شاهنامه فردوسی – رزم سهراب با گردآفريد

رزم سهراب با گردآفريد

         چو آگاه شد دختر گژدهم            كه سالار آن انجمن گشت كم‏

زنى بود برسان گردى سوار            هميشه بجنگ اندرون نامدار

كجا نام او بود گرد آفريد            زمانه ز مادر چنين ناوريد

چنان ننگش آمد ز كار هجير            كه شد لاله رنگش بكردار قير

بپوشيد درع سواران جنگ            نبود اندر آن كار جاى درنگ‏

نهان كرد گيسو بزير زره            بزد بر سر ترگ رومى گره‏

فرود آمد از دژ بكردار شير            كمر بر ميان بادپايى بزير

بپيش سپاه اندر آمد چو گرد            چو رعد خروشان يكى ويله كرد

كه گردان كدامند و جنگ آوران            دليران و كار آزموده سران‏

  دیوان حافظ - زلفت هزار دل به یکی تاره مو ببست

چو سهراب شيراوژن او را بديد            بخنديد و لب را بدندان گزيد

چنين گفت كامد دگر باره گور            بدام خداوند شمشير و زور

بپوشيد خفتان و بر سر نهاد            يكى ترگ چينى بكردار باد

بيامد دمان پيش گرد آفريد            چو دخت كمندافگن او را بديد

كمان را بزه كرد و بگشاد بر            نبد مرغ را پيش تيرش گذر

بسهراب بر تير باران گرفت            چپ و راست جنگ سواران گرفت‏

نگه كرد سهراب و آمدش ننگ            بر آشفت و تيز اندر آمد بجنگ‏

سپر بر سر آورد و بنهاد روى            ز پيكار خون اندر آمد بجوى‏

چو سهراب را ديد گرد آفريد            كه بر سان آتش همى بر دميد

  شاهنامه فردوسی - شكيبايى ايرج و برترى عقلش

كمان بزه را بباز و فگند            سمندش بر آمد بابر بلند

سر نيزه را سوى سهراب كرد            عنان و سنان را پر از تاب كرد

بر آشفت سهراب و شد چون پلنگ            چو بد خواه او چاره‏گر بد بجنگ‏

عنان برگراييد و برگاشت اسپ            بيامد بكردار آذرگشسپ‏

زدوده سنان آنگهى در ربود            در آمد بدو هم بكردار دود

بزد بر كمربند گرد آفريد            زره بر برش يك بيك بردريد

ز زين بر گرفتش بكردار گوى            چو چوگان بزخم اندر آيد بدوى‏

چو بر زين بپيچيد گرد آفريد            يكى تيغ تيز از ميان بر كشيد

  شاهنامه فردوسی - رزم بارمان و قباد و كشته شدن قباد

بزد نيزه او بدو نيم كرد            نشست از بر اسپ و برخاست گرد

به آورد با او بسنده نبود            بپيچيد ازو روى و برگاشت زود

سپهبد عنان اژدها را سپرد            بخشم از جهان روشنايى ببرد

چو آمد خروشان بتنگ اندرش            بجنبيد و برداشت خود از سرش‏

رها شد ز بند زره موى اوى            درفشان چو خورشيد شد روى اوى‏

بدانست سهراب كو دخترست            سر و موى او از در افسرست‏

شگفت آمدش گفت از ايران سپاه            چنين دختر آيد به آوردگاه‏

سواران جنگى بروز نبرد            همانا بابر اندر آرند گرد

ز فتراك بگشاد پيچان كمند            بينداخت و آمد ميانش ببند

  شاهنامه فردوسی - كشته يافتن ويسه پسر خود را

بدو گفت كز من رهايى مجوى            چرا جنگ جويى تو اى ماه روى‏

نيامد بدامم بسان تو گور            ز چنگم رهايى نيابى مشور

بدانست كاويخت گرد آفريد            مر آن را جز از چاره درمان نديد

بدو روى بنمود و گفت اى دلير            ميان دليران بكردار شير

دو لشكر نظاره برين جنگ ما            برين گرز و شمشير و آهنگ ما

كنون من گشايم چنين روى و موى            سپاه تو گردد پر از گفت و گوى‏

