شاهنامه فردوسی – پادشاهى جمشيد هفت سد سال بود

پادشاهى جمشيد هفت سد سال بود

      

گرانمايه جمشيد فرزند او            كمر بست يكدل پر از پند او

         بر آمد بر آن تخت فرخ پدر            برسم كيان بر سرش تاج زر

         كمر بست با فرّ شاهنشهى            جهان گشت سرتاسر او را رهى‏

         زمانه بر آسود از داورى            بفرمان او ديو و مرغ و پرى‏

         جهان را فزوده بدو آبروى            فروزان شده تخت شاهى بدوى‏

         منم گفت با فرّه ايزدى            همم شهريارى همم موبدى‏

         بدان راز بد دست كوته كنم            روان را سوى روشنى ره كنم‏

         نخست آلت جنگ را دست برد            در نام جستن بگردان سپرد

  شاهنامه فردوسی - پادشاهى زوطهماسپ

         بفرّ كيى نرم كرد آهنا            چو خود و زره كرد و چون جوشنا

         چو خفتان و تيغ و چو برگستوان            همه كرد پيدا بروشن روان‏

         بدين اندرون سال پنجاه رنج            ببرد و ازين چند بنهاد گنج‏

         دگر پنجه انديشه جامه كرد            كه پوشند هنگام ننگ و نبرد

         ز كتّان و ابريشم و موى قز            قصب كرد پر مايه ديبا و خز

         بياموختشان رشتن و تافتن            بتار اندورن پود را بافتن‏

         چو شد بافته شستن و دوختن            گرفتند از و يك سر آموختن‏

         چو اين كرده شد ساز ديگر نهاد            زمانه بدو شاد و او نيز شاد

  دیوان حافظ - کسی که حسن و خط دوست در نظر دارد

         ز هر انجمن پيشه‏ور گرد كرد            بدين اندرون نيز پنجاه خورد

         گروهى كه كاتوزيان خوانيش            برسم پرستندگان دانيش‏

         جدا كردشان از ميان گروه            پرستنده را جايگه كرد كوه‏

         بدان تا پرستش بود كارشان            نوان پيش روشن جهاندارشان‏

         صفى بر دگر دست بنشاندند            همى نام نيساريان خواندند

         كجا شير مردان جنگ آورند            فروزنده لشكر و كشورند

         كزيشان بود تخت شاهى بجاى            و زيشان بود نام مردى بپاى‏

         بسودى سه ديگر گره را شناس            كجا نيست از كس بريشان سپاس‏

         بكارند و ورزند و خود بدروند            بگاه خورش سرزنش نشنوند

  شاهنامه فردوسی - رسيدن زال به نزديك سام

         ز فرمان تن آزاده و ژنده پوش            ز آواز پيغاره آسوده گوش‏

         تن آزاد و آباد گيتى بروى            بر آسوده از داور و گفتگوى‏

         چه گفت ان سخن سخن‏گوى آزاده مرد            كه آزاده را كاهلى بنده كرد

         چهارم كه خوانند اهتو خوشى            همان دست‏ورزان ابا سر كشى‏

         كجا كارشان همگنان پيشه بود            روانشان هميشه پر انديشه بود

         بدين اندرون سال پنجاه نيز            بخورد و بورزيد و بخشيد چيز

         ازين هر يكى را يكى پايگاه            سزاوار بگزيد و بنمود راه‏

         كه تا هر كس اندازه خويش را            ببيند بداند كم و بيش را

  شاهنامه فردوسی - ستایش خرد

         بفرمود پس ديو ناپاك را            بآب اندر آميختن خاك را

         هرانچ از گل آمد چو بشناختند            سبك خشت را كالبد ساختند

         بسنگ و بگچ ديو ديوار كرد            نخست از برش هندسى كار كرد

         چو گرمابه و كاخهاى بلند            چو ايوان كه باشد پناه از گزند

         ز خارا گهر جست يك روزگار            همى كرد از و روشنى خواستار

         بچنگ آمدش چند گونه گهر            چو ياقوت و بيجاده و سيم و زر

