شاهنامه فردوسی – پادشاهى نوذر

پادشاهى او هفت سال بود (بر تخت نشستن نوذر)

چو سوگ پدر شاه نوذر بداشت            ز كيوان كلاه كيى بر فراشت‏

         بتخت منوچهر بر بار داد            بخواند انجمن را و دينار داد

         برين بر نيامد بسى روزگار            كه بيدادگر شد سر شهريار

         ز گيتى بر آمد بهر جاى غو            جهان را كهن شد سر از شاه نو

         چو او رسمهاى پدر در نوشت            ابا موبدان و ردان تيز گشت‏

         همى مردمى نزد او خوار شد            دلش برده گنج و دينار شد

         كديور يكايك سپاهى شدند            دليران سزاوار شاهى شدند

  شاهنامه فردوسی - تاخته كردن شماساس و خزروان به زابلستان

         چو از روى كشور بر آمد خروش            جهانى سراسر بر آمد بجوش‏

         بترسيد بيدادگر شهريار            فرستاد كس نزد سام سوار

         بسگسار مازندران بود سام            فرستاد نوذر بر او پيام‏

         خداوند كيوان و بهرام و هور            كه هست آفريننده پيل و مور

         نه دشوارى از چيز برتر منش            نه آسانى از اندك اندر بوش‏

         همه با توانايى او يكيست            اگر هست بسيار و گر اندكيست‏

         كنون از خداوند خورشيد و ماه            ثنا بر روان منوچهر شاه‏

         ابر سام يل باد چندان درود            كه آيد همى ز ابر باران فرود

  دیوان حافظ - راهی‌ست راه عشق که هیچش کناره نیست

         مران پهلوان جهان ديده را            سر افراز گرد پسنديده را

         هميشه دل و هوشش آباد باد            روانش ز هر درد آزاد باد

         شناسد مگر پهلوان جهان            سخنها هم از آشكار و نهان‏

         كه تا شاه مژگان بهم بر نهاد            ز سام نريمان بسى كرد ياد

         هميدون مرا پشت گرمى بدوست            كه هم پهلوانست و هم شاه دوست‏

         نگهبان كشور بهنگام شاه            ازويست رخشنده فرخ كلاه‏

         كنون پادشاهى پر آشوب گشت            سخنها از اندازه اندر گذشت‏

         اگر بر نگيرد وى آن گرز كين            ازين تخت پردخته ماند زمين‏

  دیوان حافظ - یاری اندر کس نمی‌بینیم یاران را چه شد

         چو نامه بر سام نيرم رسيد            يكى باد سرد از جگر بر كشيد

         بشبگير هنگام بانگ خروس            بر آمد خروشيدن بوق و كوس‏

         يكى لشكرى راند از گرگسار            كه درياى سبز اندرو گشت خوار

         چو نزديك ايران رسيد آن سپاه            پذيره شدندش بزرگان براه‏

         پياده همه پيش سام دلير            برفتند و گفتند هر گونه دير

         ز بيدادى نوذر تاجور            كه بر خيره گم كرد راه پدر

         جهان گشت ويران ز كردار اوى            غنوده شد آن بخت بيدار اوى‏

         بگردد همى از ره بخردى            ازو دور شد فره ايزدى‏

  دیوان حافظ - روشنی طلعت تو ماه ندارد

         چه باشد اگر سام يل پهلوان            نشيند برين تخت روشن روان‏

         جهان گردد آباد با داد او            برويست ايران و بنياد او

         كه ما بنده باشيم و فرمان كنيم            روانها بمهرش گروگان كنيم‏

         بديشان چنين گفت سام سوار            كه اين كى پسندد ز من كردگار

         كه چون نوذرى از نژاد كيان            بتخت كيى بر كمر بر ميان‏

         بشاهى مرا تاج بايد بسود            محالست و اين كس نيارد شنود

         خود اين گفت يارد كس اندر جهان            چنين زهره دارد كس اندر نهان‏

         اگر دخترى از منوچهر شاه            بران تخت زرين شدى با كلاه‏

  دیوان حافظ - بتی دارم که گرد گل ز سنبل سایه‌بان دارد

         نبودى جز از خاك بالين من            بدو شاد بودى جهان بين من‏

