شاهنامه فردوسی – پادشاهى جمشيد هفت سد سال بود

پادشاهى جمشيد هفت سد سال بود

      

گرانمايه جمشيد فرزند او            كمر بست يكدل پر از پند او

         بر آمد بر آن تخت فرخ پدر            برسم كيان بر سرش تاج زر

         كمر بست با فرّ شاهنشهى            جهان گشت سرتاسر او را رهى‏

         زمانه بر آسود از داورى            بفرمان او ديو و مرغ و پرى‏

         جهان را فزوده بدو آبروى            فروزان شده تخت شاهى بدوى‏

         منم گفت با فرّه ايزدى            همم شهريارى همم موبدى‏

         بدان راز بد دست كوته كنم            روان را سوى روشنى ره كنم‏

         نخست آلت جنگ را دست برد            در نام جستن بگردان سپرد

  دیوان حافظ - ساقی به نور باده برافروز جام ما

         بفرّ كيى نرم كرد آهنا            چو خود و زره كرد و چون جوشنا

         چو خفتان و تيغ و چو برگستوان            همه كرد پيدا بروشن روان‏

         بدين اندرون سال پنجاه رنج            ببرد و ازين چند بنهاد گنج‏

         دگر پنجه انديشه جامه كرد            كه پوشند هنگام ننگ و نبرد

         ز كتّان و ابريشم و موى قز            قصب كرد پر مايه ديبا و خز

         بياموختشان رشتن و تافتن            بتار اندورن پود را بافتن‏

         چو شد بافته شستن و دوختن            گرفتند از و يك سر آموختن‏

         چو اين كرده شد ساز ديگر نهاد            زمانه بدو شاد و او نيز شاد

  دیوان حافظ - میر من خوش می‌روی کاندر سر و پا میرمت

         ز هر انجمن پيشه‏ور گرد كرد            بدين اندرون نيز پنجاه خورد

         گروهى كه كاتوزيان خوانيش            برسم پرستندگان دانيش‏

         جدا كردشان از ميان گروه            پرستنده را جايگه كرد كوه‏

         بدان تا پرستش بود كارشان            نوان پيش روشن جهاندارشان‏

         صفى بر دگر دست بنشاندند            همى نام نيساريان خواندند

         كجا شير مردان جنگ آورند            فروزنده لشكر و كشورند

         كزيشان بود تخت شاهى بجاى            و زيشان بود نام مردى بپاى‏

         بسودى سه ديگر گره را شناس            كجا نيست از كس بريشان سپاس‏

         بكارند و ورزند و خود بدروند            بگاه خورش سرزنش نشنوند

  دیوان حافظ - آن که از سنبل او غالیه تابی دارد

         ز فرمان تن آزاده و ژنده پوش            ز آواز پيغاره آسوده گوش‏

         تن آزاد و آباد گيتى بروى            بر آسوده از داور و گفتگوى‏

         چه گفت ان سخن سخن‏گوى آزاده مرد            كه آزاده را كاهلى بنده كرد

         چهارم كه خوانند اهتو خوشى            همان دست‏ورزان ابا سر كشى‏

         كجا كارشان همگنان پيشه بود            روانشان هميشه پر انديشه بود

         بدين اندرون سال پنجاه نيز            بخورد و بورزيد و بخشيد چيز

         ازين هر يكى را يكى پايگاه            سزاوار بگزيد و بنمود راه‏

         كه تا هر كس اندازه خويش را            ببيند بداند كم و بيش را

  دیوان حافظ - درد ما را نیست درمان الغیاث

         بفرمود پس ديو ناپاك را            بآب اندر آميختن خاك را

         هرانچ از گل آمد چو بشناختند            سبك خشت را كالبد ساختند

         بسنگ و بگچ ديو ديوار كرد            نخست از برش هندسى كار كرد

         چو گرمابه و كاخهاى بلند            چو ايوان كه باشد پناه از گزند

         ز خارا گهر جست يك روزگار            همى كرد از و روشنى خواستار

         بچنگ آمدش چند گونه گهر            چو ياقوت و بيجاده و سيم و زر

         ز خارا بافسون برون آوريد            شد آراسته بندها را كليد

         دگر بويهاى خوش آورد باز            كه دارند مردم ببويش نياز

         چو بان و چو كافور و چون مشك ناب            چو عود و چو عنبر چو روشن گلاب‏

  دیوان حافظ - ز گریه مردم چشمم نشسته در خون است

         پزشكى و درمان هر دردمند            در تندرستى و راه گزند

         همان رازها كرد نيز آشكار            جهان را نيامد چنو خواستار

         گذر كرد از ان پس بكشتى بر آب            ز كشور بكشور گرفتى شتاب‏

         چنين سال پنجه برنجيد نيز            نديد از هنر بر خرد بسته چيز

         همه كردنيها چو آمد بجاى            ز جاى مهى برتر آورد پاى‏

         بفرّ كيانى يكى تخت ساخت            چه مايه بدو گوهر اندر نشاخت‏

         كه چون خواستى ديو برداشتى            ز هامون بگردون بر افراشتى‏

         چو خورشيد تابان ميان هوا            نشسته برو شاه فرمان روا

  شاهنامه فردوسی - رفتن پسران فريدون نزد شاه يمن

