Search
Close this search box.

شاهنامه فردوسی – داستان جنگ هفت گردان‏

داستان جنگ هفت گردان‏

          چه گفت آن سراينده مرد دلير            كه ناگه بر آويخت با نرّه شير

         كه گر نام مردى بجويى همى            رخ تيغ هندى بشويى همى‏

         ز بدها نبايدت پرهيز كرد            كه پيش آيدت روز ننگ و نبرد

         زمانه چو آمد بتنگى فراز            هم از تو نگردد به پرهيز باز

         چو همره كنى جنگ را با خرد            دليرت ز جنگ آوران نشمرد

         خرد را و دين را رهى ديگرست            سخنهاى نيكو به بند اندرست‏

         كنون از ره رستم جنگجوى            يكى داستانست با رنگ و بوى‏

         شنيدم كه روزى گو پيل تن            يكى سور كرد از در انجمن‏

         بجايى كجا نام او بد نوند            بدو اندرون كاخهاى بلند

         كجا آذر تيز برزين كنون            بدانجا فرو زد همى رهنمون‏

         بزرگان ايران بدان بزمگاه            شدند انجمن نامور يك سپاه‏

         چو طوس و چو گودرز كشوادگان            چو بهرام و چون گيو آزادگان‏

         چو گرگين و چون زنگه شاوران            چو گستهم و خرّاد جنگ آوران‏

         چو برزين گردنكش تيغ زن            گرازه كجا بد سر انجمن‏

         ابا هر يك از مهتران مرد چند            يكى لشكرى نامدار ارجمند

         نياسود لشكر زمانى ز كار            ز چوگان و تير و نبيد و شكار

         بمستى چنين گفت يك روز گيو            برستم كه اى نامبردار نيو

         گرايدون كه راى شكار آيدت            چو يوز دونده بكار آيدت‏

         بنخچيرگاه رد افراسياب            بپوشيم تابان رخ آفتاب‏

         ز گرد سواران و از يوز و باز            بگيريم آرام روز دراز

         بگور تگاور كمند افگنيم            بشمشير بر شير بند افگنيم‏

         بدان دشت توران شكارى كنيم            كه اندر جهان يادگارى كنيم‏

         بدو گفت رستم كه بى‏كام تو            مبادا گذر تا سرانجام تو

         سحرگه بدان دشت توران شويم            ز نخچير و از تاختن نغنويم‏

         ببودند يك سر برين هم سخن            كسى راى ديگر نيفگند بن‏

         سحرگه چو از خواب برخاستند            بران آرزو رفتن آراستند

         برفتند با باز و شاهين و مهد            گرازنده و شاد تا رود شهد

         بنخچيرگاه رد افراسياب            ز يك دست ريگ و ز يك دست آب‏

         دگر سو سرخس و بيابانش پيش            گله گشته بر دشت آهو و ميش‏

         همه دشت پر خرگه و خيمه گشت            از انبوه آهو سراسيمه گشت‏

         ز درّنده شيران زمين شد تهى            به پرّنده مرغان رسيد آگهى‏

         تلى هر سويى مرغ و نخجير بود            اگر كشته گر خسته تير بود

         ز خنده نياسود لب يك زمان            ببودند روشن دل و شادمان‏

         بيك هفته زين گونه با مى بدست            گهى تاختن گه نشاط نشست‏

         بهشتم تهمتن بيامد پگاه            يكى راى شايسته زد با سپاه‏

         چنين گفت رستم بدان سركشان            بدان گرزداران مردم كشان‏

         كه از ما بافراسياب اين زمان            همانا رسيد آگهى بى‏گمان‏

         يكى چاره سازد بيايد بجنگ            كند دشت نخچير بر يوز تنگ‏

         ببايد طلايه بره بر يكى            كه چون آگهى يابد او اندكى‏

         بيايد دهد آگهى از سپاه            نبايد كه گيرد بد انديش راه‏

         گرازه بزه بر نهاده كمان            بيامد بران كار بسته ميان‏

