شاهنامه فردوسی – رفتن زال به رسولى نزد منوچهر

رفتن زال به رسولى نزد منوچهر

          نويسنده را پيش بنشاندند            ز هر در سخنها همى راندند

         سر نامه كرد آفرين خداى            كجا هست و باشد هميشه بجاى‏

         ازويست نيك و بد و هست و نيست            همه بندگانيم و ايزد يكيست‏

         هر آن چيز كو ساخت اندر بوش            بران است چرخ روان را روش‏

         خداوند كيوان و خورشيد و ماه            و زو آفرين بر منوچهر شاه‏

         برزم اندرون زهر ترياك سوز            ببزم اندرون ماه گيتى فروز

         گراينده گرز و گشاينده شهر            ز شادى بهر كس رساننده بهر

         كشنده درفش و فريدون بجنگ            كشنده سر افراز جنگى پلنگ‏

         ز باد عمود تو كوه بلند            شود خاك نعل سر افشان سمند

  دیوان حافظ - منم که گوشه میخانه خانقاه من است

         همان از دل پاك و پاكيزه كيش            بآبشخور آرى همى گرگ و ميش‏

         يكى بنده‏ام من رسيده بجاى            بمردى بشست اندر آورده پاى‏

         همى گرد كافور گيرد سرم            چنين كرد خورشيد و ماه افسرم‏

         ببستم ميان را يكى بنده‏وار            ابا جادوان ساختم كارزار

         عنان پيچ و اسپ افگن و گرزدار            چو من كس نديدى بگيتى سوار

         بشد آب گردان مازندران            چو من دست بردم بگرز گران‏

         ز من گر نبودى بگيتى نشان            بر آورده گردن ز گردن كشان‏

         چنان اژدها كو ز رود كشف            برون آمد و كرد گيتى چو كف‏

         زمين شهر تا شهر پهناى او            همان كوه تا كوه بالاى او

  شاهنامه فردوسی - آگاهى يافتن فريدون از كشته شدن ايرج‏

         جهان را ازو بود دل پر هراس            همى داشتندى شب و روز پاس‏

         هوا پاك ديدم ز پرندگان            همان روى گيتى ز درندگان‏

         ز تفّش همى پرّ كرگس بسوخت            زمين زير زهرش همى برفروخت‏

         نهنگ دژم بر كشيدى ز آب            بدم در كشيدى ز گردون عقاب‏

         زمين گشت بى‏مردم و چارپاى            همه يك سر او را سپردند جاى‏

         چو ديدم كه اندر جهان كس نبود            كه با او همى دست يارست سود

         بزور جهاندار يزدان پاك            بيفگندم از دل همه ترس و باك‏

         ميان را ببستم بنام بلند            نشستم بران پيل پيكر سمند

  دیوان حافظ - بتی دارم که گرد گل ز سنبل سایه‌بان دارد

         بزين اندرون گرزه گاوسر            ببازو كمان و بگردن سپر

         برفتم بسان نهنگ دژم            مرا تيز چنگ و ورا تيز دم‏

         مرا كرد پدرود هر كو شنيد            كه بر اژدها گرز خواهم كشيد

         ز سر تا بدمّش چو كوه بلند            كشان موى سر بر زمين چون كمند

         زبانش بسان درختى سياه            ز فر باز كرده فگنده براه‏

         چو دو آبگيرش پر از خون دو چشم            مرا ديد غرّيد و آمد بخشم‏

         گمانى چنان بردم اى شهريار            كه دارم مگر آتش اندر كنار

          جهان پيش چشمم چو دريا نمود            بابر سيه بر شده تيره دود

         ز بانگش بلرزيد روى زمين            ز زهرش زمين شد چو درياى چين‏

  دیوان حافظ - تا سر زلف تو در دست نسیم افتادست

         برو بر زدم بانگ برسان شير            چنانچون بود كار مرد دلير

         يكى تير الماس پيكان خدنگ            بچرخ اندرون راندم بى‏درنگ‏

         چو شد دوخته يك كران از دهانش            بماند از شگفتى ببيرون زبانش‏

         هم اندر زمان ديگرى همچنان            زدم بر دهانش بپيچيد از ان‏

         سديگر زدم بر ميان زفرش            بر آمد همى جوى خون از جگرش‏

