شاهنامه فردوسی – رزم سهراب با گردآفريد

رزم سهراب با گردآفريد

         چو آگاه شد دختر گژدهم            كه سالار آن انجمن گشت كم‏

زنى بود برسان گردى سوار            هميشه بجنگ اندرون نامدار

كجا نام او بود گرد آفريد            زمانه ز مادر چنين ناوريد

چنان ننگش آمد ز كار هجير            كه شد لاله رنگش بكردار قير

بپوشيد درع سواران جنگ            نبود اندر آن كار جاى درنگ‏

نهان كرد گيسو بزير زره            بزد بر سر ترگ رومى گره‏

فرود آمد از دژ بكردار شير            كمر بر ميان بادپايى بزير

بپيش سپاه اندر آمد چو گرد            چو رعد خروشان يكى ويله كرد

كه گردان كدامند و جنگ آوران            دليران و كار آزموده سران‏

  دیوان حافظ - لعل سیراب به‌خون‌تشنه‌ لب یار من است

چو سهراب شيراوژن او را بديد            بخنديد و لب را بدندان گزيد

چنين گفت كامد دگر باره گور            بدام خداوند شمشير و زور

بپوشيد خفتان و بر سر نهاد            يكى ترگ چينى بكردار باد

بيامد دمان پيش گرد آفريد            چو دخت كمندافگن او را بديد

كمان را بزه كرد و بگشاد بر            نبد مرغ را پيش تيرش گذر

بسهراب بر تير باران گرفت            چپ و راست جنگ سواران گرفت‏

نگه كرد سهراب و آمدش ننگ            بر آشفت و تيز اندر آمد بجنگ‏

سپر بر سر آورد و بنهاد روى            ز پيكار خون اندر آمد بجوى‏

چو سهراب را ديد گرد آفريد            كه بر سان آتش همى بر دميد

  دیوان حافظ - دوش از جناب آصف پیک بشارت آمد

كمان بزه را بباز و فگند            سمندش بر آمد بابر بلند

سر نيزه را سوى سهراب كرد            عنان و سنان را پر از تاب كرد

بر آشفت سهراب و شد چون پلنگ            چو بد خواه او چاره‏گر بد بجنگ‏

عنان برگراييد و برگاشت اسپ            بيامد بكردار آذرگشسپ‏

زدوده سنان آنگهى در ربود            در آمد بدو هم بكردار دود

بزد بر كمربند گرد آفريد            زره بر برش يك بيك بردريد

ز زين بر گرفتش بكردار گوى            چو چوگان بزخم اندر آيد بدوى‏

چو بر زين بپيچيد گرد آفريد            يكى تيغ تيز از ميان بر كشيد

  شاهنامه فردوسی - پيروز نامه منوچهر نزد فريدون

بزد نيزه او بدو نيم كرد            نشست از بر اسپ و برخاست گرد

به آورد با او بسنده نبود            بپيچيد ازو روى و برگاشت زود

سپهبد عنان اژدها را سپرد            بخشم از جهان روشنايى ببرد

چو آمد خروشان بتنگ اندرش            بجنبيد و برداشت خود از سرش‏

رها شد ز بند زره موى اوى            درفشان چو خورشيد شد روى اوى‏

بدانست سهراب كو دخترست            سر و موى او از در افسرست‏

شگفت آمدش گفت از ايران سپاه            چنين دختر آيد به آوردگاه‏

سواران جنگى بروز نبرد            همانا بابر اندر آرند گرد

ز فتراك بگشاد پيچان كمند            بينداخت و آمد ميانش ببند

  شاهنامه فردوسی - كى‏ قباد

بدو گفت كز من رهايى مجوى            چرا جنگ جويى تو اى ماه روى‏

نيامد بدامم بسان تو گور            ز چنگم رهايى نيابى مشور

بدانست كاويخت گرد آفريد            مر آن را جز از چاره درمان نديد

بدو روى بنمود و گفت اى دلير            ميان دليران بكردار شير

دو لشكر نظاره برين جنگ ما            برين گرز و شمشير و آهنگ ما

كنون من گشايم چنين روى و موى            سپاه تو گردد پر از گفت و گوى‏

كه با دخترى او بدشت نبرد            بدين سان بابر اندر آورد گرد

نهانى بسازيم بهتر بود            خرد داشتن كار مهتر بود

ز بهر من آهو ز هر سو مخواه            ميان دو صف بر كشيده سپاه‏

  دیوان حافظ - سینه از آتش دل، در غم جانانه بسوخت

كنون لشكر و دژ بفرمان تست            نبايد برين آشتى جنگ جست‏

دژ و گنج و دژبان سراسر تراست            چو آيى بدان ساز كت دل هواست‏

چو رخساره بنمود سهراب را            ز خوشاب بگشاد عناب را

يكى بوستان بد در اندر بهشت            ببالاى او سرو دهقان نكشت‏

دو چشمش گوزن و دو ابرو كمان            تو گفتى همى بشكفد هر زمان‏

بدو گفت كاكنون ازين بر مگرد            كه ديدى مرا روزگار نبرد

برين باره دژ دل اندر مبند            كه اين نيست برتر ز ابر بلند

بپاى آورد زخم كوپال من            نراند كسى نيزه بر يال من‏