         سپه را كه چون او نگهدار بود            همه چاره دشمنان خوار بود

         بنخچير و خوردن نهادند روى            نكردند كس ياد پرخاش جوى‏

         پس آگاهى آمد بافراسياب            از يشان شب تيره هنگام خواب‏

         ز لشكر جهان ديدگان را بخواند            ز رستم بسى داستانها براند

         و زان هفت گرد سوار دلير            كه بودند هر يك بكردار شير

         كه ما را ببايد كنون ساختن            بناگاه بردن يكى تاختن‏

         گر اين هفت يل را بچنگ آوريم            جهان پيش كاوس تنگ آوريم‏

         بكردار نخچير بايد شدن            بناگاه لشكر بر ايشان زدن‏

         گزين كرد شمشير زن سى هزار            همه رزمجو از در كارزار

         چنين گفت با نامداران جنگ            كه ما را كنون نيست جاى درنگ‏

         براه بيابان برون تاختند            همه جنگ را گردن افراختند

         ز هر سو فرستاد بى‏مر سپاه            بدان سركشان تا بگيرند راه‏

         گرازه چو گرد سپه را بديد            بيامد سپه را همه بنگريد

         بديد آنك شد روى گيتى سياه            درفش سپهدار توران سپاه‏

         از آنجا چو باد دمان گشت باز            تو گفتى بزخم اندر آمد گراز

         بيامد دمان تا به نخچيرگاه            تهمتن همى خورد مى با سپاه‏

         چنين گفت با رستم شير مرد            كه برخيز و از خرّمى باز گرد

         كه چندان سپاهست كاندازه نيست            ز لشكر بلندى و پستى يكيست‏

         درفش جفا پيشه افراسياب            همى تابد از گرد چون آفتاب‏

         چو بشنيد رستم بخنديد سخت            بدو گفت با ماست پيروز بخت‏

         تو از شاه تركان چه ترسى چنين            ز گرد سواران توران زمين‏

         سپاهش فزون نيست از صد هزار            عنان پيچ و بر گستوانور سوار

         بدين دشت كين بر گر از ما يكيست            همى جنگ تركان بچشم اندكيست‏

         شده هفت گرد سوار انجمن            چنين نامبردار و شمشير زن‏

         يكى باشد از ما و زيشان هزار            سپه چند بايد ز تركان شمار

         برين دشت اگر ويژه تنها منم            كه بر پشت گلرنگ در جوشنم‏

         چنو كينه خواهى بيايد مرا            از ايران سپاهى نبايد مرا

         تو اى مى‏گسار از مى بابلى            بپيماى تا سر يكى بلبلى‏

         بپيمود مى ساقى و داد زود            تهمتن شد از دادنش شاد زود

         بكف بر نهاد آن درخشنده جام            نخستين ز كاوس كى برد نام‏

         كه شاه زمانه مرا ياد باد            هميشه برو بومش آباد باد

         ازان پس تهمتن زمين داد بوس            چنين گفت كين باده بر ياد طوس‏

         سران جهاندار بر خاستند            ابا پهلوان خواهش آراستند

         كه ما را بدين جام مى جاى نيست            بمى با تو ابليس را پاى نيست‏

         مى و گرز يك زخم و ميدان جنگ            جز از تو كسى را نيامد بچنگ‏

         مى بابلى سرخ در جام زرد            تهمتن بروى زواره بخورد

         زواره چو بلبل بكف بر نهاد            هم از شاه كاوس كى كرد ياد

         بخورد و ببوسيد روى زمين            تهمتن بر و بر گرفت آفرين‏

         كه جام برادر برادر خورد            هژبر آنك او جام مى بشكرد

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

آب دهان

(دَ) (ص مر.) دهن لق، کسی که راز نگه دار نیست.

دیدگاهتان را بنویسید