شاهنامه فردوسی – رسيدن سهراب به دژ سپيد

رسيدن سهراب به دژ سپيد

          جهانجوى چون نامه شاه خواند            ازان جايگه تيز لشكر براند

         كسى را نبد پاى با او بجنگ            اگر شير پيش آمدى گر پلنگ‏

         دژى بود كش خواندندى سپيد            بران دژ بد ايرانيان را اميد

         نگهبان دژ رزم ديده هجير            كه با زور و دل بود و با دار و گير

         هنوز آن زمان گستهم خرد بود            بخردى گراينده و گرد بود

         يكى خواهرش بود گرد و سوار            بدانديش و گردنكش و نامدار

         چو سهراب نزديكى دژ رسيد            هجير دلاور سپه را بديد

  شاهنامه فردوسی - شكيبايى ايرج و برترى عقلش

         نشست از بر باد پاى چو گرد            ز دژ رفت پويان بدشت نبرد

         چو سهراب جنگ آور او را بديد            بر آشفت و شمشير كين بر كشيد

         ز لشكر برون تاخت بر سان شير            بپيش هجير اندر آمد دلير

         چنين گفت با رزم ديده هجير            كه تنها بجنگ آمدى خيره خير

         چه مردى و نام و نژاد تو چيست            كه زاينده را بر تو بايد گريست‏

         هجيرش چنين داد پاسخ كه بس            بتركى نبايد مرا يار كس‏

         هجير دلير و سپهبد منم            سرت را هم اكنون ز تن بر كنم‏

  دیوان حافظ - آن کیست کز روی کرم با ما وفاداری کند

         فرستم بنزديك شاه جهان            تنت را كنم زير گل در نهان‏

         بخنديد سهراب كين گفت و گوى            بگوش آمدش تيز بنهاد روى‏

         چنان نيزه بر نيزه بر ساختند            كه از يكدگر باز نشناختند

         يكى نيزه زد بر ميانش هجير            نيامد سنان اندر و جايگير

         سنان باز پس كرد سهراب شير            بن نيزه زد بر ميان دلير

         ز زين برگرفتش بكردار باد            نيامد همى زو بدلش ايچ ياد

         ز اسپ اندر آمد نشست از برش            همى خواست از تن بريدن سرش‏

         بپيچيد و برگشت بر دست راست            غمى شد ز سهراب و زنهار خواست‏

  دیوان حافظ -  سحرم دولت بیدار به بالین آمد

         رها كرد ازو چنگ و زنهار داد            چو خشنود شد پند بسيار داد

         ببستش ببند آنگهى رزمجوى            بنزديك هومان فرستاد اوى‏

         بدژ در چو آگه شدند از هجير            كه او را گرفتند و بردند اسير

         خروش آمد و ناله مرد و زن            كه كم شد هجير اندر آن انجمن‏

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

پای در دامن کشیدن فتنه از خود راندن است
گر زمین را سیل گیرد کوهسار آسوده است
«رهی معیری»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید