شاهنامه فردوسی – راى زدن رستم با كى‏ قباد

راى زدن رستم با كى‏ قباد

          ز تركان طلايه بسى بد براه            رسيد اندر ايشان يل صف پناه‏

         بر آويخت با نامداران جنگ            يكى گرزه گاوپيكر بچنگ‏

         دليران توران برآويختند            سرانجام از رزم بگريختند

         نهادند سر سوى افراسياب            همه دل پر از خون و ديده پر آب‏

         بگفتند وى را همه بيش و كم            سپهبد شد از كار ايشان دژم‏

         بفرمود تا نزد او شد قلون            ز تركان دليرى گوى پر فسون‏

         بدو گفت بگزين ز لشكر سوار            و ز ايدر برو تا در كوهسار

         دلير و خردمند و هشيار باش            بپاس اندرون نيز بيدار باش‏

         كه ايرانيان مردمى ريمنند            همى ناگهان بر طلايه زنند

         برون آمد از نزد خسرو قلون            بپيش اندرون مردم رهنمون‏

  شاهنامه فردوسی - آفرینش کیهان

         سر راه بر نامداران ببست            بمردان جنگى و پيلان مست‏

         و زان روى رستم دلير و گزين            بپيمود زى شاه ايران زمين‏

         يكى ميل ره تا بالبرز كوه            يكى جايگه ديد بُرنا شكوه‏

         درختان بسيار و آب روان            نشستنگه مردم نوجوان‏

         يكى تخت بنهاده نزديك آب            برو ريخته مشك ناب و گلاب‏

         جوانى بكردار تابنده ماه            نشسته بران تخت بر سايه گاه‏

         رده بر كشيده بسى پهلوان            برسم بزرگان كمر بر ميان‏

         بياراسته مجلسى شاهوار            بسان بهشتى برنگ و نگار

         چو ديدند مر پهلوان را براه            پذيره شدندش از ان سايه گاه‏

         كه ما ميزبانيم و مهمان ما            فرود آى ايدر بفرمان ما

  دیوان حافظ -  ای پسته تو خنده زده بر حدیث قند

         بدان تا همه دست شادى بريم            بياد رخ نامور مى خوريم‏

         تهمتن بديشان چنين گفت باز            كه اى نامداران گردن فراز

         مرا رفت بايد بالبرز كوه            بكارى كه بسيار دارد شكوه‏

         نبايد ببالين سر و دست ناز            كه پيشست بسيار رنج دراز

         سر تخت ايران ابى شهريار            مرا باده خوردن نيايد بكار

         نشانى دهيدم سوى كى‏قباد            كسى كز شما دارد او را بياد

         سر آن دليران زبان برگشاد            كه دارم نشانى من از كى‏قباد

         گر آيى فرود و خورى نان ما            بيفروزى از روى خود جان ما

         بگوييم يك سر نشان قباد            كه او را چگونست رسم و نهاد

         تهمتن ز رخش اندر آمد چو باد            چو بشنيد از وى نشان قباد

  شاهنامه فردوسی - آگه شدن منوچهر از كار سام و زال زر

         بيامد دمان تا لب رودبار            نشستند در زير آن سايه‏دار

         جوان از بر تخت خود بر نشست            گرفته يكى دست رستم بدست‏

         بدست دگر جام پر باده كرد            و زو ياد مردان آزاده كرد

         دگر جام بر دست رستم سپرد            بدو گفت كاى نامبردار و گرد

         بپرسيدى از من نشان قباد            تو اين نام را از كه دارى بياد

         بدو گفت رستم كه از پهلوان            پيام آوريدم بروشن روان‏

         سر تخت ايران بياراستند            بزرگان بشاهى ورا خواستند

         پدرم آن گزين يلان سربسر            كه خوانند او را همى زال زر

         مرا گفت رو تا بالبرز كوه            قباد دلاور ببين با گروه‏