  شاهنامه فردوسی - داستان ضحاك با كاوه آهنگر

عنان را بپيچيد گرد آفريد            سمند سر افراز بر دژ كشيد

همى رفت و سهراب با او بهم            بيامد بدرگاه دژ گژدهم‏

در باره بگشاد گرد آفريد            تن خسته و بسته بر دژ كشيد

در دژ ببستند و غمگين شدند            پر از غم دل و ديده خونين شدند

ز آزار گرد آفريد و هجير            پر از درد بودند برنا و پير

بگفتند كاى نيكدل شير زن            پر از غم بد از تو دل انجمن‏

كه هم رزم جستى هم افسون و رنگ            نيامد ز كار تو بر دوده ننگ‏

بخنديد بسيار گرد آفريد            بباره بر آمد سپه بنگريد

  دیوان حافظ - خوش آمد گل وز آن خوش‌تر نباشد

چو سهراب را ديد بر پشت زين            چنين گفت كاى شاه تركان چين‏

چرا رنجه گشتى كنون باز گرد            هم از آمدن هم ز دشت نبرد

بخنديد و او را به افسوس گفت            كه تركان ز ايران نيابند جفت‏

چنين بود و روزى نبودت ز من            بدين درد غمگين مكن خويشتن‏

همانا كه تو خود ز تركان نه            كه جز بافرين بزرگان نه‏

بدان زور و بازوى و آن كتف و يال            ندارى كس از پهلوانان همال‏

و ليكن چو آگاهى آيد بشاه            كه آورد گردى ز توران سپاه‏

شهنشاه و رستم بجنبد ز جاى            شما با تهمتن نداريد پاى‏

  شاهنامه فردوسی - نامه نوشتن كاوس نزديك شاه مازندران

نماند يكى زنده از لشكرت            ندانم چه آيد ز بد بر سرت‏

دريغ آيدم كين چنين يال و سفت            همى از پلنگان ببايد نهفت‏

ترا بهتر آيد كه فرمان كنى            رخ نامور سوى توران كنى‏

نباشى بس ايمن ببازوى خويش            خورد گاو نادان ز پهلوى خويش‏

چو بشنيد سهراب ننگ آمدش            كه آسان همى دژ بچنگ آمدش‏

بزير دژ اندر يكى جاى بود            كجا دژ بدان جاى بر پاى بود

بتاراج داد آن همه بوم و رست            بيكبارگى دست بد را بشست‏

چنين گفت كامروز بيگاه گشت            ز پيكارمان دست كوتاه گشت‏

برآرم بشبگير ازين باره گرد            ببينند آسيب روز نبرد

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

بوی تو می‌شنیدم و بر یاد روی تو
دادند ساقیان طرب یک دو ساغرم
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

گلوند

(گَ وَ) (اِمر.)
۱- گلوبند.
۲- هر چیز که به طریق تحفه و هدیه به کسی فرستند، مرسله.
۳- گلوبند مانندی از گردو و انجیر که آن را به هدیه فرستند.

گلوه

(گُ وَ یا وِ) (اِ.) سوراخ تنور نان پزی.

گلوکز

(گُ لُ کُ) [ فر. ] (اِ.) قندی که در تمام سلول‌های گیاهان خصوصاً میوه‌ها یافت می‌شود.

گلوگاه

(گَ) (اِمر.)
۱- حنجره.
۲- گذرگاهی که بتوان از آن وارد جایی شد.

گلوگیر

(گَ) (ص.) خفه کننده.

گلپر

(گُ پَ) (اِمر.) گیاهی دو ساله از تیره چتریان. این گیاه ساقه‌های ضخیم و برگ‌های بزرگ دارد و از برگ‌ها و جوانه‌ها و دانه‌های آن جهت ادویه استفاده می‌شود.

گلچین

(~.) (اِ.)
۱- کسی که گل می‌چیند.
۲- آن چه از میان یک مجموعه انتخاب شده‌است.

گلکار

(گُ) (ص شغ.) آن که گل در باغ‌ها و باغچه‌ها می‌کارد.

گلکار

(گِ) (ص شغ.) آن که در کارهای ساختمانی کار گِل کاری و درست کردن گِل بااوست.

گلگشت

(~. گَ) (اِمر.)
۱- گردش در گلزار.
۲- جای تفریح و گردش در گلزار.

گلگون

(~.) (ص مر.) سرخ رنگ، به رنگ گل سرخ.

گلگونه

(~. نِ) (اِمر.)
۱- گلگون.
۲- سرخابی که زنان به گونه‌های خود مالند.
۳- شراب قرمز.

گلگچه

(گُ گَ چِ یا چَ) (اِ.) = کلگجه: رسوم و آدابی باشد که از اول تولد اطفال تا اوان عقیقه و گاهواره به طریق سنت رعایت کنند.

گلی

(گُ) (اِ.) دارای رنگ قرمز روشن.

گلی

(گِ) (ص.)
۱- آلوده یا آغشته به گِل، گل آلود.
۲- ساخته شده از گل.

گلیز

(گِ) (اِ.) آب دهان، آب لزجی که از دهان انسان یا حیوان بیرون می‌ریزد.

گلیسیرین

(گِ) [ فر. ] (اِ.) = گلیسرل: مایعی است بی رنگ، روغنی، بی بو، کمی شیرین و محلول در آب.

گلیم

(گِ) (اِ.) نوعی فرش که از پشم می‌بافند. ؛ ~ خود را از آب درآوردن کنایه: از عهده کار خود برآمدن.

گلیم گوش

(~.) (اِمر.) موجودی متوهم به شکل آدمی با گوش‌های بزرگ به حدی که یک گوش را بستر و دیگری را لحاف می‌کرده اند؛ گوش بستر.

گلین

(گَ) [ تر. ] (اِ.) عروس.


دیدگاهتان را بنویسید