Search
Close this search box.

شاهنامه فردوسی – داستان جنگ هفت گردان‏

داستان جنگ هفت گردان‏

          چه گفت آن سراينده مرد دلير            كه ناگه بر آويخت با نرّه شير

         كه گر نام مردى بجويى همى            رخ تيغ هندى بشويى همى‏

         ز بدها نبايدت پرهيز كرد            كه پيش آيدت روز ننگ و نبرد

         زمانه چو آمد بتنگى فراز            هم از تو نگردد به پرهيز باز

         چو همره كنى جنگ را با خرد            دليرت ز جنگ آوران نشمرد

         خرد را و دين را رهى ديگرست            سخنهاى نيكو به بند اندرست‏

         كنون از ره رستم جنگجوى            يكى داستانست با رنگ و بوى‏

         شنيدم كه روزى گو پيل تن            يكى سور كرد از در انجمن‏

         بجايى كجا نام او بد نوند            بدو اندرون كاخهاى بلند

         كجا آذر تيز برزين كنون            بدانجا فرو زد همى رهنمون‏

         بزرگان ايران بدان بزمگاه            شدند انجمن نامور يك سپاه‏

         چو طوس و چو گودرز كشوادگان            چو بهرام و چون گيو آزادگان‏

         چو گرگين و چون زنگه شاوران            چو گستهم و خرّاد جنگ آوران‏

         چو برزين گردنكش تيغ زن            گرازه كجا بد سر انجمن‏

         ابا هر يك از مهتران مرد چند            يكى لشكرى نامدار ارجمند

         نياسود لشكر زمانى ز كار            ز چوگان و تير و نبيد و شكار

         بمستى چنين گفت يك روز گيو            برستم كه اى نامبردار نيو

         گرايدون كه راى شكار آيدت            چو يوز دونده بكار آيدت‏

         بنخچيرگاه رد افراسياب            بپوشيم تابان رخ آفتاب‏

         ز گرد سواران و از يوز و باز            بگيريم آرام روز دراز

         بگور تگاور كمند افگنيم            بشمشير بر شير بند افگنيم‏

         بدان دشت توران شكارى كنيم            كه اندر جهان يادگارى كنيم‏

         بدو گفت رستم كه بى‏كام تو            مبادا گذر تا سرانجام تو

         سحرگه بدان دشت توران شويم            ز نخچير و از تاختن نغنويم‏

         ببودند يك سر برين هم سخن            كسى راى ديگر نيفگند بن‏

         سحرگه چو از خواب برخاستند            بران آرزو رفتن آراستند

         برفتند با باز و شاهين و مهد            گرازنده و شاد تا رود شهد

         بنخچيرگاه رد افراسياب            ز يك دست ريگ و ز يك دست آب‏

         دگر سو سرخس و بيابانش پيش            گله گشته بر دشت آهو و ميش‏

         همه دشت پر خرگه و خيمه گشت            از انبوه آهو سراسيمه گشت‏

         ز درّنده شيران زمين شد تهى            به پرّنده مرغان رسيد آگهى‏

         تلى هر سويى مرغ و نخجير بود            اگر كشته گر خسته تير بود

         ز خنده نياسود لب يك زمان            ببودند روشن دل و شادمان‏

         بيك هفته زين گونه با مى بدست            گهى تاختن گه نشاط نشست‏

         بهشتم تهمتن بيامد پگاه            يكى راى شايسته زد با سپاه‏

         چنين گفت رستم بدان سركشان            بدان گرزداران مردم كشان‏

         كه از ما بافراسياب اين زمان            همانا رسيد آگهى بى‏گمان‏

         يكى چاره سازد بيايد بجنگ            كند دشت نخچير بر يوز تنگ‏

         ببايد طلايه بره بر يكى            كه چون آگهى يابد او اندكى‏

         بيايد دهد آگهى از سپاه            نبايد كه گيرد بد انديش راه‏