         بشاهى برو آفرين كن يكى            نبايد كه سازى درنگ اندكى‏

  دیوان حافظ - زان یار دل‌نوازم شکری است با شکایت

         بگويش كه گردان ترا خواستند            بشادى جهانى بياراستند

         نشان ار توانى و دانى مرا            دهى و بشاهى رسانى ورا

         ز گفتار رستم دلير جوان            بخنديد و گفتش كه اى پهلوان‏

         ز تخم فريدون منم كى‏قباد            پدر بر پدر نام دارم بياد

         چو بشنيد رستم فرو برد سر            بخدمت فرود آمد از تخت زر

         كه اى خسرو خسروان جهان            پناه بزرگان و پشت مهان‏

         سر تخت ايران بكام تو باد            تن ژنده پيلان بدام تو باد

         نشست تو بر تخت شاهنشهى            همت سر كشى باد و هم فرهى‏

         درودى رسانم بشاه جهان            ز زال گزين آن يل پهلوان‏

         اگر شاه فرمان دهد بنده را            كه بگشايم از بند گوينده را

  دیوان حافظ - مرا به رندی و عشق آن فضول عیب کند

         قباد دلاور بر آمد ز جاى            ز گفتار رستم دل و هوش و راى‏

         تهمتن همانگه زبان برگشاد            پيام سپهدار ايران بداد

         سخن چون بگوش سپهبد رسيد            ز شادى دل اندر برش بر طپيد

         بيازيد جامى لبالب نبيد            بياد تهمتن بدم در كشيد

         تهمتن هميدون يكى جام مى            بخورد آفرين كرد بر جان كى‏

         بر آمد خروش از دل زير و بم            فراوان شده شادى اندوه كم‏

         شهنشه چنين گفت با پهلوان            كه خوابى بديدم بروشن روان‏

         كه از سوى ايران دو باز سپيد            يكى تاج رخشان بكردار شيد

         خرامان و نازان شدندى برم            نهادندى آن تاج را بر سرم‏

  دیوان حافظ - بلبلی برگ گلی خوش رنگ در منقار داشت

         چو بيدار گشتم شدم پر اميد            ازان تاج رخشان و باز سپيد

         بياراستم مجلسى شاهوار            برين سان كه بينى بدين مرغزار

         تهمتن مرا شد چو باز سپيد            ز تاج بزرگان رسيدم نويد

         تهمتن چو بشنيد از خواب شاه            ز باز و ز تاج فروزان چو ماه‏

         چنين گفت با شاه كنداوران            نشانست خوابت ز پيغمبران‏

         كنون خيز تا سوى ايران شويم            بيارى بنزد دليران شويم‏

         قباد اندر آمد چو آتش ز جاى            ببور نبرد اندر آورد پاى‏

         كمر بر ميان بست رستم چو باد            بيامد گرازان پس كى‏ قباد

         شب و روز از تاختن نغنويد            چنين تا بنزد طلايه رسيد

         قلون دلاور شد آگه ز كار            چو آتش بيامد سوى كارزار

  دیوان حافظ - کس نیست که افتاده آن زلف دوتا نیست

         شهنشاه ايران چو زان گونه ديد            برابر همى خواست صف بركشيد

         تهمتن بدو گفت كاى شهريار            ترا رزم جستن نيايد بكار

         من و رخش و كوپال و برگستوان            همانا ندارند با من توان‏

         بگفت اين و از جاى بر كرد رخش            بزخمى سوارى همى كرد پخش‏

         قلون ديد ديوى بجسته ز بند            بدست اندرون گرز و بر زين كمند

         برو حمله آورد مانند باد            بزد نيزه و بند جوشن گشاد

         تهمتن بزد دست و نيزه گرفت            قلون از دليريش مانده شگفت‏

         ستد نيزه از دست او نامدار            بغرّيد چون تندر از كوهسار

