شاهنامه فردوسی – پادشاهی كيومرث

پادشاهى گيومرت

      

                        پادشاهى گيومرت نخستين شاهان پارسيان سى سال بود

          سخن‏گوى دهقان چه گويد نخست            كه نام بزرگى بگيتى كه جست‏

         كه بود آنكه ديهيم بر سر نهاد            ندارد كس آن روزگاران بياد

          مگر كز پدر ياد دارد پسر            بگويد ترا يك بيك در بدر

          كه نام بزرگى كه آورد پيش            كرا بود از آن برتران پايه بيش‏

         پژوهنده نامه باستان            كه از پهلوانان زند داستان‏

          چنين گفت كآيين تخت و كلاه            كيومرث آورد و او بود شاه‏

  دیوان حافظ - زلف‌آشفته و خوی‌کرده و خندان‌لب و مست

          چو آمد ببرج حمل آفتاب            جهان گشت با فرّ و آيين و آب‏

         بتابيد از آن سان ز برج بره            كه گيتى جوان گشت ازان يك سره‏

         كيومرث شد بر جهان كدخداى            نخستين بكوه اندرون ساخت جاى‏

         سر بخت و تختش بر آمد بكوه            پلنگينه پوشيد خود با گروه‏

         ازو اندر آمد همى پرورش            كه پوشيدنى نو بد و نو خورش‏

         بگيتى درون سال سى شاه بود            بخوبى چو خورشيد بر گاه بود

        همى تافت زو فرّ شاهنشهى            چو ماه دو هفته ز سرو سهى‏

  دیوان حافظ - رسید مژده که ایام غم نخواهد ماند

         دد و دام و هر جانور كش بديد            ز گيتى بنزديك او آرميد

         دو تا مى‏شدندى بر تخت او            از آن بر شده فرّه و بخت او

      برسم نماز آمدنديش پيش            و زو بر گرفتند آيين خويش‏

         پسر بد مر او را يكى خوبروى            هنرمند و همچون پدر نامجوى‏

         سيامك بدش نام و فرخنده بود            كيومرث را دل بدو زنده بود

         بجانش بر از مهر گريان بدى            ز بيم جداييش بريان بدى‏

         بر آمد برين كار يك روزگار            فروزنده شد دولت شهريار

         بگيتى نبودش كسى دشمنا            مگر بدكنش ريمن آهرمنا

  دیوان حافظ - قتل این خسته به شمشیر تو تقدیر نبود

         بر شك اندر آهر من بدسگال            همى راى زد تا بباليد بال‏

         يكى بچه بودش چو گرگ سترگ            دلاور شده با سپاه بزرگ‏

         جهان شد بر ان ديو بچه سياه            ز بخت سيامك و زان پايگاه‏

         سپه كرد و نزديك او راه جست            همى تخت و ديهيم كى شاه جست‏

         همى گفت با هر كسى راى خويش            جهان كرد يك سر پر آواى خويش‏

         كيومرث زين خود كى آگاه بود            كه تخت مهى را جز او شاه بود

         يكايك بيامد خجسته سروش            بسان پرى‏ء پلنگينه پوش‏

  دیوان حافظ - ای هدهد صبا به سبا می‌فرستمت

         بگفتش ورا زين سخن در بدر            كه دشمن چه سازد همى با پدر

 

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

پیش آن چشمهای خواب آلود
نالهٔ عاشق و فسانه یکی است
«صائب تبریزی»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

برش

(بُ) [ روس. ] (اِ.) خوراک آبداری از گوشت، کلم، چغندر و احیاناً هویج. نوعی سوپ روسی.

برش کار

(بُ رِ) (ص. اِ.) کسی که کارش بریدن قطعه‌های مصالح اعم از پارچه، آهن، نایلون و همانند آن در اندازه‌های مناسب برای تولیدی‌ها باشد.

برشتن

(بِ رِ تَ) [ په. ] (مص م.)
۱- بریان کردن.
۲- پختن.

برشته

(بِ رِ تِ) (ص مف.)
۱- بریان شده.
۲- تف داده، بو داده.
۳- پخته.

برشتوک

(بِ رِ) (اِ.) نوعی شیرینی که از آرد سرخ شده، روغن، شکر و بعضی مواد دیگر تهیه می‌شود.

برشدن

(بَ. شُ دَ) (مص ل.) بالا رفتن.

برشده

(~. شُ دِ) (ص مف.) بالا رفته، بلند شده.

برشمردن

(~. ش ِ مُ دَ) (مص م.)
۱- شماره کردن، حساب کردن.
۲- صدا زدن، مخاطب قرار دادن.

برشکستن

(بَ. ش ِ کَ تَ)
۱- (مص ل.) دوری کردن، روی برتافتن.
۲- (مص م.) شمردن، حساب کردن.

برشکفتن

(~. ش ِ کُ تَ) (مص ل.) کنایه از: شادمان شدن، به هیجان آمدن.

برص

(بَ رَ) [ ع. ] (اِ.) پیسی، پیسگی، کک و سفیدی که در بدن ظاهر شود.

برصاء

(بَ) [ ع. ] (ص.) مؤنث ابرص ؛ زنی که به بیماری پیسی دچار باشد.

برطرف

(بَ طَ رَ) [ فا - ع. ] (ص.) از میان رفته، ناپدید شده.

برعمیاء

(بَ عَ) [ فا - ع. ] (ق مر.) کورکورانه.

برعکس

(بَ عَ) [ فا - ع. ] (ق مر.) برخلاف، به عکس آن چه گفته شد.

برغ

(بَ) (اِ.) بندی باشد که از چوب و خاشاک و خاک و گل در برابر آب ببندند، سد، برغاب. ورغ و وارغ نیز گویند.

برغست

(بَ غَ) (اِ.) گیاهی است خودرو و بیابانی با گل‌های ریز و سفید مانند اسفناج که در پختن بعضی از خوراک‌ها بکار می‌رود. ورغست، بلغست، پژند و مچه و هنجمک هم گویند.

برغلانیدن

(بَ غَ دَ) (مص م.) = ورغلانیدن: برانگیختن، تحریض کردن.

برغمان

(بَ غَ) (اِ.) مار بزرگ، اژدها.

برغندان

(بَ غَ) (اِ.)
۱- جشن و مهمانی که در روزهای آخر ماه شعبان برپا کنند.
۲- شرابی که در روزهای آخر ماه شعبان می‌خوردند و تا اول شوال از نوشیدن آن پرهیز می‌کردند.


دیدگاهتان را بنویسید