهان‏

  شاهنامه فردوسی - گرفتن قارن دژ الانان را

         ببايد كه ما را بدين جاى تنگ            شتابيدن آيد بروز درنگ‏

         بگفت و بگرز گران دست برد            عنان باره تيزتك را سپرد

         تو گفتى يكى آتشستى درست            كه پيش نگهبان ايوان برست‏

         گران گرز برداشت از پيش زين            تو گفتى همى بر نوردد زمين‏

         كس از روزبانان بدر بر نماند            فريدون جهان آفرين را بخواند

         باسب اندر آمد بكاخ بزرگ            جهان ناسپرده جوان سترگ‏

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

نهادم عقل را ره توشه از می
ز شهر هستیش کردم روانه
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

ه

(هَ یا هِ) (های غیر ملفوظ) (پس.) به صورت پسوند به معانی ذیل آید:
۱- نسبت و اتصاف: الف - به اسم عام پیوندد و صفت سازد: نبرده = نبردی. ب - به اسم عام پیوندد و مفهوم اخص یابد: زرده. ج - به کلمه مرکب از عدد و اسم عام پیوندد و معنی مقدار دهد. (این نوع را هم «ها»ی مقداریه نامند).
۲- به اسم ذات یا صفت مطلق ملحق گردد و تغییری ظاهراً در معنی کلمه و هویت دستوری ندهد: آشکار = آشکاره.
۳- به صفت مختوم به ین پیوندد: زرین ه.
۴- به کلمه (صفت و اسم) مختوم به ان جمع پیوندد، به دو صورت: الف - غالباً قید سازد: مرد ان ه. ب - گاه صفت سازد: استادانه.
۵- (مانندگی) شباهت: پایه.
۶- دارایی و خداوندی: الف - به عدد پیوندد و اسم سازد: پنجه. ب - به عدد و معدود پیوندد و صفت سازد به معنی دارای آن عدد و معدود: دو دره. ج - گاه به اسم صوت پیوندد و اسم سازد: ترقه.
۷- اسم آلت - به فعل امر (دوم شخص مفرد) پیوندد و اسم آلت سازد: آتشزنه.
۸- اسم مفعول - به آخر مصدر مرخم = سوم شخص مفرد ماضی مطلق پیوندد و اسم مفعول سازد: آمده.
۹- اسم فاعل - به آخر سوم شخص جمع مضارع پیوندد و اسم فاعل سازد: آینده.
۱۰ - اسم مصدر - به ریشه فعل + دوم شخص امر حاضر پیوندد و اسم مصدر سازد: پذیره.
۱۱ - اسم مکان - به آخر اسم یا صفت پیوندد و نام مکانی خاص گردد: انجیره.
۱۲ - معرفه - در تداول به آخر اسم یا صفت به جای موصوف پیوندد و افاده معرفه کند: آقاهه.
۱۳ - تحقیر - گاه در تداول به آخر اسم پیوندد و افاده تحقیر کند: پسره.

دیدگاهتان را بنویسید