         بزد نيزه و بر گرفتش ز زين            نهاد آن بن نيزه را بر زمين‏

  دیوان حافظ - ساقی بیار باده که ماه صیام رفت

         قلون گشت چون مرغ بر بابزن            بديدند لشكر همه تن بتن‏

         هزيمت شد از وى سپاه قلون            بيكبارگى بخت بد را زبون‏

         تهمتن گذشت از طلايه سوار            بيامد شتابان سوى كوهسار

         كجا بد علفزار و آب روان            فرود آمد آن جايگه پهلوان‏

         چنين تا شب تيره آمد فراز            تهمتن همى كرد هر گونه ساز

         از آرايش جامه پهلوى            همان تاج و هم باره خسروى‏

         چو شب تيره شد پهلو پيش بين            بر آراست با شاه ايران زمين‏

         بنزديك زال آوريدش بشب            به آمد شدن هيچ نگشاد لب‏

         نشستند يك هفته با راى زن            شدند اندران موبدان انجمن‏

         بهشتم بياراست پس تخت عاج            بر آويختند از بر عاج تاج‏

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

لبریز اشکم جام کو؟ آن آب آتش فام کو؟
و آن مایهٔ آرام کو؟تا چاره سازد مشکلم
«رهی معیری»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

گیلاس

[ انگ. ] (اِ.) فنجان، لیوان مخصوصاً لیوان پایه دار بلوری.

گیلاس

(اِ.) درختی است از تیره گل سرخیان که دارای گونه‌های مختلف است. میوه اش سفت و خوشمزه و شیرین است.

گیلو

(اِ.) = گیلوئی: قسمت فاصله بین طاق عمارت و دیوار که بر آن نقاشی و گچ بری کنند و آن به منزله گلوی طاق و سقف است.

گیلک

(لَ) (اِ.) منسوب به گیلان.

گیلکی

(لَ) (ص نسب.)
۱- منسوب به گیلک، زبان مردم گیلان از زبان‌های ایرانی از خانواده هندواروپایی.
۲- (اِ.) گوشه‌ای در آواز دشتی از ملحقات شور (موسیقی).

گیلی

(اِ.) پشته، تل.

گیم

(گِ) [ انگ. ] (اِ.) دور بازی مثلاً در بازی تنیس یا والیبال.

گیوتین

[ فر. ] (اِ.) آلتی برای قطع کردن سَر مجرمان که در سال ۱۷۹۲ م. در فرانسه به کار افتاد.

گیومه

(مِ) [ فر. ] (اِ.) علامتی که به این شکل «» در دو طرف کلمه می‌گذارند.

گیوه

(وِ) (اِ.) نوعی کفش که رویه آن از نخ یا ابریشم بافته می‌شود. ؛ ~ها را ورکشیدن کنایه از: تصمیم به رفتن گرفتن و آماده حرکت شدن.

گیپور

(اِ.) نوعی پارچه توری زبر و پر از نقش‌های گل و بوته برجسته.

ی

(حر.) سی و دومین حرف از الفبای فارسی برابر با ۱۰ در حساب ابجد.

ی

(پس.) این حرف به آخر اسم ملحق شود برای افاده نسبت بین دو چیز و آن برای معانی متعدد بود.
۱- مطلق نسبت، و آن بر چند قسم است:الف - نسبت به مکان: شیرازی، اصفهانی، رامسری. ب - نسبت به ...

ی

(پس.) به آخر کلمه درآید و نشانه نکره بودن باشد: پادشاهی، مردی، گلی.

ی

(مجهول) در قدیم تلفظ ح را به صورت «ی» می‌نوشتند و آن را یای مجهول می‌نامیدند (مق. یای معروف) مانند: دلیر. این تلفظ در قرن‌های اخیر از میان رفته و بدل به یای معروف شده و امروزه فرقی بین ...

ی

(معروف) تلفظ «i» را به صورت «ی» می‌نوشتند و می‌نویسیم و آن را در قدیم یای معروف می‌نامیدند (مق.) یای مجهول مانند:پذیر.

یأجوج

(یَ) [ ع. ] (اِ.)
۱- نام یکی از دو قبیله وحشی ساکن در پشت کوه‌های قفقاز.
۲- کنایه از: انسان‌های وحشی.

یأس

(یَ) [ ع. ] (اِ.) ناامیدی، ناامید شدن.

یا

[ ع. ] (حر.) حرف ندا به معنای «ای»، «ایا».

یا

(حر رب.) به معنای ذیل آید: الف - ح رف ربط و عطف که معنای تردید یا اختیار را می‌رساند. ب - حرف شرط با فعل منفی آید و برای مفهوم مثبت آن فعل معنی ادات شرط دهد.


دیدگاهتان را بنویسید