         دلش گر ز راه پدر گشت باز            برين بر نيامد زمانى دراز

         هنوز آهنى نيست زنگار خورد            كه رخشنده دشوار شايدش كرد

         من آن ايزدى فرّه باز آورم            جهان را بمهرش نياز آورم‏

         شما بر گذشته پشيمان شويد            بنوّى ز سر باز پيمان شويد

         گر آمرزش كردگار سپهر            نيابيد و از نوذر شاه مهر

         بدين گيتى اندر بود خشم شاه            ببرگشتن آتش بود جايگاه‏

         بزرگان ز كرده پشيمان شدند            يكايك ز سر باز پيمان شدند

  شاهنامه فردوسی - آوردن رستم كی‏قباد را از كوه البرز

         چو آمد بدرگاه سام سوار            پذيره شدش نوذر شهريار

         بفرّخ پى نامور پهلوان            جهان سربسر شد بنوّى جوان‏

         بپوزش مهان پيش نوذر شدند            بجان و بدل ويژه كهتر شدند

         بر افروخت نوذر ز تخت مهى            نشست اندر آرام با فرّهى

         جهان پهلوان پيش نوذر بپاى            پرستنده او بود و هم رهنماى‏

         بنوذر در پندها را گشاد            سخنهاى نيكو بسى كرد ياد

         ز گرد فريدون و هوشنگ شاه            همان از منوچهر زيباى گاه‏

         كه گيتى بداد و دهش داشتند            ببيداد بر چشم نگماشتند

  شاهنامه فردوسی - ستایش خرد

         دل او ز كژى بداد آوريد            چنان كرد نوذر كه او راى ديد

         دل مهتران را بدو نرم كرد            همه داد و بنياد آزرم كرد

         چو گفته شد از گفتنيها همه            بگردنكشان و بشاه رمه‏

         برون رفت با خلعت نوذرى            چه تخت و چه تاج و چه انگشترى‏

         غلامان و اسپان زرّين ستام            پر از گوهر سرخ زرّين دو جام‏     

     برين نيز بگذشت چندى سپهر            نه با نوذر آرام بودش نه مهر

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

من پیر سال و ماه نیم یار بی‌وفاست
بر من چو عمر می‌گذرد پیر از آن شدم
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

نیم تاج

(اِمر.) نوعی وسیله زینتی شبیه تاج نیمه که بر سر عروس می‌گذارند.

نیم ترک

(تَ) (اِمر.)
۱- خود و کلاه آهنی که در روز جنگ پوشند.
۲- خیمه کوچک.

نیم تنه

(تَ نِ) (اِمر.) لباس کوتاه مردانه یا زنانه.

نیم ته

(تَ) (ص مر.) = نیم تاه: تقسیم شده به دو بخش، نصف شده.

نیم خورده

(خُ دِ) (ص مف.)
۱- باقی مانده طعام.
۲- خاییده شده.

نیم خیز

(اِمر.) (عا.) برخاستن از روی زمین نه به کمال به نحوی که بدن خمیده نماید.

نیم دایره

(یِ رِ) [ فا - ع. ] (اِمر.) منحنی ای معادل نصف محیط دایره، قوسی بزرگ.

نیم دست

(دَ) (اِمر.) تخت، مسند کوچک.

نیم رخ

(رُ)(اِمر.)
۱- نصف چهره. مق تمام رخ.
۲- منظره هرچیز از جانبین.

نیم ساز

(اِمر.) خطی که زاویه را نصف کند.

نیم لنگ

(لَ) (اِ.)
۱- کمان دان، غلافِ کمان.
۲- ترکش، تیردان.

نیم من شدن

(مَ. شُ دَ) (عا.) عادلانه قضاوت کردن، انصاف دادن.

نیم وجبی

(وَ جَ)(ص نسب.)۱ - (عا.) بسیار کوتاه، کوتاه قد.
۲- آن چه که طول و ارتفاعش معادل نیم وجب باشد.

نیم پول

(اِمر.) واحد وجه و مسکوکی در ایران (عهد قاجاریه) و آن نصف یک پول و دو برابر یک جندک بود.

نیم چرخ

(چَ) (اِمر.) نوعی کمان.

نیم چرخ

(اِمر.) (عا.) برخاستن از روی زمین نه به کمال به نحوی که بدن خمیده نماید.

نیم کره

(کُ رَ یا رِ) (اِمر.) هر نیمه کره زمین که به وسیله خط استوا جدا شده.

نیمخت

(مَ) [ خوارزمی ] (اِ.) روز شانزدهم از ماه دهم خوارزمی و آن از ایام معروف مغان خوارزم بود.

نیمدار

(ص مر.) (عا.) چیز مستعمل اما قابل استفاده.

نیمرو

۱ - (ص مر.) دانه گوهر که یک طرف آن مدور و طرف دیگرش پهن باشد.
۲- نیم برشته ؛ تخم مرغِ ~ تخم مرغ سرخ شده در روغن.


دیدگاهتان را بنویسید