كه با دخترى او بدشت نبرد            بدين سان بابر اندر آورد گرد

نهانى بسازيم بهتر بود            خرد داشتن كار مهتر بود

ز بهر من آهو ز هر سو مخواه            ميان دو صف بر كشيده سپاه‏

  شاهنامه فردوسی - رفتن پسران فريدون نزد شاه يمن

كنون لشكر و دژ بفرمان تست            نبايد برين آشتى جنگ جست‏

دژ و گنج و دژبان سراسر تراست            چو آيى بدان ساز كت دل هواست‏

چو رخساره بنمود سهراب را            ز خوشاب بگشاد عناب را

يكى بوستان بد در اندر بهشت            ببالاى او سرو دهقان نكشت‏

دو چشمش گوزن و دو ابرو كمان            تو گفتى همى بشكفد هر زمان‏

بدو گفت كاكنون ازين بر مگرد            كه ديدى مرا روزگار نبرد

برين باره دژ دل اندر مبند            كه اين نيست برتر ز ابر بلند

بپاى آورد زخم كوپال من            نراند كسى نيزه بر يال من‏

  دیوان حافظ - ای هدهد صبا به سبا می‌فرستمت

عنان را بپيچيد گرد آفريد            سمند سر افراز بر دژ كشيد

همى رفت و سهراب با او بهم            بيامد بدرگاه دژ گژدهم‏

در باره بگشاد گرد آفريد            تن خسته و بسته بر دژ كشيد

در دژ ببستند و غمگين شدند            پر از غم دل و ديده خونين شدند

ز آزار گرد آفريد و هجير            پر از درد بودند برنا و پير

بگفتند كاى نيكدل شير زن            پر از غم بد از تو دل انجمن‏

كه هم رزم جستى هم افسون و رنگ            نيامد ز كار تو بر دوده ننگ‏

بخنديد بسيار گرد آفريد            بباره بر آمد سپه بنگريد

  دیوان حافظ - عکس روی تو چو در آینه جام افتاد

چو سهراب را ديد بر پشت زين            چنين گفت كاى شاه تركان چين‏

چرا رنجه گشتى كنون باز گرد            هم از آمدن هم ز دشت نبرد

بخنديد و او را به افسوس گفت            كه تركان ز ايران نيابند جفت‏

چنين بود و روزى نبودت ز من            بدين درد غمگين مكن خويشتن‏

همانا كه تو خود ز تركان نه            كه جز بافرين بزرگان نه‏

بدان زور و بازوى و آن كتف و يال            ندارى كس از پهلوانان همال‏

و ليكن چو آگاهى آيد بشاه            كه آورد گردى ز توران سپاه‏

شهنشاه و رستم بجنبد ز جاى            شما با تهمتن نداريد پاى‏

  شاهنامه فردوسی - آشتى خواستن پشنگ از كى‏ قباد

نماند يكى زنده از لشكرت            ندانم چه آيد ز بد بر سرت‏

دريغ آيدم كين چنين يال و سفت            همى از پلنگان ببايد نهفت‏

ترا بهتر آيد كه فرمان كنى            رخ نامور سوى توران كنى‏

نباشى بس ايمن ببازوى خويش            خورد گاو نادان ز پهلوى خويش‏

چو بشنيد سهراب ننگ آمدش            كه آسان همى دژ بچنگ آمدش‏

بزير دژ اندر يكى جاى بود            كجا دژ بدان جاى بر پاى بود

بتاراج داد آن همه بوم و رست            بيكبارگى دست بد را بشست‏

چنين گفت كامروز بيگاه گشت            ز پيكارمان دست كوتاه گشت‏

برآرم بشبگير ازين باره گرد            ببينند آسيب روز نبرد

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

چون طفل هرزه پوی بهر سوی می دویم
اشک از قفای دلبر و من از قفای اشک
«رهی معیری»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

گلابدان

(گُ) (اِ.) ظرفی مانند تُنگ کوچک دسته دار باگردن باریک و بلند و معمولاً دارای لوله که در آن گلاب می‌ریزند، گلاب پاش.

