شاهنامه فردوسی – رزم سهراب با گردآفريد

رزم سهراب با گردآفريد

         چو آگاه شد دختر گژدهم            كه سالار آن انجمن گشت كم‏

زنى بود برسان گردى سوار            هميشه بجنگ اندرون نامدار

كجا نام او بود گرد آفريد            زمانه ز مادر چنين ناوريد

چنان ننگش آمد ز كار هجير            كه شد لاله رنگش بكردار قير

بپوشيد درع سواران جنگ            نبود اندر آن كار جاى درنگ‏

نهان كرد گيسو بزير زره            بزد بر سر ترگ رومى گره‏

فرود آمد از دژ بكردار شير            كمر بر ميان بادپايى بزير

بپيش سپاه اندر آمد چو گرد            چو رعد خروشان يكى ويله كرد

كه گردان كدامند و جنگ آوران            دليران و كار آزموده سران‏

  شاهنامه فردوسی - راى زدن رودابه با كنيزكان

چو سهراب شيراوژن او را بديد            بخنديد و لب را بدندان گزيد

چنين گفت كامد دگر باره گور            بدام خداوند شمشير و زور

بپوشيد خفتان و بر سر نهاد            يكى ترگ چينى بكردار باد

بيامد دمان پيش گرد آفريد            چو دخت كمندافگن او را بديد

كمان را بزه كرد و بگشاد بر            نبد مرغ را پيش تيرش گذر

بسهراب بر تير باران گرفت            چپ و راست جنگ سواران گرفت‏

نگه كرد سهراب و آمدش ننگ            بر آشفت و تيز اندر آمد بجنگ‏

سپر بر سر آورد و بنهاد روى            ز پيكار خون اندر آمد بجوى‏

چو سهراب را ديد گرد آفريد            كه بر سان آتش همى بر دميد

  دیوان حافظ - اگر چه باده فرح بخش و باد گل‌بیز است

كمان بزه را بباز و فگند            سمندش بر آمد بابر بلند

سر نيزه را سوى سهراب كرد            عنان و سنان را پر از تاب كرد

بر آشفت سهراب و شد چون پلنگ            چو بد خواه او چاره‏گر بد بجنگ‏

عنان برگراييد و برگاشت اسپ            بيامد بكردار آذرگشسپ‏

زدوده سنان آنگهى در ربود            در آمد بدو هم بكردار دود

بزد بر كمربند گرد آفريد            زره بر برش يك بيك بردريد

ز زين بر گرفتش بكردار گوى            چو چوگان بزخم اندر آيد بدوى‏

چو بر زين بپيچيد گرد آفريد            يكى تيغ تيز از ميان بر كشيد

  شاهنامه فردوسی - نامگذارى رستم

بزد نيزه او بدو نيم كرد            نشست از بر اسپ و برخاست گرد

به آورد با او بسنده نبود            بپيچيد ازو روى و برگاشت زود

سپهبد عنان اژدها را سپرد            بخشم از جهان روشنايى ببرد

چو آمد خروشان بتنگ اندرش            بجنبيد و برداشت خود از سرش‏

رها شد ز بند زره موى اوى            درفشان چو خورشيد شد روى اوى‏

بدانست سهراب كو دخترست            سر و موى او از در افسرست‏

شگفت آمدش گفت از ايران سپاه            چنين دختر آيد به آوردگاه‏

سواران جنگى بروز نبرد            همانا بابر اندر آرند گرد

ز فتراك بگشاد پيچان كمند            بينداخت و آمد ميانش ببند

  دیوان حافظ - آن سیه‌چرده که شیرینی عالم با اوست

بدو گفت كز من رهايى مجوى            چرا جنگ جويى تو اى ماه روى‏

نيامد بدامم بسان تو گور            ز چنگم رهايى نيابى مشور

بدانست كاويخت گرد آفريد            مر آن را جز از چاره درمان نديد

بدو روى بنمود و گفت اى دلير            ميان دليران بكردار شير

دو لشكر نظاره برين جنگ ما            برين گرز و شمشير و آهنگ ما

كنون من گشايم چنين روى و موى            سپاه تو گردد پر از گفت و گوى‏

كه با دخترى او بدشت نبرد            بدين سان بابر اندر آورد گرد

نهانى بسازيم بهتر بود            خرد داشتن كار مهتر بود

ز بهر من آهو ز هر سو مخواه            ميان دو صف بر كشيده سپاه‏

  دیوان حافظ - واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می‌کنند

كنون لشكر و دژ بفرمان تست            نبايد برين آشتى جنگ جست‏

دژ و گنج و دژبان سراسر تراست            چو آيى بدان ساز كت دل هواست‏

چو رخساره بنمود سهراب را            ز خوشاب بگشاد عناب را

يكى بوستان بد در اندر بهشت            ببالاى او سرو دهقان نكشت‏

