شاهنامه فردوسی – پادشاهى طهمورث ديوبند سى سال بود

پادشاهى طهمورث ديوبند سى سال بود

      

پسر بد مر او را يكى هوشمند            گرانمايه طهمورث ديوبند

         بيامد بتخت پدر بر نشست            بشاهى كمر بر ميان بر ببست‏

         همه موبدان را ز لشكر بخواند            بخوبى چه مايه سخنها براند

         چنين گفت كامروز تخت و كلاه            مرا زيبد اين تاج و گنج و سپاه‏

         جهان از بديها بشويم براى            پس آنگه كنم در گهى گرد پاى‏

         ز هر جاى كوته كنم دست ديو            كه من بود خواهم جهان را خديو

         هر آن چيز كاندر جهان سودمند            كنم آشكارا گشايم ز بند

         پس از پشت ميش و بره پشم و موى            بريد و برشتن نهادند روى‏

         بكوشش از و كرد پوشش براى            بگستردنى بد هم او رهنماى‏

         ز پويندگان هر چه بد تيز رو            خورش كردشان سبزه و كاه و جو

         رمنده ددان را همه بنگريد            سيه گوش و يوز از ميان برگزيد

         بچاره بياوردش از دشت و كوه            ببند آمدند آنكه بد زان گروه‏

         ز مرغان مر آن را كه بد نيك تاز            چو باز و چو شاهين گردن فراز

         بياورد و آموختن‏شان گرفت            جهانى بدو مانده اندر شگفت‏

         چو اين كرده شد ماكيان و خروس            كجا بر خروشد گه زخم كوس‏

         بياورد و يك سر بمردم كشيد            نهفته همه سودمندش گزيد

         بفرمودشان تا نوازند گرم            نخوانندشان جز بآواز نرم‏

         چنين گفت كاين را ستايش كنيد            جهان آفرين را نيايش كنيد

         كه او دادمان بر ددان دستگاه            ستايش مر او را كه بنمود راه‏

         مر او را يكى پاك دستور بود            كه رايش ز كردار بد دور بود

         خنيده بهر جاى شهرسپ نام            نزد جز بنيكى بهر جاى گام‏

         همه روز بسته ز خوردن دو لب            بپيش جهاندار بر پاى شب‏

         چنان بر دل هر كسى بود دوست            نماز شب و روزه آيين اوست‏

         سر مايه بُد اختر شاه را            در بسته بُد جان بدخواه را

         همه راه نيكى نمودى بشاه            همه راستى خواستى پايگاه‏

         چنان شاه پالوده گشت از بدى            كه تابيد از و فرّه ايزدى‏

         برفت اهرمن را بافسون ببست            چو بر تيز رو بارگى بر نشست‏

         زمان تا زمان زينش بر ساختى            همى گرد گيتيش بر تاختى‏

         چو ديوان بديدند كردار او            كشيدند گردن ز گفتار او

         شدند انجمن ديو بسيار مر            كه پر دخته مانند از و تاج و فرّ

         چو طهمورث آگه شد از كارشان            بر آشفت و بشكست بازارشان‏

         بفرّ جهاندار بستش ميان            بگردن بر آورد گرز گران‏

         همه نره ديوان و افسونگران            برفتند جادو سپاهى گران‏

         دمنده سيه ديوشان پيش رو            همى باسمان بر كشيدند غو

         جهاندار طهمورث بافرين            بيامد كمر بسته جنگ و كين‏

         يكايك بياراست با ديو جنگ            نبد جنگشان را فراوان درنگ‏

         از يشان دو بهره بافسون ببست            دگرشان بگرز گران كرد پست‏

         كشيدندشان خسته و بسته خوار            بجان خواستند آن زمان زينهار

         كه ما را مكش تا يكى نو هنر            بياموزى از ماكت آيد ببر

         كى نامور دادشان زينهار            بدان تا نهانى كنند آشكار

         چو آزاد گشتند از بند او            بجستند ناچار پيوند او

         نبشتن بخسرو بياموختند            دلش را بدانش بر افروختند

         نبشتن يكى نه كه نزديك سى            چه رومى چه تازى و چه پارسى‏

         چه سغدى چه چينى و چه پهلوى            ز هر گونه كان همى بشنوى‏

         جهاندار سى سال ازين بيشتر            چه گونه پديد آوريدى هنر

          برفت و سر آمد برو روزگار            همه رنج او ماند از و يادگار                      

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید