خوان سوم جنگ رستم با اژدها

          ز دشت اندر آمد يكى اژدها            كزو پيل گفتى نيابد رها

         بدان جايگه بودش آرامگاه            نكردى ز بيمش برو ديو راه‏

         بيامد جهانجوى را خفته ديد            بر او يكى اسپ آشفته ديد

         پر انديشه شد تا چه آمد پديد            كه يارد بدين جايگاه آرميد

         نيارست كردن كس آنجا گذر            ز ديوان و پيلان و شيران نر

         همان نيز كامد نيابد رها            ز چنگ بد انديش نر اژدها

         سوى رخش رخشنده بنهاد روى            دوان اسپ شد سوى ديهيم جوى‏

         همى كوفت بر خاك رويينه سم            چو تندر خروشيد و افشاند دم‏

         تهمتن چو از خواب بيدار شد            سر پر خرد پر ز پيكار شد

         بگرد بيابان يكى بنگريد            شد آن اژدهاى دژم ناپديد

         ابا رخش بر خيره پيكار كرد            ازان كو سر خفته بيدار كرد

         دگر باره چون شد بخواب اندرون            ز تاريكى آن اژدها شد برون‏

         ببالين رستم تگ آورد رخش            همى كند خاك و همى كرد پخش‏

         دگر باره بيدار شد خفته مرد            بر آشفت و رخسارگان كرد زرد

         بيابان همه سربسر بنگريد            بجز تيرگى شب بديده نديد

         بدان مهربان رخش بيدار گفت            كه تاريكى‏ء شب بخواهى نهفت‏

         سرم را همى بازدارى ز خواب            به بيدارئ من گرفتت شتاب‏

         گر اين بار سازى چنين رستخيز            سرت را ببرّم بشمشير تيز

         پياده شوم سوى مازندران            كشم ببر و شمشير و گرز گران‏

         سيم ره بخواب اندر آمد سرش            ز ببر بيان داشت پوشش برش‏

         بغرّيد باز اژدهاى دژم            همى آتش افروخت گفتى بدم‏

         چراگاه بگذاشت رخش آن زمان            نيارست رفتن بر پهلوان‏

         دلش زان شگفتى بدو نيم بود            كش از رستم و اژدها بيم بود

         هم از بهر رستم دلش نارميد            چو باد دمان نزد رستم دويد

         خروشيد و جوشيد و بركند خاك            ز نعلش زمين شد همه چاك چاك‏

         چو بيدار شد رستم از خواب خوش            بر آشفت با باره دستكش‏

         چنان ساخت روشن جهان آفرين            كه پنهان نكرد اژدها را زمين‏

         بران تيرگى رستم او را بديد            سبك تيغ تيز از ميان بر كشيد

         بغرّيد برسان ابر بهار            زمين كرد پر آتش از كار زار

         بدان اژدها گفت بر گوى نام            كزين پس تو گيتى نبينى بكام‏

         نبايد كه بى‏نام بر دست من            روانت بر آيد ز تاريك تن‏

         چنين گفت دژخيم نرّ اژدها            كه از چنگ من كس نيابد رها

         صد اندر صد اين دشت جاى منست            بلند آسمانش هواى منست‏

         نيارد گذشتن بسر بر عقاب            ستاره نبيند زمينش بخواب‏

         بدو اژدها گفت نام تو چيست            كه زاينده را بر تو بايد گريست‏

         چنين داد پاسخ كه من رستمم            ز دستان و از سام و از نيرمم‏

         بتنها يكى كينه‏ور لشكرم            برخش دلاور زمين بسپرم‏

         برآويخت با او بجنگ اژدها            نيامد بفرجام هم زو رها

         چو زور تن اژدها ديد رخش            كزان سان بر آويخت با تاج بخش‏

         بماليد گوش اندر آمد شگفت            بلند اژدها را بدندان گرفت‏

         بدرّيد كتفش بدندان چو شير            برو خيره شد پهلوان دلير

         بزد تيغ و بنداخت از بر سرش            فرو ريخت چون رود خون از برش‏

         زمين شد بزير تنش ناپديد            يكى چشمه خون از برش بر دميد

         چو رستم بران اژدهاى دژم            نگه كرد برزد يكى تيز دم‏

         بيابان همه زير او بود پاك            روان خون گرم از بر تيره خاك‏

         تهمتن ازو در شگفتى بماند            همى پهلوى نام يزدان بخواند

         بآب اندر آمد سر و تن بشست            جهان جز بزور جهانبان نجست‏

         بيزدان چنين گفت كاى دادگر            تو دادى مرا دانش و زور و فر

         كه پيشم چه شير و چه ديو و چه پيل            بيابان بى‏آب و درياى نيل‏

         بدانديش بسيار و گر اندكيست            چو خشم آورم پيش چشمم يكيست‏

---

خوان نخست شاهنامه – جنگ رخش با شيرى

خوان دوم شاهنامه – يافتن رستم چشمه آب

خوان چهارم شاهنامه – كشتن زنى جادو را

خوان پنجم شاهنامه – گرفتار شدن اولاد به دست رستم

خوان ششم شاهنامه – جنگ رستم و ارژنگ ديو

خوان هفتم شاهنامه – كشتن رستم ديو سپيد را

---