كار كى كاوس به شهر بربرستان و ديگر داستانها
از ان پس چنين كرد كاوس راى كه در پادشاهى بجنبد ز جاى
از ايران بشد تا بتوران و چين گذر كرد ازان پس بمكران زمين
ز مكران شد آراسته تا زره ميانها نديد ايچ رنج از گره
پذيرفت هر مهترى باژ و ساو نكرد آزمون گاو با شير تاو
چنين هم گرازان ببربر شدند جهانجوى با تخت و افسر شدند
شه بربرستان بياراست جنگ زمانه دگرگونهتر شد برنگ
سپاهى بيامد ز بربر برزم كه برخاست از لشكر شاه بزم
هوا گفتى از نيزه چون بيشه گشت خور از گرد اسپان پر انديشه گشت
ز گرد سپه پيل شد ناپديد كس از خاك دست و عنان را نديد
بزخم اندر آمد همى فوج فوج بران سان كه بر خيزد از آب موج
چو گودرز گيتى بران گونه ديد عمود گران از ميان بر كشيد
بزد اسپ با نامداران هزار ابا نيزه و تير جوشن گذار
بر آويخت و بدريد قلب سپاه دمان از پس اندر همى رفت شاه
تو گفتى ز بربر سوارى نماند بگرداندرون نيزه دارى نماند
بشهر اندرون هر كه بد سالخورد چو برگشته ديدند باد نبرد
همه پيش كاوس شاه آمدند جگر خسته و پر گناه آمدند
كه ما شاه را چاكر و بندهايم همه باژ را گردن افگندهايم
بجاى درم زرّ و گوهر دهيم سپاسى ز گنجور بر سر نهيم
ببخشود كاوس و بنواختشان يكى راه و آيين نو ساختشان
و زان جايگه بانگ سنج و دراى بر آمد ابا ناله كرّه ناى
چو آمد بر شهر مكران گذر سوى كوه قاف آمد و باختر
چو آگاهى آمد بريشان ز شاه نيايش كنان بر گرفتند راه
پذيره شدندش همه مهتران بسر بر نهادند باژ گران
چو فرمان گزيدند بگرفت راه بىآزار رفتند شاه و سپاه
سپه را سوى زابلستان كشيد بمهمانىء پور دستان كشيد
ببد شاه يك ماه در نيمروز گهى رود و مى خواست گه باز و يوز
برين بر نيامد بسى روزگار كه بر گوشه گلستان رست خار
كس از آزمايش نيابد جواز نشيب آيدش چون شود بر فراز
چو شد كار گيتى بران راستى پديد آمد از تازيان كاستى
يكى با گهر مرد با گنج و نام درفشى برافراخت از مصر و شام
ز كاوس كى روى برتافتند در كهترى خوار بگذاشتند
چو آمد بشاه جهان آگهى كه انباز دارد بشاهنشهى
بزد كوس و برداشت از نيمروز سپه شاد دل شاه گيتى فروز
همه بر سپرها نبشتند نام بجوشيد شمشيرها در نيام
سپه را ز هامون بدريا كشيد بدان سو كجا دشمن آمد پديد
بىاندازه كشتى و زورق بساخت بر آشفت و بر آب لشكر نشاخت
همانا كه فرسنگ بودى هزار اگر پاى با راه كردى شمار
همى راند تا در ميان سه شهر ز گيتى برين گونه جويند بهر
بدست چپش مصر و بربر براست زره در ميانه بر آن سو كه خواست
به پيش اندرون شهر هاماوران بهر كشورى در سپاهى گران
خبر شد بديشان كه كاوس شاه بر آمد ز آب زره با سپاه
هم آواز گشتند يك با دگر سپه را سوى بربر آمد گذر
يكى گشت چندان يل تيغ زن به بربرستان در شدند انجمن
سپاهى كه دريا و صحرا و كوه شد از نعل اسپان ايشان ستوه
نبد شير درّنده را خوابگاه نه گور ژيان يافت بر دشت راه
پلنگ از بر سنگ و ماهى در آب هم اندر هوا ابر و پرّان عقاب
همى راه جستند و كى بود راه دد و دام را بر چنان رزمگاه
چو كاوس لشكر بخشكى كشيد كس اندر جهان كوه و صحرا نديد
جهان گفتى از تيغ و ز جوشن است ستاره ز نوك سنان روشن است
ز بس خود زرّين و زرّين سپر بگردن بر آورده رخشان تبر
تو گفتى زمين شد سپهر روان همى بارد از تيغ هندى روان
ز مغفر هوا گشت چون سندروس زمين سربسر تيره چون آبنوس
بدرّيد كوه از دم گاودم زمين آمد از سمّ اسپان بخم
ز بانگ تبيره به بربرستان تو گفتى زمين گشت لشكرستان
بر آمد ز ايران سپه بوق و كوس برون رفت گرگين و فرهاد و طوس
و زان سوى گودرز كشواد بود چو گيو و چو شيدوش و ميلاد بود
فگندند بر يال اسپان عنان بزهر آب دادند نوك سنان
چو بر كوهه زين نهادند سر خروش آمد و چاك چاك تبر
تو گفتى همى سنگ آهن كنند و گر آسمان بر زمين برزنند
بجنبيد كاوس در قلبگاه سپاه اندر آمد به پيش سپاه
جهان گشت تارى سراسر ز گرد بباريد شنگرف بر لاژورد
تو گفتى هوا ژاله بارد همى به سنگ اندرون لاله كارد همى
ز چشم سنان آتش آمد برون زمين شد بكردار درياى خون
سه لشكر چنان شد ز ايرانيان كه سر باز نشناختند از ميان
نخستين سپهدار هاماوران بيفگند شمشير و گرز گران
غمى گشت و ز شاه زنهار خواست بدانست كان روزگار بلاست
به پيمان كه از شهر هاماوران سپهبد دهد ساو و باژ گران
ز اسپ و سليح و ز تخت و كلاه فرستد بنزديك كاوس شاه
چو اين داده باشد برو بگذرد سپاهش بر و بوم او نسپرد
ز گوينده بشنيد كاوس كى برين گفتها پاسخ افگند پى
كه يك سر همه در پناه منيد پرستنده تاج و گاه منيد
