گفتار اندر ستايش سلطان محمود

       

جهان آفرين تا جهان آفريد            چنو مر زبانى نيامد پديد

         چو خورشيد بر چرخ بنمود تاج            زمين شد بكردار تابنده عاج‏

         چه گويم كه خورشيد تابان كه بود            كزو در جهان روشنايى فزود

         ابو القاسم آن شاه پيروز بخت            نهاد از بر تاج خورشيد تخت‏

         ز خاور بياراست تا باختر            پديد آمد از فرّ او كان زر

         مرا اختر خفته بيدار گشت            بمغز اندر انديشه بسيار گشت‏

         بدانستم آمد زمان سخن            كنون نو شود روزگار كهن‏

         بر انديشه شهريار زمين            بخفتم شبى لب پر از آفرين‏

         دل من چو نور اندر آن تيره شب            نخفته گشاده دل و بسته لب‏

         چنان ديد روشن روانم بخواب            كه رخشنده شمعى بر آمد ز آب‏

         همه روى گيتى شب لاژورد            از آن شمع گشتى چو ياقوت زرد

         در و دشت برسان ديبا شدى            يكى تخت پيروزه پيدا شدى‏

         نشسته برو شهريارى چو ماه            يكى تاج بر سر بجاى كلاه‏

         رده بر كشيده سپاهش دو ميل            بدست چپش هفتصد ژنده پيل‏

         يكى پاك دستور پيشش بپاى            بداد و بدين شاه را رهنماى‏

         مرا خيره گشتى سر از فرّ شاه            و زان ژنده پيلان و چندان سپاه‏

         چو آن چهره خسروى ديدمى            از ان نامداران بپرسيدمى‏

         كه اين چرخ و ما هست يا تاج و گاه            ستارست پيش اندرش يا سپاه‏

         يكى گفت كاين شاه روم است و هند            ز قنّوج تا پيش درياى سند

         بايران و توران ورا بنده‏اند            براى و بفرمان او زنده‏اند

         بياراست روى زمين را بداد            بپر دخت از ان تاج بر سر نهاد

         جهاندار محمود شاه بزرگ            بآبشخور آرد همى ميش و گرگ‏

         ز كشمير تا پيش درياى چين            برو شهرياران كنند آفرين‏

         چو كودك لب از شير مادر بشست            ز گهواره محمود گويد نخست‏

         نپيچد كسى سر ز فرمان اوى            نيارد گذشتن ز پيمان اوى‏

         تو نيز آفرين كن كه گوينده            بدو نام جاويد جوينده‏

         چو بيدار گشتم بجستم ز جاى            چه مايه شب تيره بودم بپاى‏

         بر آن شهريار آفرين خواندم            نبودم درم جان بر افشاندم‏

         بدل گفتم اين خواب را پاسخ است            كه آواز او بر جهان فرّخ است‏

         بران آفرين كو كند آفرين            بران بخت بيدار و فرّخ زمين‏

         ز فرّش جهان شد چو باغ بهار            هوا پر ز ابر و زمين پر نگار

         از ابر اندر آمد بهنگام نم            جهان شد بكردار باغ ارم‏

         بايران همه خوبى از داد اوست            كجا هست مردم همه ياد اوست‏

         ببزم اندرون آسمان سخاست            برزم اندرون تيز چنگ اژدهاست‏

         بتن ژنده پيل و بجان جبرئيل            بكف ابر بهمن بدل رود نيل‏

         سر بخت بدخواه با خشم اوى            چو دينار خوارست بر چشم اوى‏

         نه كند آورى گيرد از باج و گنج            نه دل تيره دارد ز رزم و ز رنج‏

         هر آن كس كه دارد ز پروردگان            از آزاد و از نيك‏دل بردگان‏

         شهنشاه را سر بسر دوستوار            بفرمان ببسته كمر استوار

         نخستين برادرش كهتر بسال            كه در مردمى كس ندارد همال‏

         ز گيتى پرستنده فرّ و نصر            زيد شاد در سايه شاه عصر

         كسى كش پدر ناصر الدين بود            سر تخت او تاج پروين بود

         و ديگر دلاور سپهدار طوس            كه در جنگ بر شير دارد فسوس‏

         ببخشد درم هر چه يابد ز دهر            همى آفرين يابد از دهر بهر

         بيزدان بود خلق را رهنماى            سر شاه خواهد كه باشد بجاى‏

         جهان بى‏سر و تاج خسرو مباد            هميشه بماناد جاويد و شاد

         هميشه تن آباد با تاج و تخت            ز درد و غم آزاد و پيروز بخت‏

         كنون باز گردم بآغاز كار            سوى نامه نامور شهريار