شاهنامه فردوسی – كشتن رستم ژنده‏ رزم را

 كشتن رستم ژنده ‏رزم را

          چو خورشيد گشت از جهان ناپديد            شب تيره بر دشت لشكر كشيد

         تهمتن بيامد بنزديك شاه            ميان بسته جنگ و دل كينه خواه‏

         كه دستور باشد مرا تاجور            از ايدر شوم بى‏كلاه و كمر

         ببينم كه اين نو جهاندار كيست            بزرگان كدامند و سالار كيست‏

         بدو گفت كاؤس كين كار تست            كه بيدار دل بادى و تن درست‏

         تهمتن يكى جامه تركوار            بپوشيد و آمد دوان تا حصار

         بيامد چو نزديكى دژ رسيد            خروشيدن نوش تركان شنيد

         بران دژ درون رفت مرد دلير            چنانچون سوى آهوان نرّه شير

  دیوان حافظ - اگر به مذهب تو خون عاشق است مباح

         چو سهراب را ديد بر تخت بزم            نشسته بيك دست او ژنده رزم‏

         بديگر چو هومان سوار دلير            دگر بارمان نام بردار شير

         تو گفتى همه تخت سهراب بود            بسان يكى سرو شاداب بود

         دو بازو بكردار ران هيون            برش چون بر پيل و چهره چو خون‏

         ز تركان بگرد اندرش صد دلير            جوان و سرافراز چون نره شير

         پرستار پنجاه با دست بند            بپيش دل افروز تخت بلند

         همى يك بيك خواندند آفرين            بران برز و بالا و تيغ و نگين‏

         همى ديد رستم مر او را ز دور            نشست و نگه كرد مردان سور

  شاهنامه فردوسی - داستان ضحاك با كاوه آهنگر

         بشايسته كارى برون رفت ژند            گوى ديد برسان سرو بلند

         بدان لشكر اندر چنو كس نبود            بر رستم آمد بپرسيد زود

         چه مردى بدو گفت با من بگوى            سوى روشنى آى و بنماى روى‏

         تهمتن يكى مشت بر گردنش            بزد تيز و برشد روان از تنش‏

         بدان جايگه خشك شد ژند رزم            نشد ژنده رزم آنگهى سوى بزم‏

         زمانى همى بود سهراب دير            نيامد بنزديك او ژند شير

         بپرسيد سهراب تا ژنده رزم            كجا شد كه جايش تهى شد ز بزم‏

         برفتند و ديدندش افگنده خوار            بر آسوده از بزم و از كارزار

  شاهنامه فردوسی - بنياد نهادن اين نامه

         خروشان ازان درد باز آمدند            شگفتى فرو مانده از كار ژند

         بسهراب گفتند شد ژند رزم            سر آمد برو روز پيگار و بزم‏

         چو بشنيد سهراب برجست زود            بيامد بر ژند بر سان دود

         ابا چاكر و شمع و خنياگران            بيامد ورا ديد مرده چنان‏

         شگفت آمدش سخت و خيره بماند            دليران و گردنكشان را بخواند

         چنين گفت كامشب نبايد غنود            همه شب همى نيزه بايد بسود

         كه گرگ اندر آمد ميان رمه            سگ و مرد را آزمودش همه‏

         اگر يار باشد جهان آفرين            چو نعل سمندم بسايد زمين‏

  شاهنامه فردوسی - خوان سوم جنگ رستم با اژدها

         ز فتراك زين بر گشايم كمند            بخواهم از ايرانيان كين ژند

         بيامد نشست از بر گاه خويش            گرانمايگان را همه خواند پيش‏

         كه گر كم شد از تخت من ژند رزم            نيامد همى سير جانم ز بزم‏

         چو برگشت رستم بر شهريار            از ايران سپه گيو بد پاسدار

         بره بر گو پيل تن را بديد            بزد دست و گرز از ميان بر كشيد

         يكى بر خروشيد چون پيل مست            سپر بر سر آورد و بنمود دست‏

         بدانست رستم كز ايران سپاه            بشب گيو باشد طلايه براه‏

  دیوان حافظ - عکس روی تو چو در آینه جام افتاد

         بخنديد و زان پس فغان بر كشيد            طلايه چو آواز رستم شنيد

         بيامد پياده بنزديك اوى            چنين گفت كاى مهتر جنگجوى‏

         پياده كجا بوده تيره شب            تهمتن بگفتار بگشاد لب‏

         بگفتش بگيو آن كجا كرده بود            چنان شير مردى كه آزرده بود

         و زان جايگه رفت نزديك شاه            ز تركان سخن گفت و ز بزم‏گاه‏

         ز سهراب و از برز و بالاى اوى            ز بازوى و كتف دلاراى اوى‏

         كه هرگز ز تركان چنين كس نخاست            بكردار سروست بالاش راست‏

         بتوران و ايران نماند بكس            تو گوئى كه سام سور است و بس‏

  دیوان حافظ - مردم دیده ما جز به رخت ناظر نیست

         و زان مشت بر گردن ژند رزم            كزان پس نيامد برزم و ببزم‏     

     بگفتند و پس رود و مى خواستند            همه شب همى لشكر آراستند

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

در بزم دور یک دو قدح درکش و برو
یعنی طمع مدار وصال دوام را
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

آن

۱ - پسوند دال بر زمان: بامدادان، ناگاهان.
۲- پسوند دال بر مکان و موطن: گیلان، یونان، ایران، دیلمان.
۳- پسوند حاصل مصدر است در آخر ریشه فعل: چادردران کردن، راه جامه دران.
۴- پسوند دال بر کثرت و استمرار در آخر اسم فاعل (مرخم.): درم - ریزان، گلریزان.
۵- پسوند صفت فاعلی در آخر ریشه فعل = مفرد امر حاضر: خرامان، روان، نگران.
۶- پسوند دال بر نسبت بنوت و فرزندی: اردشیر بابکان (اردشیر پسر بابک)، خسرو قبادان (خسرو پسر قباد).
۷- پسوند دال بر جشن و آذین و شادمانی و سوگ: آشتی کنان، آینه بندان.
۸- گاه به آخر صفات پیوندد و تغییری در معنی و نوع کلمه نمی‌دهد: شادان، آبادان.
۹- پسوند جمع: یکی از دو علامت جمع پارسی است و آن در موارد ذیل به کار رود: الف: جانداران (انسان و حیوان) و نام اقوام و ملل به «ان» نیز جمع بسته شوند: مردان، اسبان، ترکان. ب: بعضی اعضای بدن (که زوج و متعدد باشند) علاوه بر «ها» به «ان» نیز جمع بسته شوند: چشمان، ابروان. ج: کلمات ذیل دال بر زمان: علاوه بر «ها» به «ان» جمع بسته شوند: روزگاران، روزان، شبان.

دیدگاهتان را بنویسید