شاهنامه فردوسی – درمان كردن ضحاك

درمان كردن ضحاك

                

چنان بد كه هر شب دو مرد جوان            چه كهتر چه از تخمه پهلوان‏

         خورشگر ببردى بايوان شاه            همى ساختى راه درمان شاه‏

         بكشتى و مغزش بپرداختى            مران اژدها را خورش ساختى‏

         دو پاكيزه از گوهر پادشا            دو مرد گرانمايه و پارسا

         يكى نام ارمايل پاك دين            دگر نام گرمايل پيش بين‏

         چنان بد كه بودند روزى بهم            سخن رفت هر گونه از بيش و كم‏

         ز بيدادگر شاه و ز لشكرش            و زان رسمهاى بد اندر خورش‏

         يكى گفت ما را بخواليگرى            ببايد بر شاه رفت آورى‏

         و زان پس يكى چاره ساختن            ز هر گونه انديشه انداختن‏

         مگر زين دو تن را كه ريزند خون            يكى را توان آوريدن برون‏

         برفتند و خواليگرى ساختند            خورشها و اندازه بشناختند

         خورش خانه پادشاه جهان            گرفت آن دو بيدار دل در نهان‏

         چو آمد بهنگام خون ريختن            بشيرين روان اندر آويختن‏

         ازان روز بانان مردم كشان            گرفته دو مرد جوان را كشان‏

         زنان پيش خواليگران تاختند            ز بالا بروى اندر انداختند

         پر از درد خواليگران را جگر            پر از خون دو ديده پر از كينه سر

         همى بنگريد اين بدان آن بدين            ز كردار بيداد شاه زمين‏

         از آن دو يكى را بپرداختند            جزين چاره نيز نشناختند

         برون كرد مغز سر گوسفند            بياميخت با مغز آن ارجمند

         يكى را بجان داد زنهار و گفت            نگر تا بيارى سر اندر نهفت‏

         نگر تا نباشى بآباد شهر            ترا از جهان دشت و كوهست بهر

         بجاى سرش زان سرى بى‏بها            خورش ساختند از پى‏ء اژدها

         ازين گونه هر ماهيان سى جوان            از يشان همى يافتندى روان‏

         چو گرد آمدى مرد از يشان دويست            بران سان كه نشناختندى كه كيست‏

         خورشگر بديشان بزى چند و ميش            سپردى و صحرا نهادند پيش‏

         كنون كرد از آن تخمه دارد نژاد            كه ز آباد نايد بدل برش ياد

         پس آيين ضحاك وارونه خوى            چنان بد كه چون مى بدش آرزوى‏

         ز مردان جنگى يكى خواستى            بكشتى چو با ديو برخاستى‏

         كجا نامور دخترى خوبروى            بپرده درون بود بى‏گفت‏گوى‏

         پرستنده كرديش بر پيش خويش            نه بر رسم دين و نه بر رسم كيش‏

                       

  شاهنامه فردوسی -  نامه كاوس به رستم و خواندن او از زابلستان‏‏

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

در چشم پاک بین نبود رسم امتیاز
در آفتاب، سایهٔ شاه و گدا یکی است
«صائب تبریزی»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید