شاهنامه فردوسی – كشته شدن ايرج بر دست برادران‏

كشته شدن ايرج بر دست برادران‏

      

چو برداشت پرده ز پيش آفتاب            سپيده بر آمد بپالود خواب‏

         دو بيهوده را دل بدان كار گرم            كه ديده بشويند هر دو ز شرم‏

         برفتند هر دو گرازان ز جاى            نهادند سر سوى پرده سراى‏

         چو از خيمه ايرج بره بنگريد            پر از مهر دل پيش ايشان دويد

         برفتند با او بخيمه درون            سخن بيشتر بر چرا رفت و چون‏

         بدو گفت تور ار تو از ما كهى            چرا بر نهادى كلاه مهى‏

         ترا بايد ايران و تخت كيان            مرا بر در ترك بسته ميان‏

         برادر كه مهتر بخاور برنج            بسر بر ترا افسر و زير گنج‏

         چنين بخششى كان جهانجوى كرد            همه سوى كهتر پسر روى كرد

         نه تاج كيان مانم اكنون نه گاه            نه نام بزرگى نه ايران سپاه‏

         چو از تور بشنيد ايرج سخن            يكى پاكتر پاسخ افگند بن‏

         بدو گفت كاى مهتر كام جوى            اگر كام دل خواهى آرام جوى‏

         من ايران نخواهم نه خاور نه چين            نه شاهى نه گسترده روى زمين‏

         بزرگى كه فرجام او تيرگيست            بر آن مهترى بر ببايد گريست‏

         سپهر بلند ار كشد زين تو            سرانجام خشتست بالين تو

         مرا تخت ايران اگر بود زير            كنون گشتم از تاج و از تخت سير

         سپردم شما را كلاه و نگين            بدين روى با من مداريد كين‏

         مرا با شما نيست ننگ و نبرد            روان را نبايد برين رنجه كرد

         زمانه نخواهم بازارتان            اگر دور مانم ز ديدارتان‏

         جز از كهترى نيست آيين من            مباد آز و گردن كشى دين من‏

         چو بشنيد تور از برادر چنين            بابرو ز خشم اندر آورد چنين‏

         نيامدش گفتار ايرج پسند            نبد راستى نزد او ارجمند

         بكرسى بخشم اندر آورد پاى            همى گفت و بر جست هزمان ز جاى‏

         يكايك بر آمد ز جاى نشست            گرفت آن گران كرسى زر بدست‏

         بزد بر سر خسرو تاج دار            از و خواست ايرج بجان زينهار

         نيايدت گفت ايچ بيم از خداى            نه شرم از پدر خود همينست راى‏

         مكش مر مرا كت سرانجام كار            بپيچاند از خون من كردگار

         مكن خويشتن را ز مردم كشان            كزين پس نيابى ز من خود نشان‏

         بسنده كنم زين جهان گوشه            بكوشش فراز آورم توشه‏

         بخون برادر چه بندى كمر            چه سوزى دل پير گشته پدر

         جهان خواستى يافتى خون مريز            مكن با جهاندار يزدان ستيز

         سخن را چو بشنيد پاسخ نداد            همان گفتن آمد همان سرد باد

         يكى خنجر آبگون بر كشيد            سراپاى او چادر خون كشيد

         بدان تيز زهر آبگون خنجرش            همى كرد چاك آن كيانى برش‏

         فرود آمد از پاى سرو سهى            گسست آن كمرگاه شاهنشهى‏

         دوان خون از آن چهره ارغوان            شد آن نامور شهريار جوان‏

         جهانا بپرورديش در كنار            و ز آن پس ندادى بجان زينهار

         نهانى ندانم ترا دوست كيست            بدين آشكارت ببايد گريست‏

         سر تاجور ز آن تن پيلوار            بخنجر جدا كرد و برگشت كار

         بياگند مغزش بمشك و عبير            فرستاد نزد جهان بخش پير

         چنين گفت كاينت سر آن نياز            كه تاج نياگان بدو گشت باز

         كنون خواه تاجش ده و خواه تخت            شد آن سايه‏گستر نيازى درخت‏

         برفتند باز آن دو بيداد شوم            يكى سوى ترك و يكى سوى روم‏

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

چه

(چِ یا چَ) (پس.) پسوندی است دال بر تصغیر: باغچه، کوچه، آلوچه، کتابچه.

