نامه نوشتن زال نزديك سام نمودن چگونگى كار

سپهبد نويسنده را پيش خواند            دل آگنده بودش همه بر فشاند

         يكى نامه فرمود نزديك سام            سراسر نويد و درود و خرام‏

         ز خطّ نخست آفرين گستريد            بدان دادگر كو جهان آفريد

         ازويست شادى ازويست زور            خداوند كيوان و ناهيد و هور

         خداوند هست و خداوند نيست            همه بندگانيم و ايزد يكيست‏

         ازو باد بر سام نيرم درود            خداوند كوپال و شمشير و خود

         چماننده ديزه هنگام گرد            چراننده كرگس اندر نبرد

         فزاينده باد آوردگاه            فشاننده خون ز ابر سياه‏

         گراينده تاج و زرّين كمر            نشاننده زال بر تخت زر

         بمردى هنر در هنر ساخته            خرد از هنرها بر افراخته‏

         من او را بسان يكى بنده‏ام            بمهرش روان و دل آگنده‏ام‏

         ز مادر بزادم بران سان كه ديد            ز گردون بمن بر ستمها رسيد

         پدر بود در ناز و خزّ و پرند            مرا برده سيمرغ بر كوه هند

         نيازم بُد آن كو شكار آورد            ابا بچه‏ام در شمار آورد

         همى پوست از باد بر من بسوخت            زمان تا زمان خاك چشمم بدوخت‏

         همى خواندندى مرا پور سام            باو رنگ بر سام و من در كنام‏

         چو يزدان چنين راند اندر بوش            بران بود چرخ روان را روش‏

         كس از داد يزدان نيابد گريغ            و گر چه بپرّد بر آيد بميغ‏

         سنان گر بدندان بخايد دلير            بدرّد ز آواز او چرم شير

         گرفتار فرمان يزدان بود            و گر چند دندانش سندان بود

         يكى كار پيش آمدم دل شكن            كه نتوان ستودنش بر انجمن‏

         پدر گر دليرست و نر اژدهاست            اگر بشنود راز بنده رواست‏

         من از دخت مهراب گريان شدم            چو بر آتش تيز بريان شدم‏

         ستاره شب تيره يار منست            من آنم كه دريا كنار منست‏

         برنجى رسيدستم از خويشتن            كه بر من بگريد همه انجمن‏

         اگر چه دلم ديد چندين ستم            نيارم زدن جز بفرمانت دم‏

         چه فرمايد اكنون جهان پهلوان            گشايم ازين رنج و سختى روان‏

         ز پيمان نگردد سپهبد پدر            بدين كار دستور باشد مگر

         كه من دخت مهراب را جفت خويش            كنم راستى را بآيين و كيش‏

         به پيمان چنين رفت پيش گروه            چو باز آوريدم ز البرز كوه‏

         كه هيچ آرزو بر دلت نگسلم            كنون اندرين است بسته دلم‏

         سوارى بكردار آذرگشسپ            ز كابل سوى سام شد بر دو اسپ‏

         بفرمود و گفت ار بماند يكى            نبايد ترا دم زدن اندكى‏

         بديگر تو پاى اندر آور برو            برين سان همى تاز تا پيش گو

         فرستاده در پيش او باد گشت            بزير اندرش چرمه پولاد گشت‏

         چو نزديكى گرگساران رسيد            يكايك ز دورش سپهبد بديد

         همى گشت گرد يكى كوهسار            چماننده يوز و رمنده شكار

         چنين گفت با غمگساران خويش            بدان كار ديده سواران خويش‏

         كه آمد سوارى دمان كابلى            چمان چرمه زير او زابلى‏

         فرستاده زال باشد درست            از و آگهى جست بايد نخست‏

         ز دستان و ايران و از شهريار            همى كرد بايد سخن خواستار

         هم اندر زمان پيش او شد سوار            بدست اندرون نامه نامدار

         فرود آمد و خاك را بوس داد            بسى از جهان آفرين كرد ياد

         بپرسيد و بستد از و نامه سام            فرستاده گفت آنچه بود از پيام‏

         سپهدار بگشاد از نامه بند            فرود آمد از تيغ كوه بلند

         سخنهاى دستان سراسر بخواند            بپژمرد و بر جاى خيره بماند

         پسندش نيامد چنان آرزوى            دگر گونه بايستش او را بخوى‏

         چنين داد پاسخ كه آمد پديد            سخن هر چه از گوهر بد سزيد

         چو مرغ ژيان باشد آموزگار            چنين كام دل جويد از روزگار

         ز نخچير كامد سوى خانه باز            بدلش اندر انديشه آمد دراز

         همى گفت اگر گويم اين نيست راى            مكن داورى سوى دانش گراى‏

         سوى شهرياران سر انجمن            شوم خام گفتار و پيمان شكن‏

          و گر گويم آرى و كامت رواست            بپرداز دل را بدانچت هواست‏

         ازين مرغ پرورده وان ديوزاد            چه گوئى چگونه بر آيد نژاد

         سرش گشت از انديشه دل گران            بخفت و نياسوده گشت اندران‏

         سخن هر چه بر بنده دشوارتر            دلش خسته تر زان و تن زارتر

         گشاده‏تر آن باشد اندر جهان            چو فرمان دهد كردگار جهان‏

      

   ‏