         چو تنگ اندر آورد با من زمين            بر آهختم اين گاوسر گرز كين‏

         بنيروى يزدان كيهان خداى            بر انگيختم پيل تن را ز جاى‏

         زدم بر سرش گرزه گاو چهر            برو كوه باريد گفتى سپهر

         شكستم سرش چون تن ژنده پيل            فرو ريخت زو زهر چون رود نيل‏

  دیوان حافظ - آن کس که به دست جام دارد

         بزخمى چنان شد كه ديگر نخاست            ز مغزش زمين گشت با كوه راست‏

         كشف رود پر خون و زرداب شد            زمين جاى آرامش و خواب شد

         همه كوهساران پر از مرد و زن            همى آفرين خواندندى بمن‏

         جهانى بران جنگ نظّاره بود            كه آن اژدها زشت پتياره بود

         مرا سام يك زخم از ان خواندند            جهان زر و گوهر بر افشاندند

         چو زو بازگشتم تن روشنم            برهنه شد از نامور جوشنم‏

         فرو ريخت از باره بر گستوان            وزين هست هر چند رانم زيان‏

         بران بوم تا ساليان بر نبود            جز از سوخته خار خاور نبود

  شاهنامه فردوسی - جنگ رستم با افراسياب

         چنين و جزين هر چه بوديم راى            سران را سر آوردمى زير پاى‏

         كجا من چمانيدمى باد پاى            بپرداختى شير درّنده جاى‏]

         كنون چند سالست تا پشت زين            مرا تختگاه است و اسپم زمين‏

         همه گرگساران و مازندران            بتو راست كردم بگرز گران‏

         نكردم زمانى برو بوم ياد            ترا خواستم راد و پيروز و شاد

         كنون اين بر افراخته يال من            همان زخم كوبنده كوپال من‏

         بدان هم كه بودى نماند همى            برو گردگاهم نماند همى‏

         كمندى بينداخت از دست شست            زمانه مرا باژگونه ببست‏

         سپرديم نوبت كنون زال را            كه شايد كمربند و كوپال را

         يكى آرزو دارد اندر نهان            بيايد بخواهد ز شاه جهان‏

  دیوان حافظ - گفتم ای سلطان خوبان رحم کن بر این غریب

         يكى آرزو كان بيزدان نكوست            كجا نيكوئى زير فرمان اوست‏

         نكرديم بى‏راى شاه بزرگ            كه بنده نبايد كه باشد سترگ‏

         همانا كه با زال پيمان من            شنيدست شاه جهان بان من‏

         كه از راى او سر نپيچم بهيچ            درين روزها كرد زى من بسيج‏

         بپيش من آمد پر از خون رخان            همى چاك چاك آمدش زاستخوان‏

         مرا گفت بردار آمل كنى            سزاتر كه آهنگ كابل كنى‏

         چو پرورده مرغ باشد بكوه            نشانى شده در ميان گروه‏

         چنان ماه بيند بكابلستان            چو سرو سهى بر سرش گلستان‏

         چو ديوانه گردد نباشد شگفت            از و شاه را كين نبايد گرفت‏

  دیوان حافظ - اگر روم ز پی‌اش فتنه‌ها برانگیزد

         كنون رنج مهرش بجايى رسيد            كه بخشايش آرد هر آن كس بديد

         ز بس درد كو ديد بر بى‏گناه            چنان رفت پيمان كه بشنيد شاه‏

         گسى كردمش با دلى مستمند            چو آيد بنزديك تخت بلند

         همان كن كه با مهترى در خورد            ترا خود نياموخت بايد خرد

         چو نامه نوشتند و شد راى راست            ستد زود دستان و بر پاى خاست‏

         چو خورشيد سر سوى خاور نهاد            نخفت و نياسود تا بامداد

         چو آن جامه سوده بفگند شب            سپيده بخنديد و بگشاد لب‏

         بيامد بزين اندر آورد پاى            بر آمد خروشيدن كرّه ناى‏

         بسوى شهنشاه بنهاد روى            ابا نامه سام آزاده خوى‏

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

بنوش می که سبکروحی و لطیف مدام
علی الخصوص در آن دم که سر گران داری
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