چهار

(چِ یا چَ) [ په. ] (اِ.) عدد اصلی میان سه و پنج، دوبرابر دو.

چهار ارکان

(~. اَ) [ فا - ع. ] (اِمر.)
۱- چهار حد جهان: مشرق، مغرب، شمال و جنوب.
۲- نوعی خیمه چهارگانه.

چهار مضراب

(~. مِ) [ فا - ع. ] (اِمر.) = چارمضراب: اصطلاحی است در نواختن آهنگ موسیقی، نوعی از آهنگ موسیقی که نوازنده ساز در دستگاه‌های مختلف آواز می‌نوازد تا آوازخوان برای خواندن مهیا شود، گونه‌ای از زدن که زننده خواننده ...

چهارآیین

(چَ) (اِمر.) چهار مذهب معروف اهل سنت: حنفی، شافعی، مالکی، حنبلی.

چهارآیینه

(~. نِ) (اِمر.) نوعی جامه جنگ که در قدیم به هنگام جنگ می‌پوشیدند و آن دارای چهار قطعه آهن صیقل داده بود که روی سینه، پشت سر و سر زانوها نصب می‌شد.

چهاربالش

(~. لِ) (اِمر.)
۱- بالش‌های چهار - گانه، که هنگام بر تخت نشستن پادشاه، پشت سر و زیر پا و دو طرف او می‌گذاشتند.
۲- تخت، مسند.
۳- چهار عنصر (آب، خاک، آتش و باد).

چهارتخم

(~. تُ) (اِمر.) = چهارتخمه. چارتخم: مخلوط دانه‌های قدومه و بارهنگ و بهدانه و سپستان است که جوشانده آن‌ها به دلیل داشتن لعاب فراوان به عنوان ملین و نرم کننده سینه و خلط آور در امراض ریه مصرف می‌شود.

چهارتکبیر

(~. تَ) [ فا - ع. ] (اِمر.) اشاره‌است به نماز میت که در آن چهار تکبیر باید بگویند.

چهارتکبیر زدن

(~. تَ. زَ دَ) (مص ل.) ترک دنیا گفتن.

چهارجوهر

(~. جَ هَ) (اِمر.) چهار ستاره از بنات النعش که آن‌ها را نعش گویند.

چهارده

(چَ یا چِ دَ) (اِ.) عدد اصلی بین سیزده و پانزده، ده به علاوه چهار.

چهاردیواری

(چَ یا چَ) (اِمر.)
۱- هر جا که از چهارطرف محصور و دیوار باشد، محوطه.
۲- (کن.) خانه و کاشانه.

چهارزانو

(~.) (اِمر.)حالتی مؤدبانه از نشستن که ساق پای چپ زیر زانوی راست و ساق پای راست زیر زانوی چپ قرار می‌گیرد.

چهارسو

(~.) [ په. ] (اِمر.)
۱- چهارجانب: شمال، جنوب، مشرق، مغرب.
۲- چهارراه.
۳- چهارراه میان بازار، چارسوق، چارسوک.
۴- (کن.) دنیا، جهان.

چهارشاخ

(~.) (اِمر.) آلتی چوبی چهار شاخه و دسته دار که با آن خرمن کوفته را بر باد می‌دهند تا کاه از دانه جدا شود.

چهارشانه

(~. نِ) (ص مر.) مرد تنومند که دارای شانه‌های پهن باشد.

چهارشنبه

(~. شَ بِ) [ فا - عبر. ] (اِمر.) روز پنجم از ایام هفته مسلمانان.

چهارشنبه سوری

(~. شَ بِ) (اِمر.) غروب آخرین سه شنبه سال که در آن شب معمولاً هفت بوته آتش درست می‌کنند و به ترتیب از روی آن می‌پرند و می‌گویند: سرخی تو از من زردی من از تو.

چهارضلعی

(~. ض) [ فا - ع. ] (ص نسب.) صفحه‌ای است محدود به یک خط شکسته چهاربر و انواع آن عبارت است از: مربع، مربع مستطیل، لوزی، متوازی الاضلاع، ذوزنقه، چهارضلعی محاطی، چهارضلعی محیط، چهاربر.


دیدگاهتان را بنویسید