شاهنامه فردوسی – كشته شدن ايرج بر دست برادران‏

كشته شدن ايرج بر دست برادران‏

      

چو برداشت پرده ز پيش آفتاب            سپيده بر آمد بپالود خواب‏

         دو بيهوده را دل بدان كار گرم            كه ديده بشويند هر دو ز شرم‏

         برفتند هر دو گرازان ز جاى            نهادند سر سوى پرده سراى‏

         چو از خيمه ايرج بره بنگريد            پر از مهر دل پيش ايشان دويد

         برفتند با او بخيمه درون            سخن بيشتر بر چرا رفت و چون‏

         بدو گفت تور ار تو از ما كهى            چرا بر نهادى كلاه مهى‏

         ترا بايد ايران و تخت كيان            مرا بر در ترك بسته ميان‏

         برادر كه مهتر بخاور برنج            بسر بر ترا افسر و زير گنج‏

         چنين بخششى كان جهانجوى كرد            همه سوى كهتر پسر روى كرد

         نه تاج كيان مانم اكنون نه گاه            نه نام بزرگى نه ايران سپاه‏

         چو از تور بشنيد ايرج سخن            يكى پاكتر پاسخ افگند بن‏

         بدو گفت كاى مهتر كام جوى            اگر كام دل خواهى آرام جوى‏

         من ايران نخواهم نه خاور نه چين            نه شاهى نه گسترده روى زمين‏

         بزرگى كه فرجام او تيرگيست            بر آن مهترى بر ببايد گريست‏

         سپهر بلند ار كشد زين تو            سرانجام خشتست بالين تو

         مرا تخت ايران اگر بود زير            كنون گشتم از تاج و از تخت سير

         سپردم شما را كلاه و نگين            بدين روى با من مداريد كين‏

         مرا با شما نيست ننگ و نبرد            روان را نبايد برين رنجه كرد

         زمانه نخواهم بازارتان            اگر دور مانم ز ديدارتان‏

         جز از كهترى نيست آيين من            مباد آز و گردن كشى دين من‏

         چو بشنيد تور از برادر چنين            بابرو ز خشم اندر آورد چنين‏

         نيامدش گفتار ايرج پسند            نبد راستى نزد او ارجمند

         بكرسى بخشم اندر آورد پاى            همى گفت و بر جست هزمان ز جاى‏

         يكايك بر آمد ز جاى نشست            گرفت آن گران كرسى زر بدست‏

         بزد بر سر خسرو تاج دار            از و خواست ايرج بجان زينهار

         نيايدت گفت ايچ بيم از خداى            نه شرم از پدر خود همينست راى‏

         مكش مر مرا كت سرانجام كار            بپيچاند از خون من كردگار

         مكن خويشتن را ز مردم كشان            كزين پس نيابى ز من خود نشان‏

         بسنده كنم زين جهان گوشه            بكوشش فراز آورم توشه‏

         بخون برادر چه بندى كمر            چه سوزى دل پير گشته پدر

         جهان خواستى يافتى خون مريز            مكن با جهاندار يزدان ستيز

         سخن را چو بشنيد پاسخ نداد            همان گفتن آمد همان سرد باد

         يكى خنجر آبگون بر كشيد            سراپاى او چادر خون كشيد

         بدان تيز زهر آبگون خنجرش            همى كرد چاك آن كيانى برش‏

         فرود آمد از پاى سرو سهى            گسست آن كمرگاه شاهنشهى‏

         دوان خون از آن چهره ارغوان            شد آن نامور شهريار جوان‏

         جهانا بپرورديش در كنار            و ز آن پس ندادى بجان زينهار

         نهانى ندانم ترا دوست كيست            بدين آشكارت ببايد گريست‏

         سر تاجور ز آن تن پيلوار            بخنجر جدا كرد و برگشت كار

         بياگند مغزش بمشك و عبير            فرستاد نزد جهان بخش پير

         چنين گفت كاينت سر آن نياز            كه تاج نياگان بدو گشت باز

         كنون خواه تاجش ده و خواه تخت            شد آن سايه‏گستر نيازى درخت‏

         برفتند باز آن دو بيداد شوم            يكى سوى ترك و يكى سوى روم‏

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

گیلاس

[ انگ. ] (اِ.) فنجان، لیوان مخصوصاً لیوان پایه دار بلوری.

گیلاس

(اِ.) درختی است از تیره گل سرخیان که دارای گونه‌های مختلف است. میوه اش سفت و خوشمزه و شیرین است.

گیلو

(اِ.) = گیلوئی: قسمت فاصله بین طاق عمارت و دیوار که بر آن نقاشی و گچ بری کنند و آن به منزله گلوی طاق و سقف است.

گیلک

(لَ) (اِ.) منسوب به گیلان.

گیلکی

(لَ) (ص نسب.)
۱- منسوب به گیلک، زبان مردم گیلان از زبان‌های ایرانی از خانواده هندواروپایی.
۲- (اِ.) گوشه‌ای در آواز دشتی از ملحقات شور (موسیقی).

گیلی

(اِ.) پشته، تل.

گیم

(گِ) [ انگ. ] (اِ.) دور بازی مثلاً در بازی تنیس یا والیبال.

گیوتین

[ فر. ] (اِ.) آلتی برای قطع کردن سَر مجرمان که در سال ۱۷۹۲ م. در فرانسه به کار افتاد.

گیومه

(مِ) [ فر. ] (اِ.) علامتی که به این شکل «» در دو طرف کلمه می‌گذارند.

گیوه

(وِ) (اِ.) نوعی کفش که رویه آن از نخ یا ابریشم بافته می‌شود. ؛ ~ها را ورکشیدن کنایه از: تصمیم به رفتن گرفتن و آماده حرکت شدن.

گیپور

(اِ.) نوعی پارچه توری زبر و پر از نقش‌های گل و بوته برجسته.

ی

(حر.) سی و دومین حرف از الفبای فارسی برابر با ۱۰ در حساب ابجد.

ی

(پس.) این حرف به آخر اسم ملحق شود برای افاده نسبت بین دو چیز و آن برای معانی متعدد بود.
۱- مطلق نسبت، و آن بر چند قسم است:الف - نسبت به مکان: شیرازی، اصفهانی، رامسری. ب - نسبت به ...

ی

(پس.) به آخر کلمه درآید و نشانه نکره بودن باشد: پادشاهی، مردی، گلی.

ی

(مجهول) در قدیم تلفظ ح را به صورت «ی» می‌نوشتند و آن را یای مجهول می‌نامیدند (مق. یای معروف) مانند: دلیر. این تلفظ در قرن‌های اخیر از میان رفته و بدل به یای معروف شده و امروزه فرقی بین ...

ی

(معروف) تلفظ «i» را به صورت «ی» می‌نوشتند و می‌نویسیم و آن را در قدیم یای معروف می‌نامیدند (مق.) یای مجهول مانند:پذیر.

یأجوج

(یَ) [ ع. ] (اِ.)
۱- نام یکی از دو قبیله وحشی ساکن در پشت کوه‌های قفقاز.
۲- کنایه از: انسان‌های وحشی.

یأس

(یَ) [ ع. ] (اِ.) ناامیدی، ناامید شدن.

یا

[ ع. ] (حر.) حرف ندا به معنای «ای»، «ایا».

یا

(حر رب.) به معنای ذیل آید: الف - ح رف ربط و عطف که معنای تردید یا اختیار را می‌رساند. ب - حرف شرط با فعل منفی آید و برای مفهوم مثبت آن فعل معنی ادات شرط دهد.


دیدگاهتان را بنویسید