شاهنامه فردوسی – پاسخ دادن زال موبدان را

پاسخ دادن زال موبدان را

زمانى پر انديشه شد زال زر            بر آورد يال و بگسترد بر

         و زان پس بپاسخ زبان برگشاد            همه پرسش موبدان كرد ياد

         نخست از ده و دو درخت بلند            كه هر يك همى شاخ سى بر كشند

         بسالى ده و دو بود ماه نو            چو شاه نو آيين ابر گاه نو

         بسى روز مه را سر آيد شمار            برين سان بود گردش روزگار

         كنون آنكه گفتى ز كار دو اسپ            فروزان بكردار آذر گشسپ‏

         سپيد و سياهست هر دو زمان            پس يكدگر تيز هر دو دوان‏

         شب و روز باشد كه مى بگذرد            دم چرخ بر ما همى بشمرد

         سديگر كه گفتى كه آن سى سوار            كجا بر گذشتند بر شهريار

         از ان سى سواران يكى كم شود            بگاه شمردن همان سى بود

         نگفتى سخن جز ز نقصان ماه            كه يك شب كم آيد همى گاه گاه‏

         كنون از نيام اين سخن بر كشيم            دو بن سرو كان مرغ دارد نشيم‏

         ز برج بره تا ترازو جهان            همى تيرگى دارد اندر نهان‏

         چنين تا ز گردش بماهى شود            پر از تيرگىّ و سياهى شود

         دو سرو ان دو بازوى چرخ بلند            كز و نيمه شاداب و نيمى نژند

         برو مرغ پرّان چو خورشيد دان            جهان را از و بيم و اميد دان‏

         دگر شارستان بر سر كوهسار            سراى درنگست و جاى قرار

         همين خارستان چون سراى سپنج            كزو ناز و گنجست و هم درد و رنج‏

         همى دم زدن بر تو بر بشمرد            هم او بر فرازد هم او بشكرد

         بر آيد يكى باد با زلزله            ز گيتى بر آيد خروش و خله‏

         همه رنج ما ماند زى خارستان            گذر كرد بايد سوى شارستان‏

         كسى ديگر از رنج ما بر خورد            نپايد برو نيز و هم بگذرد

         چنين رفت از آغاز يك سر سخن            همين باشد و نو نگردد كهن‏

         اگر توشه‏مان نيكنامى بود            روانها بران سر گرامى بود

         و گر آز ورزيم و پيچان شويم            پديد آيد آنگه كه بى‏جان شويم‏

         گر ايوان ما سر بكيوان برست            از ان بهره ما يكى چادرست‏

         چو پوشند بر روى ما خون و خاك            همه جاى بيمست و تيمار و باك‏

         بيابان و آن مرد با تيز داس            كجا خشك و تر زو دل اندر هراس‏

         تر و خشك يكسان همى بدرود            وگر لابه سازى سخن نشنود

         دروگر زمانست و ما چون گيا            همانش نبيره همانش نيا

         بپير و جوان يك بيك ننگرد            شكارى كه پيش آيدش بشكرد

         جهان را چنينست ساز و نهاد            كه جز مرگ را كس ز مادر نزاد

         ازين در در آيد بدان بگذرد            زمانه برو دم همى بشمرد

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

آن

۱ - پسوند دال بر زمان: بامدادان، ناگاهان.
۲- پسوند دال بر مکان و موطن: گیلان، یونان، ایران، دیلمان.
۳- پسوند حاصل مصدر است در آخر ریشه فعل: چادردران کردن، راه جامه دران.
۴- پسوند دال بر کثرت و استمرار در آخر اسم فاعل (مرخم.): درم - ریزان، گلریزان.
۵- پسوند صفت فاعلی در آخر ریشه فعل = مفرد امر حاضر: خرامان، روان، نگران.
۶- پسوند دال بر نسبت بنوت و فرزندی: اردشیر بابکان (اردشیر پسر بابک)، خسرو قبادان (خسرو پسر قباد).
۷- پسوند دال بر جشن و آذین و شادمانی و سوگ: آشتی کنان، آینه بندان.
۸- گاه به آخر صفات پیوندد و تغییری در معنی و نوع کلمه نمی‌دهد: شادان، آبادان.
۹- پسوند جمع: یکی از دو علامت جمع پارسی است و آن در موارد ذیل به کار رود: الف: جانداران (انسان و حیوان) و نام اقوام و ملل به «ان» نیز جمع بسته شوند: مردان، اسبان، ترکان. ب: بعضی اعضای بدن (که زوج و متعدد باشند) علاوه بر «ها» به «ان» نیز جمع بسته شوند: چشمان، ابروان. ج: کلمات ذیل دال بر زمان: علاوه بر «ها» به «ان» جمع بسته شوند: روزگاران، روزان، شبان.

دیدگاهتان را بنویسید