گلابه

(گِ بَ) (اِمر.) گل و لای.

گلابی

(گُ) (اِ.)
۱- از جمله میوه‌هایی که دانه‌های آن لعاب بسیار دارد و تقریباً به شکل بیضی است.
۲- وسیله‌ای بیضی شکل که مانند توپ از باد پُر می‌شود و از آن در ورزش مشت زنی استفاده می‌کنند.

گلاج

(گُ) (اِ.) = گولاج. گولانج: نانی است تنک چون کاغذ که از نشاسته و سفیده تخم مرغ پزند و در شربت قند و نبات ریزه کنند و خورند؛ لابرلا.

گلادیاتور

(گِ تُ) [ فر. ] (اِ.) در روم قدیم به بردگان و غلامانی می‌گفتند که می‌بایست در میدان‌های عمومی با یکدیگر یا با حیوانات درنده تا دم مرگ بجنگند.

گلاله

(گُ لَ یا لِ) (اِ.) = کلاله. غلاله:
۱- کاکل مجعد، موی پیچیده.
۲- زلف (به طور اعم).

گلاله

(~.) [ معر. ] (اِ.)
۱- بالشچه‌ای که زنان بر سرین بندند تا کلان نماید.
۲- شاماکچه که زیر جامه و زره پوشند.
۳- پیراهن، قمیص.

گلانی

(گُ) (ص نسب. اِ.)
۱- گلفروشی.
۲- باغبانی.

گلاویز

(گَ) (ص فا.) دست به گریبان، دست به یقه.

گلاویز شدن

(~. شُ دَ) (مص م.) دست به گریبان شدن.

گلاگل

(گَ گَ) (اِ.) (عا.) شکم سخت پیش آمده (آبستن).

گلایدر

(گِ دِ) [ انگ. ] (اِ.) هواگردی با بال ثابت که برای پرواز بدون استفاده از نیروی موتور طراحی شده باشد و اغلب برای اهداف آموزشی و تفریحی استفاده شود، بادپَر. (فره).

گلایول

(گِ یُ) [ فر. ] (اِ.) گلی است با ساقه‌های بلند، برگ‌های دراز و باریک و گل‌هایی به رنگ‌های سفید، سرخ. پیاز این گل سفت و پوشیده از الیاف می‌باشد.

گلبام

(~.) (اِمر.)
۱- آواز بلندی باشد که نقاره چیان و شاطران و قلندران و معرکه گیران در وقت نقاره نواختن و معرکه بستن یکباره کشند.
۲- لحنی است از موسیقی قدیم.

گلبانگ

(~.) (اِمر.)
۱- آواز بلند.
۲- نام لحنی از لحن‌های موسیقی.

گلبرگ

(~. بَ) (اِمر.) برگ گل.

گلبن

(~. بُ) (اِمر.)
۱- درخت و بوته گل.
۲- بیخ بوته گل.

گلبول

(گُ لُ) [ فر. ] (اِ.) یاخته‌های بسیار کوچک و کروی شکل که در خون پیدا می‌شود و بر دو قسم است گلبول سفید و گلبول قرمز.

گلخانه

(~. نِ) (اِ.) جایی برای پرورش گل به ویژه جای سرپوشیده‌ای با گرما و روشنایی مناسب و کمابیش ثابت.

گلخن

(~. خَ) (اِمر.)
۱- تون حمام.
۲- جای انداختن زباله.


دیدگاهتان را بنویسید