دو چشمش گوزن و دو ابرو كمان            تو گفتى همى بشكفد هر زمان‏

بدو گفت كاكنون ازين بر مگرد            كه ديدى مرا روزگار نبرد

برين باره دژ دل اندر مبند            كه اين نيست برتر ز ابر بلند

بپاى آورد زخم كوپال من            نراند كسى نيزه بر يال من‏

  شاهنامه فردوسی - آمدن سام به ديدن رستم

عنان را بپيچيد گرد آفريد            سمند سر افراز بر دژ كشيد

همى رفت و سهراب با او بهم            بيامد بدرگاه دژ گژدهم‏

در باره بگشاد گرد آفريد            تن خسته و بسته بر دژ كشيد

در دژ ببستند و غمگين شدند            پر از غم دل و ديده خونين شدند

ز آزار گرد آفريد و هجير            پر از درد بودند برنا و پير

بگفتند كاى نيكدل شير زن            پر از غم بد از تو دل انجمن‏

كه هم رزم جستى هم افسون و رنگ            نيامد ز كار تو بر دوده ننگ‏

بخنديد بسيار گرد آفريد            بباره بر آمد سپه بنگريد

  شاهنامه فردوسی - گريختن سلم و كشته شدن او به دست منوچهر

چو سهراب را ديد بر پشت زين            چنين گفت كاى شاه تركان چين‏

چرا رنجه گشتى كنون باز گرد            هم از آمدن هم ز دشت نبرد

بخنديد و او را به افسوس گفت            كه تركان ز ايران نيابند جفت‏

چنين بود و روزى نبودت ز من            بدين درد غمگين مكن خويشتن‏

همانا كه تو خود ز تركان نه            كه جز بافرين بزرگان نه‏

بدان زور و بازوى و آن كتف و يال            ندارى كس از پهلوانان همال‏

و ليكن چو آگاهى آيد بشاه            كه آورد گردى ز توران سپاه‏

شهنشاه و رستم بجنبد ز جاى            شما با تهمتن نداريد پاى‏

  دیوان حافظ - حال دل با تو گفتنم، هوس است

نماند يكى زنده از لشكرت            ندانم چه آيد ز بد بر سرت‏

دريغ آيدم كين چنين يال و سفت            همى از پلنگان ببايد نهفت‏

ترا بهتر آيد كه فرمان كنى            رخ نامور سوى توران كنى‏

نباشى بس ايمن ببازوى خويش            خورد گاو نادان ز پهلوى خويش‏

چو بشنيد سهراب ننگ آمدش            كه آسان همى دژ بچنگ آمدش‏

بزير دژ اندر يكى جاى بود            كجا دژ بدان جاى بر پاى بود

بتاراج داد آن همه بوم و رست            بيكبارگى دست بد را بشست‏

چنين گفت كامروز بيگاه گشت            ز پيكارمان دست كوتاه گشت‏

برآرم بشبگير ازين باره گرد            ببينند آسيب روز نبرد

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

خاریم و طربناک تر از باد بهاریم
خاکیم و دلاویز تر از بوی عبیریم
«رهی معیری»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

ککه

(کَ کَ یا کِ) (اِ.) فضله، سرگین.

کی

(~.) (ادات استفهام، ق. استفهام زمان)
۱- چه وقت ¿ چه زمان ¿: کی آمد، کی رفت.
۲- چگونه، چطور.

کی

(ق. ادات استفهام، ضمیر استفهامی) که ¿ چه کس ¿

کی

(پس)
۱- گاه به کلمه‌ای ملحق شود و قید سازد: پس پسکی.
۲- گاه به اسم ملحق گردد و صفت سازد. (به معنی دارنده و صاحب): آبکی.

کی

(کَ) (اِ.) پادشاه بزرگ و قهار.

کی

(کَ یا کِ) (ص.) پاک، خالص.

کی (کَ یّ)

[ ع. ]
۱- (مص م.) داغ کردن.
۲- (اِ.) نشان سوختگی در پوست، داغ.

کی برد

(بُ) [ انگ. ] (اِ.) مجموعه‌ای از کلیدهای نمایشگر حروف الفبا و نشانه‌های دیگر که بر روی یک صفحه قرار گرفته‌اند و به رایانه متصل می‌شوند؛ از این وسیله برای ورود اطلاعات به رایانه استفاده می‌شود، صفحه کلید. (فره).

کیا

(اِ.)
۱- بزرگ، سرور.
۲- پادشاه، حاکم.
۳- مرزبان، پهلوان.

کیابیا

(اِمر.) (عا.) شکوه و جلال.

کیاخن

(کَ خَ) (اِ.) نرمی، ملایمت.

کیاده

(دِ) (ص.) رسوا، بدنام.

کیار

(اِ.) کاهلی، تنبلی.

کیارا

(کَ) (اِ.)
۱- اندوه، ملالت.
۲- خفه کردن، خفگی.

کیارنگ

(رَ) (ص مر.) پاک، پاکیزه، لطیف.

کیازند

(زَ)(ص مر.)پادشاه بزرگ و عظیم الشأن.

کیاست

(سَ) [ ع. کیاسه ] (اِمص.)
۱- زیرکی، تیزهوشی.
۲- دانایی، فراست.

کیاغ

(اِ.) گیاه، علف.

کیال

(ک یّ) [ ع. ] (ص.) پیمانه کننده، کیلی پیماینده.

کیان

(کَ) (اِ.) جِ کی ؛ پادشاهان.


دیدگاهتان را بنویسید