شاهنامه فردوسی – كیكاوس

پادشاهى كى كاوس

درخت برومند چون شد بلند            گر آيد ز گردون بروبر گزند

         شود برگ پژمرده و بيخ سست            سرش سوى پستى گرايد نخست‏

         چو از جايگه بگسلد پاى خويش            بشاخ نو آيين دهد جاى خويش‏

         مر او را سپارد گل و برگ و باغ            بهارى بكردار روشن چراغ‏

         اگر شاخ بد خيزد از بيخ نيك            تو با شاخ تندى مياغاز ريك‏

         پدر چون بفرزند ماند جهان            كند آشكارا بروبر نهان‏

         گر او بفگند فرّ و نام پدر            تو بيگانه خوانش مخوانش پسر

         كرا گم شود راه آموزگار            سزد گر جفا بيند از روزگار

         چنين است رسم سراى كهن            سرش هيچ پيدا نبينى ز بن‏

         چو رسم بدش باز داند كسى            نخواهد كه ماند بگيتى بسى‏

         چو كاوس بگرفت گاه پدر            مر او را جهان بنده شد سربسر

         ز هر گونه گنج آگنده ديد            جهان سربسر پيش خود بنده ديد

         همان تخت و هم طوق و هم گوشوار            همان تاج زرّين زبرجدنگار

         همان تازى اسپان آگنده يال            بگيتى ندانست كس را همال‏

         چنان بد كه در گلشن زرنگار            همى خورد روزى مى خوشگوار

         يكى تخت زرّين بلورينش پاى            نشسته بروبر جهان كدخداى‏

         ابا پهلوانان ايران بهم            همى راى زد شاه بر بيش و كم‏

         چو رامشگرى ديو زى پرده دار            بيامد كه خواهد بر شاه بار

         چنين گفت كز شهر مازندران            يكى خوشنوازم ز رامشگران‏

         اگر درخورم بندگى شاه را            گشايد بر تخت او راه را

         برفت از بر پرده سالار بار            خرامان بيامد بر شهريار

         بگفتا كه رامشگرى بر درست            ابا بربط و نغز رامشگرست‏

         بفرمود تا پيش او خواندند            بر رود سازانش بنشاندند

         ببربط چو بايست بر ساخت رود            بر آورد مازندرانى سرود

         كه مازندران شهر ما ياد باد            هميشه بر و بومش آباد باد

         كه در بوستانش هميشه گلست            بكوه اندرون لاله و سنبلست‏

         هوا خوشگوار و زمين پر نگار            نه گرم و نه سرد و هميشه بهار

         نوازنده بلبل بباغ اندرون            گرازنده آهو براغ اندرون‏

         هميشه بياسايد از خفت و خوى            همه ساله هر جاى رنگست و بوى‏

         گلابست گوئى بجويش روان            همى شاد گردد ز بويش روان‏

         دى و بهمن و آذر و فروردين            هميشه پر از لاله بينى زمين‏

         همه ساله خندان لب جويبار            بهر جاى باز شكارى بكار

         سراسر همه كشور آراسته            ز ديبا و دينار و ز خواسته‏

         بتان پرستنده با تاج زر            همه نامداران بزرّين كمر

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید