شاهنامه فردوسی – رفتن كى‏ كاوس به مازندران

رفتن كى ‏كاوس به مازندران

چو كاوس بشنيد از او اين سخن            يكى تازه انديشه افگند بن‏

         دل رزمجويش ببست اندران            كه لشكر كشد سوى مازندران‏

         چنين گفت با سر فرازان رزم            كه ما سر نهاديم يك سر ببزم‏

         اگر كاهلى پيشه گيرد دلير            نگردد ز آسايش و كام سير

         من از جمّ و ضحّاك و از كى ‏قباد            فزونم ببخت و بفرّ و بداد

         فزون بايدم زان ايشان هنر            جهانجوى بايد سر تاجور

         سخن چون بگوش بزرگان رسيد            از ايشان كس اين راى فرّخ نديد

         همه زرد گشتند و پرچين بروى            كسى جنگ ديوان نكرد آرزوى‏

         كسى راست پاسخ نيارست كرد            نهانى روان‏شان پر از باد سرد

         چو طوس و چو گودرز كشواد و گيو            چو خرّاد و گرگين و رهّام نيو

         به آواز گفتند ما كهتريم            زمين جز بفرمان تو نسپريم‏

         ازان پس يكى انجمن ساختند            ز گفتار او دل بپرداختند

         نشستند و گفتند با يكدگر            كه از بخت ما را چه آمد بسر

         اگر شهريار اين سخنها كه گفت            بمى خوردن اندر نخواهد نهفت‏

         ز ما و ز ايران بر آمد هلاك            نماند برين بوم و بر آب و خاك‏

         كه جمشيد با فرّ و انگشترى            بفرمان او ديو و مرغ و پرى‏

         ز مازندران ياد هرگز نكرد            نجست از دليران ديوان نبرد

         فريدون پر دانش و پر فسون            همين را روانش نبد رهنمون‏

         اگر شايدى بردن اين بد بسر            بمردى و گنج و بنام و هنر

         منوچهر كردى بدين پيش دست            نكردى برين بر دل خويش پست‏

         يكى چاره بايد كنون اندرين            كه اين بد بگردد ز ايران زمين‏

         چنين گفت پس طوس با مهتران            كه اى رزم ديده دلاور سران‏

         مر اين بند را چاره اكنون يكيست            بسازيم و اين كار دشوار نيست‏

         هيونى تكاور بر زال سام            ببايد فرستاد و دادن پيام‏

         كه گر سر بگل دارى اكنون مشوى            يكى تيز كن مغز و بنماى روى‏

         مگر كو گشايد لب پندمند            سخن بر دل شهريار بلند

         بگويد كه اين اهرمن داد ياد            در ديو هرگز نبايد گشاد

         مگر زالش آرد ازين گفته باز            و گرنه سر آمد نشان فراز

         سخنها ز هر گونه بر ساختند            هيونى تكاور برون تاختند

         رونده همى تاخت تا نيمروز            چو آمد بر زال گيتى فروز

         چنين داد از نامداران پيام            كه اى نامور با گهر پور سام‏

         يكى كار پيش آمد اكنون شگفت            كه آسانش اندازه نتوان گرفت‏

         برين كار گر تو نبندى كمر            نه تن ماند ايدر نه بوم و نه بر

         يكى شاه را بر دل انديشه خاست            بپيچيدش آهرمن از راه راست‏

         برنج نياگانش از باستان            نخواهد همى بود همداستان‏

         همى گنج بى‏رنج بگزايدش            چراگاه مازندران بايدش‏

         اگر هيچ سر خارى از آمدن            سپهبد همى زود خواهد شدن‏

         همى رنج تو داد خواهد بباد            كه بردى ز آغاز با كى‏قباد

         تو با رستم شير ناخورده سير            ميان را ببستى چو شير دلير

         كنون آن همه باد شد پيش اوى            بپيچيد جان بدانديش اوى‏

         چو بشنيد دستان بپيچيد سخت            تنش گشت لرزان بسان درخت‏

         همى گفت كاوس خود كامه مرد            نه گرم آزموده ز گيتى نه سرد

         كسى كو بود در جهان پيش گاه            برو بگذرد سال و خورشيد و ماه‏

         كه ماند كه از تيغ او در جهان            بلرزند يك سر كهان و مهان‏

         نباشد شگفت ار بمن نگرود            شوم خسته گر پند من نشنود

         و رين رنج آسان كنم بر دلم            از انديشه شاه دل بگسلم‏

         نه از من پسندد جهان آفرين            نه شاه و نه گردان ايران زمين‏

         شوم گويمش هرچ آيد ز پند            ز من گر پذيرد بود سودمند

         وگر تيز گردد گشادست راه            تهمتن هم ايدر بود با سپاه‏

         پر انديشه بود آن شب ديرباز            چو خورشيد بنمود تاج از فراز

         كمر بست و بنهاد سر سوى شاه            بزرگان برفتند با او براه‏

         خبر شد بطوس و بگودرز و گيو            برهّام و گرگين و گردان نيو

         كه دستان بنزديك ايران رسيد            درفش همايونش آمد پديد

         پذيره شدندش سران سپاه            سرى كو كشد پهلوانى كلاه‏

         چو دستان سام اندر آمد بتنگ            پذيره شدندش همه بى‏درنگ‏

         برو سركشان آفرين خواندند            سوى شاه با او همى راندند

         بدو گفت طوس اى گو سرفراز            كشيدى چنين رنج راه دراز

         ز بهر بزرگان ايران زمين            بر آرامش اين رنج كردى گزين‏

         همه سربسر نيك خواه توايم            ستوده بفرّ كلاه توايم‏

         ابا نامداران چنين گفت زال            كه هر كس كه او را نفرسود سال‏

         همه پند پيرانش آيد بياد            از آن پس دهد چرخ گردانش داد

         نشايد كه گيريم از و پند باز            كزين پند ما نيست خود بى‏نياز

         ز پند و خرد گر بگردد سرش            پشيمانى آيد ز گيتى برش‏

         به آواز گفتند ما با توايم            ز تو بگذرد پند كس نشنويم‏

         همه يك سره نزد شاه آمدند            بر نامور تخت‏گاه آمدند

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

یازدن

(ز دَ) (مص م.) نک. یازیدن.

یازده

(دَ) [ په. ] (اِ.) عدد اصلی بین ده و دوازده، ۱۱.

یازش

(زِ) (حامص.)
۱- قصد، آهنگ.
۲- نمو، بالیدگی.

یازنده

(زَ د) (ص فا.) قصدکننده، آهنگ - کننده.

یازه

(ز) (اِمص.)
۱- خمیازه.
۲- کشش، لرزه.

یازیدن

(دَ) (مص ل.)
۱- قصد کردن، دست انداختن به چیزی.
۲- بالیدن، نمو کردن.
۳- خمیازه کشیدن.

یاس

(اِ.) درختچه‌ای زینتی از تیره زیتونیان با گل‌های معطر و سفید.

یاسا

[ تر - مغ. ] (اِ.)
۱- فرمان و حکم پادشاهی.
۲- قانون و مجازات مغولی.

یاسامه

(مِ) (اِ.) مالیاتی غیر از مالیات معروف به قلان و قبچور که از عشایر و کشاورزان وصول می‌شد.

یاسج

(س) (اِ.) یاسچ. یاسیج تیر پیکان دار.

یاسر

(س ِ) [ ع. ]
۱- (اِ.) طرف چپ.
۲- (ص.) قمارباز.

یاسم

(س یا سَ) (اِ.) نک یاسمین.

یاسمین

(سَ) (اِ.)= یاسمن: گلی است خوشبو به رنگ زرد، سفید یا کبود.

یاسه

(س) [ تر - مغ. ] (اِ.) نک یاسا.

یاسین

[ ع. ] (اِ.) یس ؛ نام یکی از سوره‌های قرآن.

یاعلی

(عَ) [ ع. ] (ندا.) این ترکیب در عرف فارسی زبانان در موارد مختلف به کار رود:
۱- هنگامی که دو آشنا به یکدیگر رسند و از دیدار هم خوش حال شوند. ؛~ گفتن باب دوستی با کسی گشودن.
۲- ...

یاغی

(غِ) [ ع. ] (اِفا.) سرکش، نافرمان.

یاغی گری

(گَ) [ ع - فا. ] (حامص.)
۱- دشمنی، عداوت.
۲- سرکشی.

یافتن

(تَ) (مص م.)
۱- پیدا کردن، حاصل کردن.
۲- به دست آوردن.
۳- شناختن.
۴- دیدن، حس کردن.

یافته

(تِ) (اِمف.)
۱- پیدا کرده.
۲- شناخته.
۳- به دست آورده.


دیدگاهتان را بنویسید

معنی