         جهان انجمن شد بر آن تخت او            شگفتى فرو مانده از بخت او

         بجمشيد بر گوهر افشاندند            مران روز را روز نو خواندند

         سر سال نو هرمز فرودين            بر آسوده از رنج روى زمين‏

         بزرگان بشادى بياراستند            مى و جام و رامشگران خواستند

         چنين جشن فرّخ ازان روزگار            بما ماند از ان خسروان يادگار

         چنين سال سيصد همى رفت كار            نديدند مرگ اندران روزگار

         ز رنج و ز بدشان نبد آگهى            ميان بسته ديوان بسان رهى‏

         بفرمان مردم نهاده دو گوش            ز رامش جهان پر ز آواى نوش‏

  دیوان حافظ -  نقدها را بود آیا که عیاری گیرند

         چنين تا بر آمد برين روزگار            نديدند جز خوبى از كردگار

         جهان سر بسر گشت او را رهى            نشسته جهاندار با فرهى‏

         يكايك بتخت مهى بنگريد            بگيتى جز از خويشتن را نديد

         منى كرد آن شاه يزدان شناس            ز يزدان بپيچيد و شد ناسپاس‏

         گرانمايگان را ز لشگر بخواند            چه مايه سخن پيش ايشان براند

         چنين گفت با سالخورده مهان            كه جز خويشتن را ندانم جهان‏

         هنر در جهان از من آمد پديد            چو من نامور تخت شاهى نديد

         جهان را بخوبى من آراستم            چنانست گيتى كجا خواستم‏

         خور و خواب و آرامتان از منست            همان كوشش و كامتان از منست‏

  شاهنامه فردوسی - رزم كردن رستم با سه شاه و رها شدن كاوس از بند

         بزرگى و ديهيم شاهى مراست            كه گويد كه جز من كسى پادشاست‏

         همه موبدان سر فگنده نگون            چرا كس نيارست گفتن نه چون‏

         چو اين گفته شد فرّ يزدان ازوى            بگشت و جهان شد پر از گفت‏گوى‏

         منى چون بپيوست با كردگار            شكست اندر آورد و برگشت كار

         چگفت آن سخن‏گوى با فرّ و هوش            چو خسرو شوى بندگى را بكوش‏

         بيزدان هر آن كس كه شد ناسپاس            بدلش اندر آيد ز هر سو هراس‏

         بجمشيد بر تيره‏گون گشت روز            همى كاست آن فرّ گيتى فروز

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

هر چند کزمودم از وی نبود سودم
من جرب المجرب حلت به الندامه
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

شست و شو

(ی) (شُ تُ) (اِمر.) شستن چیزی.

شست گر

(~. گَ) (ص مر.) کمان دار، تیر - انداز.

شستن

(شُ تَ) [ په. ] (مص م.) چیزی را با آب پاکیزه ساختن.

شسته

(شُ تِ) (ص مف.)
۱- پاک شده، آب کشیده.
۲- (اِ.) دستارچه.

شستی

(شَ)
۱- (ص نسب.) منسوب به شست.
۲- (اِ.) تخته‌ای بیضی یا مستطیل که رنگ‌های مختلف روی آن چیده شود. در یک گوشه شستی بریدگی ای وجود دارد که جای شست دست چپ نقاش است. نقاش به هنگام کار بر ...

شش

(ش) [ په. ] (اِ.) عدد اصلی بین پنج و هفت.

شش

و پنج بازی (~.) (حامص.)
۱- قمار - بازی.
۲- حیله گری.

شش

(شُ) [ په. ] (اِ.) ریه، جگر سفید، دستگاه تنفسی در انسان و اغلب حیوانات.

شش انداز

(ش اَ) (ص فا.) = شش اندازه:
۱- کسی که شش بجول بازی کند.
۲- کسی که نرد بازد، نراد.
۳- کسی که شش گوی الوان مدور از چوب یا غیر آن به هر دو دست بگیرد و بر هر دستی ...

شش بانو

(ش) (اِمر.) (کن.) شش سیاره: زحل، مشتری، مریخ، زهره، عطارد و قمر (در نظر قدما).

شش خانه

(~. نِ) (اِمر.)
۱- خیمه، پرده.
۲- خیمه مدور.

شش خنج

(~. خَ) (اِ.) گردکانی باشد که درون آن را خالی کنند و به جهت بازی قمار پر از سرب سازند.

شش دانگ

(~.) (اِمر.) تمام چیزی.

شش سری

(~. سَ) (ص نسب. اِمر.) زر خالص، طلای تمام عیار.

شش ضرب

(~. ضَ) [ فا - ع. ] (اِمر.)
۱- شش ضرب نتیجه خوب.
۲- (کن.) گوهر.
۳- زر، طلا.
۴- مشک.
۵- شکر.
۶- عسل.
۷- میوه.

شش و بش

(ش شُ بِ) (اِمر.) اصطلاحی دربازی نرد که یک طاس پنج خال و دیگری شش خال داشته باشد.

شش و پنج زن

(~. زَ) (ص فا.)
۱- کنایه از: قمار باز و کسی که هر چه دارد در معرض تلف و نابودی می‌گذارد.
۲- کسی که از هر تعلقی آزاد است.

شش وپنج

(ش شُ پَ) (اِمر.)
۱- اصطلاحی است در بازی نرد که یک تاس شش و یک تاس پنج بیاید.
۲- کنایه از: قمار و هر چیزی که در معرض تلف باشد.

شش پر

(~. پَ) (اِمر.)
۱- نوعی گرز آهنین که دارای شش پهلو باشد.
۲- چوبدستی ضخیم و کوتاه دارای سری گرد که به وسیله خطوط به شش قسمت شده و بر آن میخ‌های درشت کوبیده باشند.

ششدر

(~. دَ) (اِمر.)
۱- هرچیز دارای شش در و شش جهت.
۲- در بازی نرد چنان است که یکی از بازیکنان، شش خانه مقابل مهره‌های حریف را گرفته باشد و او نتواند مهره‌های خود را حرکت دهد.
۳- (کن.) بسته بودن راه خروج ...


دیدگاهتان را بنویسید