         ز خارا بافسون برون آوريد            شد آراسته بندها را كليد

         دگر بويهاى خوش آورد باز            كه دارند مردم ببويش نياز

         چو بان و چو كافور و چون مشك ناب            چو عود و چو عنبر چو روشن گلاب‏

  دیوان حافظ - ساقی بیار باده که ماه صیام رفت

         پزشكى و درمان هر دردمند            در تندرستى و راه گزند

         همان رازها كرد نيز آشكار            جهان را نيامد چنو خواستار

         گذر كرد از ان پس بكشتى بر آب            ز كشور بكشور گرفتى شتاب‏

         چنين سال پنجه برنجيد نيز            نديد از هنر بر خرد بسته چيز

         همه كردنيها چو آمد بجاى            ز جاى مهى برتر آورد پاى‏

         بفرّ كيانى يكى تخت ساخت            چه مايه بدو گوهر اندر نشاخت‏

         كه چون خواستى ديو برداشتى            ز هامون بگردون بر افراشتى‏

         چو خورشيد تابان ميان هوا            نشسته برو شاه فرمان روا

  دیوان حافظ - سرو چمان من چرا میل چمن نمی‌کند

         جهان انجمن شد بر آن تخت او            شگفتى فرو مانده از بخت او

         بجمشيد بر گوهر افشاندند            مران روز را روز نو خواندند

         سر سال نو هرمز فرودين            بر آسوده از رنج روى زمين‏

         بزرگان بشادى بياراستند            مى و جام و رامشگران خواستند

         چنين جشن فرّخ ازان روزگار            بما ماند از ان خسروان يادگار

         چنين سال سيصد همى رفت كار            نديدند مرگ اندران روزگار

         ز رنج و ز بدشان نبد آگهى            ميان بسته ديوان بسان رهى‏

         بفرمان مردم نهاده دو گوش            ز رامش جهان پر ز آواى نوش‏

  شاهنامه فردوسی - گفتار اندر زادن رستم

         چنين تا بر آمد برين روزگار            نديدند جز خوبى از كردگار

         جهان سر بسر گشت او را رهى            نشسته جهاندار با فرهى‏

         يكايك بتخت مهى بنگريد            بگيتى جز از خويشتن را نديد

         منى كرد آن شاه يزدان شناس            ز يزدان بپيچيد و شد ناسپاس‏

         گرانمايگان را ز لشگر بخواند            چه مايه سخن پيش ايشان براند

         چنين گفت با سالخورده مهان            كه جز خويشتن را ندانم جهان‏

         هنر در جهان از من آمد پديد            چو من نامور تخت شاهى نديد

         جهان را بخوبى من آراستم            چنانست گيتى كجا خواستم‏

         خور و خواب و آرامتان از منست            همان كوشش و كامتان از منست‏

  دیوان حافظ - دیدی ای دل که غم عشق دگربار چه کرد

         بزرگى و ديهيم شاهى مراست            كه گويد كه جز من كسى پادشاست‏

         همه موبدان سر فگنده نگون            چرا كس نيارست گفتن نه چون‏

         چو اين گفته شد فرّ يزدان ازوى            بگشت و جهان شد پر از گفت‏گوى‏

         منى چون بپيوست با كردگار            شكست اندر آورد و برگشت كار

         چگفت آن سخن‏گوى با فرّ و هوش            چو خسرو شوى بندگى را بكوش‏

         بيزدان هر آن كس كه شد ناسپاس            بدلش اندر آيد ز هر سو هراس‏

         بجمشيد بر تيره‏گون گشت روز            همى كاست آن فرّ گيتى فروز

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

ساقی به بی‌نیازی رندان که می بده
تا بشنوی ز صوت مغنی هوالغنی
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

پروانه

(~.) (اِ.)
۱- نوشته‌ای رسمی که به دارنده آن اجازه کار معینی را می‌دهد مثل پروانه وکالت.
۲- جواز، اجازه نامه.
۳- حکم، فرمان پادشاهان.

