شاهنامه فردوسی – كشته شدن نوذر به دست افراسياب

كشته شدن نوذر به دست افراسياب

          سوى شاه تركان رسيد آگهى            كزان نامداران جهان شد تهى‏

         دلش گشت پر آتش از درد و غم            دو رخ را بخون جگر داد نم‏

         بر آشفت و گفتا كه نوذر كجاست            كزو ويسه خواهد همى كينه خواست‏

         چه چاره است جز خون او ريختن            يكى كينه نو بر انگيختن‏

         بدژخيم فرمود كو را كشان            ببر تا بياموزد او سر فشان‏

         سپهدار نوذر چو آگاه شد            بدانست كش روز كوتاه شد

         سپاهى پر از غلغل و گفت و گوى            سوى شاه نوذر نهادند روى‏

         ببستند بازوش با بند تنگ            كشيدندش از جاى پيش نهنگ‏

         بدشت آوريدندش از خيمه خوار            برهنه سر و پاى و برگشته كار

         چو از دور ديدش زبان برگشاد            ز كين نياگان همى كرد ياد

         ز تور و ز سلم اندر آمد نخست            دل و ديده از شرم شاهان بشست‏

         بدو گفت هر بد كه آيد سزاست            بگفت و بر آشفت و شمشير خواست‏

         بزد گردن خسرو تاج دار            تنش را بخاك اندر افگند خوار

         شد آن يادگار منوچهر شاه            تهى ماند ايران ز تخت و كلاه‏

         ايا دانشى مرد بسيار هوش            همه چادر آزمندى مپوش‏

         كه تخت و كله چون تو بسيار ديد            چنين داستان چند خواهى شنيد

         رسيدى بجايى كه بشتافتى            سر آمد كزو آرزو يافتى‏

         چه جويى ازين تيره خاك نژند            كه هم بازگرداندت مستمند

         كه گر چرخ گردان كشد زين تو            سرانجام خاكست بالين تو

         پس آن بستگان را كشيدند خوار            بجان خواستند آنگهى زينهار

         چو اغريرث پر هنر آن بديد            دل او ببر در چو آتش دميد

         همى گفت چندين سر بى‏گناه            ز تن دور ماند بفرمان شاه‏

         بيامد خروشان بخواهشگرى            بياراست با نامور داورى‏

         كه چندين سرافراز گرد و سوار            نه با ترگ و جوشن نه در كارزار

         گرفتار كشتن نه والا بود            نشيبست جايى كه بالا بود

         سزد گر نيايد بجانشان گزند            سپارى هميدون بمن‏شان ببند

         بريشان يكى غار زندان كنم            نگهدارشان هوشمندان كنم‏

         بسارى بزارى بر آرند هوش            تو از خون بكش دست و چندين مكوش‏

         ببخشيد جان‏شان بگفتار اوى            چو بشنيد با درد پيكار اوى‏

         بفرمودشان تا بسارى برند            بغلّ و بمسمار و خوارى برند

         چو اين كرده شد ساز رفتن گرفت            زمين زير اسپان نهفتن گرفت‏

         ز پيش دهستان سوى رى كشيد            از اسپان برنج و بتك خوى كشيد

         كلاه كيانى بسر بر نهاد            بدينار دادن در اندر گشاد

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید