شاهنامه فردوسی – پادشاهى طهمورث ديوبند سى سال بود

پادشاهى طهمورث ديوبند سى سال بود

      

پسر بد مر او را يكى هوشمند            گرانمايه طهمورث ديوبند

         بيامد بتخت پدر بر نشست            بشاهى كمر بر ميان بر ببست‏

         همه موبدان را ز لشكر بخواند            بخوبى چه مايه سخنها براند

         چنين گفت كامروز تخت و كلاه            مرا زيبد اين تاج و گنج و سپاه‏

         جهان از بديها بشويم براى            پس آنگه كنم در گهى گرد پاى‏

         ز هر جاى كوته كنم دست ديو            كه من بود خواهم جهان را خديو

         هر آن چيز كاندر جهان سودمند            كنم آشكارا گشايم ز بند

         پس از پشت ميش و بره پشم و موى            بريد و برشتن نهادند روى‏

         بكوشش از و كرد پوشش براى            بگستردنى بد هم او رهنماى‏

         ز پويندگان هر چه بد تيز رو            خورش كردشان سبزه و كاه و جو

         رمنده ددان را همه بنگريد            سيه گوش و يوز از ميان برگزيد

         بچاره بياوردش از دشت و كوه            ببند آمدند آنكه بد زان گروه‏

         ز مرغان مر آن را كه بد نيك تاز            چو باز و چو شاهين گردن فراز

         بياورد و آموختن‏شان گرفت            جهانى بدو مانده اندر شگفت‏

         چو اين كرده شد ماكيان و خروس            كجا بر خروشد گه زخم كوس‏

         بياورد و يك سر بمردم كشيد            نهفته همه سودمندش گزيد

         بفرمودشان تا نوازند گرم            نخوانندشان جز بآواز نرم‏

         چنين گفت كاين را ستايش كنيد            جهان آفرين را نيايش كنيد

         كه او دادمان بر ددان دستگاه            ستايش مر او را كه بنمود راه‏

         مر او را يكى پاك دستور بود            كه رايش ز كردار بد دور بود

         خنيده بهر جاى شهرسپ نام            نزد جز بنيكى بهر جاى گام‏

         همه روز بسته ز خوردن دو لب            بپيش جهاندار بر پاى شب‏

         چنان بر دل هر كسى بود دوست            نماز شب و روزه آيين اوست‏

         سر مايه بُد اختر شاه را            در بسته بُد جان بدخواه را

         همه راه نيكى نمودى بشاه            همه راستى خواستى پايگاه‏

         چنان شاه پالوده گشت از بدى            كه تابيد از و فرّه ايزدى‏

         برفت اهرمن را بافسون ببست            چو بر تيز رو بارگى بر نشست‏

         زمان تا زمان زينش بر ساختى            همى گرد گيتيش بر تاختى‏

         چو ديوان بديدند كردار او            كشيدند گردن ز گفتار او

         شدند انجمن ديو بسيار مر            كه پر دخته مانند از و تاج و فرّ

         چو طهمورث آگه شد از كارشان            بر آشفت و بشكست بازارشان‏

         بفرّ جهاندار بستش ميان            بگردن بر آورد گرز گران‏

         همه نره ديوان و افسونگران            برفتند جادو سپاهى گران‏

         دمنده سيه ديوشان پيش رو            همى باسمان بر كشيدند غو

         جهاندار طهمورث بافرين            بيامد كمر بسته جنگ و كين‏

         يكايك بياراست با ديو جنگ            نبد جنگشان را فراوان درنگ‏

         از يشان دو بهره بافسون ببست            دگرشان بگرز گران كرد پست‏

         كشيدندشان خسته و بسته خوار            بجان خواستند آن زمان زينهار

         كه ما را مكش تا يكى نو هنر            بياموزى از ماكت آيد ببر

         كى نامور دادشان زينهار            بدان تا نهانى كنند آشكار

         چو آزاد گشتند از بند او            بجستند ناچار پيوند او

         نبشتن بخسرو بياموختند            دلش را بدانش بر افروختند

         نبشتن يكى نه كه نزديك سى            چه رومى چه تازى و چه پارسى‏

         چه سغدى چه چينى و چه پهلوى            ز هر گونه كان همى بشنوى‏

         جهاندار سى سال ازين بيشتر            چه گونه پديد آوريدى هنر

          برفت و سر آمد برو روزگار            همه رنج او ماند از و يادگار                      

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

آن

۱ - پسوند دال بر زمان: بامدادان، ناگاهان.
۲- پسوند دال بر مکان و موطن: گیلان، یونان، ایران، دیلمان.
۳- پسوند حاصل مصدر است در آخر ریشه فعل: چادردران کردن، راه جامه دران.
۴- پسوند دال بر کثرت و استمرار در آخر اسم فاعل (مرخم.): درم - ریزان، گلریزان.
۵- پسوند صفت فاعلی در آخر ریشه فعل = مفرد امر حاضر: خرامان، روان، نگران.
۶- پسوند دال بر نسبت بنوت و فرزندی: اردشیر بابکان (اردشیر پسر بابک)، خسرو قبادان (خسرو پسر قباد).
۷- پسوند دال بر جشن و آذین و شادمانی و سوگ: آشتی کنان، آینه بندان.
۸- گاه به آخر صفات پیوندد و تغییری در معنی و نوع کلمه نمی‌دهد: شادان، آبادان.
۹- پسوند جمع: یکی از دو علامت جمع پارسی است و آن در موارد ذیل به کار رود: الف: جانداران (انسان و حیوان) و نام اقوام و ملل به «ان» نیز جمع بسته شوند: مردان، اسبان، ترکان. ب: بعضی اعضای بدن (که زوج و متعدد باشند) علاوه بر «ها» به «ان» نیز جمع بسته شوند: چشمان، ابروان. ج: کلمات ذیل دال بر زمان: علاوه بر «ها» به «ان» جمع بسته شوند: روزگاران، روزان، شبان.

دیدگاهتان را بنویسید