گیلاس

[ انگ. ] (اِ.) فنجان، لیوان مخصوصاً لیوان پایه دار بلوری.

گیلاس

(اِ.) درختی است از تیره گل سرخیان که دارای گونه‌های مختلف است. میوه اش سفت و خوشمزه و شیرین است.

گیلو

(اِ.) = گیلوئی: قسمت فاصله بین طاق عمارت و دیوار که بر آن نقاشی و گچ بری کنند و آن به منزله گلوی طاق و سقف است.

گیلک

(لَ) (اِ.) منسوب به گیلان.

گیلکی

(لَ) (ص نسب.)
۱- منسوب به گیلک، زبان مردم گیلان از زبان‌های ایرانی از خانواده هندواروپایی.
۲- (اِ.) گوشه‌ای در آواز دشتی از ملحقات شور (موسیقی).

گیلی

(اِ.) پشته، تل.

گیم

(گِ) [ انگ. ] (اِ.) دور بازی مثلاً در بازی تنیس یا والیبال.

گیوتین

[ فر. ] (اِ.) آلتی برای قطع کردن سَر مجرمان که در سال ۱۷۹۲ م. در فرانسه به کار افتاد.

گیومه

(مِ) [ فر. ] (اِ.) علامتی که به این شکل «» در دو طرف کلمه می‌گذارند.

گیوه

(وِ) (اِ.) نوعی کفش که رویه آن از نخ یا ابریشم بافته می‌شود. ؛ ~ها را ورکشیدن کنایه از: تصمیم به رفتن گرفتن و آماده حرکت شدن.

گیپور

(اِ.) نوعی پارچه توری زبر و پر از نقش‌های گل و بوته برجسته.

ی

(حر.) سی و دومین حرف از الفبای فارسی برابر با ۱۰ در حساب ابجد.

ی

(پس.) این حرف به آخر اسم ملحق شود برای افاده نسبت بین دو چیز و آن برای معانی متعدد بود.
۱- مطلق نسبت، و آن بر چند قسم است:الف - نسبت به مکان: شیرازی، اصفهانی، رامسری. ب - نسبت به ...

ی

(پس.) به آخر کلمه درآید و نشانه نکره بودن باشد: پادشاهی، مردی، گلی.

ی

(مجهول) در قدیم تلفظ ح را به صورت «ی» می‌نوشتند و آن را یای مجهول می‌نامیدند (مق. یای معروف) مانند: دلیر. این تلفظ در قرن‌های اخیر از میان رفته و بدل به یای معروف شده و امروزه فرقی بین ...

ی

(معروف) تلفظ «i» را به صورت «ی» می‌نوشتند و می‌نویسیم و آن را در قدیم یای معروف می‌نامیدند (مق.) یای مجهول مانند:پذیر.

یأجوج

(یَ) [ ع. ] (اِ.)
۱- نام یکی از دو قبیله وحشی ساکن در پشت کوه‌های قفقاز.
۲- کنایه از: انسان‌های وحشی.

یأس

(یَ) [ ع. ] (اِ.) ناامیدی، ناامید شدن.

یا

[ ع. ] (حر.) حرف ندا به معنای «ای»، «ایا».

یا

(حر رب.) به معنای ذیل آید: الف - ح رف ربط و عطف که معنای تردید یا اختیار را می‌رساند. ب - حرف شرط با فعل منفی آید و برای مفهوم مثبت آن فعل معنی ادات شرط دهد.


دیدگاهتان را بنویسید