         گرازه بزه بر نهاده كمان            بيامد بران كار بسته ميان‏

         سپه را كه چون او نگهدار بود            همه چاره دشمنان خوار بود

         بنخچير و خوردن نهادند روى            نكردند كس ياد پرخاش جوى‏

         پس آگاهى آمد بافراسياب            از يشان شب تيره هنگام خواب‏

         ز لشكر جهان ديدگان را بخواند            ز رستم بسى داستانها براند

         و زان هفت گرد سوار دلير            كه بودند هر يك بكردار شير

         كه ما را ببايد كنون ساختن            بناگاه بردن يكى تاختن‏

         گر اين هفت يل را بچنگ آوريم            جهان پيش كاوس تنگ آوريم‏

         بكردار نخچير بايد شدن            بناگاه لشكر بر ايشان زدن‏

         گزين كرد شمشير زن سى هزار            همه رزمجو از در كارزار

         چنين گفت با نامداران جنگ            كه ما را كنون نيست جاى درنگ‏

         براه بيابان برون تاختند            همه جنگ را گردن افراختند

         ز هر سو فرستاد بى‏مر سپاه            بدان سركشان تا بگيرند راه‏

         گرازه چو گرد سپه را بديد            بيامد سپه را همه بنگريد

         بديد آنك شد روى گيتى سياه            درفش سپهدار توران سپاه‏

         از آنجا چو باد دمان گشت باز            تو گفتى بزخم اندر آمد گراز

         بيامد دمان تا به نخچيرگاه            تهمتن همى خورد مى با سپاه‏

         چنين گفت با رستم شير مرد            كه برخيز و از خرّمى باز گرد

         كه چندان سپاهست كاندازه نيست            ز لشكر بلندى و پستى يكيست‏

         درفش جفا پيشه افراسياب            همى تابد از گرد چون آفتاب‏

         چو بشنيد رستم بخنديد سخت            بدو گفت با ماست پيروز بخت‏

         تو از شاه تركان چه ترسى چنين            ز گرد سواران توران زمين‏

         سپاهش فزون نيست از صد هزار            عنان پيچ و بر گستوانور سوار

         بدين دشت كين بر گر از ما يكيست            همى جنگ تركان بچشم اندكيست‏

         شده هفت گرد سوار انجمن            چنين نامبردار و شمشير زن‏

         يكى باشد از ما و زيشان هزار            سپه چند بايد ز تركان شمار

         برين دشت اگر ويژه تنها منم            كه بر پشت گلرنگ در جوشنم‏

         چنو كينه خواهى بيايد مرا            از ايران سپاهى نبايد مرا

         تو اى مى‏گسار از مى بابلى            بپيماى تا سر يكى بلبلى‏

         بپيمود مى ساقى و داد زود            تهمتن شد از دادنش شاد زود

         بكف بر نهاد آن درخشنده جام            نخستين ز كاوس كى برد نام‏

         كه شاه زمانه مرا ياد باد            هميشه برو بومش آباد باد

         ازان پس تهمتن زمين داد بوس            چنين گفت كين باده بر ياد طوس‏

         سران جهاندار بر خاستند            ابا پهلوان خواهش آراستند

         كه ما را بدين جام مى جاى نيست            بمى با تو ابليس را پاى نيست‏

         مى و گرز يك زخم و ميدان جنگ            جز از تو كسى را نيامد بچنگ‏

         مى بابلى سرخ در جام زرد            تهمتن بروى زواره بخورد

         زواره چو بلبل بكف بر نهاد            هم از شاه كاوس كى كرد ياد

         بخورد و ببوسيد روى زمين            تهمتن بر و بر گرفت آفرين‏

         كه جام برادر برادر خورد            هژبر آنك او جام مى بشكرد

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

آب ورز

(وَ) (ص فا.)
۱- شناگر.
۲- غواص.
۳- ملاح.

دیدگاهتان را بنویسید