شاهنامه فردوسی – كشتن رستم ژنده‏ رزم را

 كشتن رستم ژنده ‏رزم را

          چو خورشيد گشت از جهان ناپديد            شب تيره بر دشت لشكر كشيد

         تهمتن بيامد بنزديك شاه            ميان بسته جنگ و دل كينه خواه‏

         كه دستور باشد مرا تاجور            از ايدر شوم بى‏كلاه و كمر

         ببينم كه اين نو جهاندار كيست            بزرگان كدامند و سالار كيست‏

         بدو گفت كاؤس كين كار تست            كه بيدار دل بادى و تن درست‏

         تهمتن يكى جامه تركوار            بپوشيد و آمد دوان تا حصار

         بيامد چو نزديكى دژ رسيد            خروشيدن نوش تركان شنيد

         بران دژ درون رفت مرد دلير            چنانچون سوى آهوان نرّه شير

         چو سهراب را ديد بر تخت بزم            نشسته بيك دست او ژنده رزم‏

         بديگر چو هومان سوار دلير            دگر بارمان نام بردار شير

         تو گفتى همه تخت سهراب بود            بسان يكى سرو شاداب بود

         دو بازو بكردار ران هيون            برش چون بر پيل و چهره چو خون‏

         ز تركان بگرد اندرش صد دلير            جوان و سرافراز چون نره شير

         پرستار پنجاه با دست بند            بپيش دل افروز تخت بلند

         همى يك بيك خواندند آفرين            بران برز و بالا و تيغ و نگين‏

         همى ديد رستم مر او را ز دور            نشست و نگه كرد مردان سور

         بشايسته كارى برون رفت ژند            گوى ديد برسان سرو بلند

         بدان لشكر اندر چنو كس نبود            بر رستم آمد بپرسيد زود

         چه مردى بدو گفت با من بگوى            سوى روشنى آى و بنماى روى‏

         تهمتن يكى مشت بر گردنش            بزد تيز و برشد روان از تنش‏

         بدان جايگه خشك شد ژند رزم            نشد ژنده رزم آنگهى سوى بزم‏

         زمانى همى بود سهراب دير            نيامد بنزديك او ژند شير

         بپرسيد سهراب تا ژنده رزم            كجا شد كه جايش تهى شد ز بزم‏

         برفتند و ديدندش افگنده خوار            بر آسوده از بزم و از كارزار

         خروشان ازان درد باز آمدند            شگفتى فرو مانده از كار ژند

         بسهراب گفتند شد ژند رزم            سر آمد برو روز پيگار و بزم‏

         چو بشنيد سهراب برجست زود            بيامد بر ژند بر سان دود

         ابا چاكر و شمع و خنياگران            بيامد ورا ديد مرده چنان‏

         شگفت آمدش سخت و خيره بماند            دليران و گردنكشان را بخواند

         چنين گفت كامشب نبايد غنود            همه شب همى نيزه بايد بسود

         كه گرگ اندر آمد ميان رمه            سگ و مرد را آزمودش همه‏

         اگر يار باشد جهان آفرين            چو نعل سمندم بسايد زمين‏

         ز فتراك زين بر گشايم كمند            بخواهم از ايرانيان كين ژند

         بيامد نشست از بر گاه خويش            گرانمايگان را همه خواند پيش‏

         كه گر كم شد از تخت من ژند رزم            نيامد همى سير جانم ز بزم‏

         چو برگشت رستم بر شهريار            از ايران سپه گيو بد پاسدار

         بره بر گو پيل تن را بديد            بزد دست و گرز از ميان بر كشيد

         يكى بر خروشيد چون پيل مست            سپر بر سر آورد و بنمود دست‏