پروانه

(~.) (اِ.)
۱- دلیل، رهبر.
۲- یکی از گوشه‌های همایون.

پروانه

(پَ نِ) (اِ.)
۱- نام عمومی هر یک از تیره پروانگان جزو رده حشرات که گونه و اقسام متعدد دارد.
۲- پروانک، جانوری درنده شبیه شغال که به دنبال شیر حرکت می‌کند و بازمانده شکار آن را می‌خورد. سیاه گوش و چاوشی ...

پروانچه

(پَ چِ)(اِمصغ.)
۱- پروانه، اجازه نامه.
۲- فرمان پادشاهان.
۳- برات، حواله.

پروانک

(پَ نَ) [ په. ] (اِ.) نک پروانه.

پروانگان

(پَ نِ) (اِ.) جِ پروانه ؛ راسته‌ای از تیره حشرات که دارای چهاربال نازک پوشیده از پولک‌های لطیف کوچکی است که غالباً رنگینند. پروانگان اقسام مختلف دارند که بعضی از آن‌ها دارای رنگ آمیزی بسیار زیبا و جالب می‌باشند.

پروتئین

(پُ رُ تِ) [ فر. ] (اِ.) نوعی ترکیب آلی پیچیده موجود در بافت‌های گیاهی و جانوری که برای رشد و ترمیم بافت‌ها لازم است.

پروتز

(پُ رُ تِ) [ فر. ] (اِ.) ~هر نوع وسیله مصنوعی جانشین برای جبران نقص عضو، حفظ زیبایی یا هر دو. مانند دندان، چشم یا پای مصنوعی.

پروتستان

(پُ تِ) [ فر. ] (اِ.) یکی از شعب سه گانه دین مسیح که پیروان آن به پاپ عقیده ندارند.

پروتوپلاست

(پُ رُ تُ پِ) [ فر. ] (اِ.) یاخته بدون دیواره، پیش یاخته (فره).

پروتوپلاسم

(~.) [ فر. ] (اِ.) ماده سیال و بی رنگ زنده سلول‌های گیاهی و جانوری که از دو جزو سیتوپلاسم و هسته تشکیل شده و سطح آن دارای نیروی کششی خاصی است که آن را از جاری شدن محفوظ می‌دارد ...

پروتکل

(پُ رُ تُ کُ) [ فر. ] (اِ.) صورت جلسه مذاکرات سیاسی برای عقد قراردادهای رسمی، مقاوله نامه.

پروراندن

(پَ وَ دَ) (مص م.)
۱- پرورش دادن.
۲- غذا دادن.
۳- کلام را آراستن.

پروراننده

(پَ وَ نَ دِ)(ص فا.)
۱- مربی.
۲- غذا دهنده.
۳- به وجود آورنده.

پرورانیدن

(پَ وَ دَ) (مص م.) نک پروراندن.

پرورانیده

(پَ وَ دِ) (ص مف.) پرورده، پرورش یافته.

پروردن

(پَ وَ دَ) [ په. ] (مص م.)
۱- پروراندن.
۲- در عسل یا شکر و مانند آن پختن.
۳- آموختن، تعلیم دادن.

پرورده

(پَ وَ دِ) (ص مف.)
۱- پرورش یافته.
۲- چیزی را در عسل یا شکر یا مانند آن پختن.

پروردگار

(پَ وَ دِ) (ص فا.)
۱- پرورش دهنده.
۲- پ ادشاه.
۳- یکی از نام‌های خداوند.

پرورش

(پَ وَ رِ) [ په. ] (اِمص.)
۱- آموزش، تعلیم.
۲- غذا، خورش.


دیدگاهتان را بنویسید