         بدانست رستم كز ايران سپاه            بشب گيو باشد طلايه براه‏

         بخنديد و زان پس فغان بر كشيد            طلايه چو آواز رستم شنيد

         بيامد پياده بنزديك اوى            چنين گفت كاى مهتر جنگجوى‏

         پياده كجا بوده تيره شب            تهمتن بگفتار بگشاد لب‏

         بگفتش بگيو آن كجا كرده بود            چنان شير مردى كه آزرده بود

         و زان جايگه رفت نزديك شاه            ز تركان سخن گفت و ز بزم‏گاه‏

         ز سهراب و از برز و بالاى اوى            ز بازوى و كتف دلاراى اوى‏

         كه هرگز ز تركان چنين كس نخاست            بكردار سروست بالاش راست‏

         بتوران و ايران نماند بكس            تو گوئى كه سام سور است و بس‏

         و زان مشت بر گردن ژند رزم            كزان پس نيامد برزم و ببزم‏     

     بگفتند و پس رود و مى خواستند            همه شب همى لشكر آراستند

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

گیلاس

[ انگ. ] (اِ.) فنجان، لیوان مخصوصاً لیوان پایه دار بلوری.

گیلاس

(اِ.) درختی است از تیره گل سرخیان که دارای گونه‌های مختلف است. میوه اش سفت و خوشمزه و شیرین است.

گیلو

(اِ.) = گیلوئی: قسمت فاصله بین طاق عمارت و دیوار که بر آن نقاشی و گچ بری کنند و آن به منزله گلوی طاق و سقف است.

گیلک

(لَ) (اِ.) منسوب به گیلان.

گیلکی

(لَ) (ص نسب.)
۱- منسوب به گیلک، زبان مردم گیلان از زبان‌های ایرانی از خانواده هندواروپایی.
۲- (اِ.) گوشه‌ای در آواز دشتی از ملحقات شور (موسیقی).

گیلی

(اِ.) پشته، تل.

گیم

(گِ) [ انگ. ] (اِ.) دور بازی مثلاً در بازی تنیس یا والیبال.

گیوتین

[ فر. ] (اِ.) آلتی برای قطع کردن سَر مجرمان که در سال ۱۷۹۲ م. در فرانسه به کار افتاد.

گیومه

(مِ) [ فر. ] (اِ.) علامتی که به این شکل «» در دو طرف کلمه می‌گذارند.

گیوه

(وِ) (اِ.) نوعی کفش که رویه آن از نخ یا ابریشم بافته می‌شود. ؛ ~ها را ورکشیدن کنایه از: تصمیم به رفتن گرفتن و آماده حرکت شدن.

گیپور

(اِ.) نوعی پارچه توری زبر و پر از نقش‌های گل و بوته برجسته.

ی

(حر.) سی و دومین حرف از الفبای فارسی برابر با ۱۰ در حساب ابجد.

ی

(پس.) این حرف به آخر اسم ملحق شود برای افاده نسبت بین دو چیز و آن برای معانی متعدد بود.
۱- مطلق نسبت، و آن بر چند قسم است:الف - نسبت به مکان: شیرازی، اصفهانی، رامسری. ب - نسبت به ...

ی

(پس.) به آخر کلمه درآید و نشانه نکره بودن باشد: پادشاهی، مردی، گلی.

ی

(مجهول) در قدیم تلفظ ح را به صورت «ی» می‌نوشتند و آن را یای مجهول می‌نامیدند (مق. یای معروف) مانند: دلیر. این تلفظ در قرن‌های اخیر از میان رفته و بدل به یای معروف شده و امروزه فرقی بین ...

ی

(معروف) تلفظ «i» را به صورت «ی» می‌نوشتند و می‌نویسیم و آن را در قدیم یای معروف می‌نامیدند (مق.) یای مجهول مانند:پذیر.

یأجوج

(یَ) [ ع. ] (اِ.)
۱- نام یکی از دو قبیله وحشی ساکن در پشت کوه‌های قفقاز.
۲- کنایه از: انسان‌های وحشی.

یأس

(یَ) [ ع. ] (اِ.) ناامیدی، ناامید شدن.

یا

[ ع. ] (حر.) حرف ندا به معنای «ای»، «ایا».

یا

(حر رب.) به معنای ذیل آید: الف - ح رف ربط و عطف که معنای تردید یا اختیار را می‌رساند. ب - حرف شرط با فعل منفی آید و برای مفهوم مثبت آن فعل معنی ادات شرط دهد.


دیدگاهتان را بنویسید