شاهنامه فردوسی – تباه شدن روزگار جمشيد

تباه شدن روزگار جمشيد

      

از آن پس بر آمد ز ايران خروش            پديد آمد از هر سوى جنگ و جوش‏

         سيه گشت رخشنده روز سپيد            گسستند پيوند از جمّشيد

         برو تيره شد فرّه ايزدى            بكژى گرائيد و نابخردى‏

         پديد آمد از هر سوى خسروى            يكى نامجوئى ز هر پهلوى‏

         سپه كرده و جنگ را ساخته            دل از مهر جمشيد پرداخته‏

         يكايك ز ايران بر آمد سپاه            سوى تازيان بر گرفتند راه‏

         شنودند كان جا يكى مهترست            پر از هول شاه اژدها پيكرست‏

         سواران ايران همه شاه‏جوى            نهادند يك سر بضحاك روى‏

         بشاهى برو آفرين خواندند            ورا شاه ايران زمين خواندند

         كى اژدهافش بيامد چو باد            بايران زمين تاج بر سر نهاد

         از ايران و از تازيان لشكرى            گزين كرد گرد از همه كشورى‏

         سوى تخت جمشيد بنهاد روى            چو انگشترى كرد گيتى بروى‏

         چو جمشيد را بخت شد كندرو            بتنگ اندر آمد جهاندار نو

         برفت و بدو داد تخت و كلاه            بزرگى و ديهيم و گنج و سپاه‏

         چو صد سالش اندر جهان كس نديد            برو نام شاهى و او ناپديد

         صدم سال روزى بدرياى چين            پديد آمد آن شاه ناپاك دين‏

         نهان گشته بود از بد اژدها            نيامد بفرجام هم زو رها

         چو ضحاكش آورد ناگه بچنگ            يكايك ندادش زمانى درنگ‏

         بارّش سراسر بدو نيم كرد            جهان را ازو پاك بى‏بيم كرد

         شد آن تخت شاهى و آن دستگاه            زمانه ربودش چو بيجاده كاه‏

         ازو بيش بر تخت شاهى كه بود            بران رنج بردن چه آمدش سود

         گذشته برو ساليان هفتصد            پديد آوريده همه نيك و بد

         چه بايد همه زندگانى دراز            چو گيتى نخواهد گشادنت راز

         همى پروراندت با شهد و نوش            جز آواز نرمت نيايد بگوش‏

         يكايك چو گوئى كه گسترد مهر            نخواهد نمودن ببد نيز چهر

         بدو شاد باشى و نازى بدوى            همان راز دل را گشائى بدوى‏

         يكى نغز بازى برون آورد            بدلت اندرون درد و خون آورد

         دلم سير شد زين سراى سپنج            خدايا مرا زود برهان ز رنج‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

آن

۱ - پسوند دال بر زمان: بامدادان، ناگاهان.
۲- پسوند دال بر مکان و موطن: گیلان، یونان، ایران، دیلمان.
۳- پسوند حاصل مصدر است در آخر ریشه فعل: چادردران کردن، راه جامه دران.
۴- پسوند دال بر کثرت و استمرار در آخر اسم فاعل (مرخم.): درم - ریزان، گلریزان.
۵- پسوند صفت فاعلی در آخر ریشه فعل = مفرد امر حاضر: خرامان، روان، نگران.
۶- پسوند دال بر نسبت بنوت و فرزندی: اردشیر بابکان (اردشیر پسر بابک)، خسرو قبادان (خسرو پسر قباد).
۷- پسوند دال بر جشن و آذین و شادمانی و سوگ: آشتی کنان، آینه بندان.
۸- گاه به آخر صفات پیوندد و تغییری در معنی و نوع کلمه نمی‌دهد: شادان، آبادان.
۹- پسوند جمع: یکی از دو علامت جمع پارسی است و آن در موارد ذیل به کار رود: الف: جانداران (انسان و حیوان) و نام اقوام و ملل به «ان» نیز جمع بسته شوند: مردان، اسبان، ترکان. ب: بعضی اعضای بدن (که زوج و متعدد باشند) علاوه بر «ها» به «ان» نیز جمع بسته شوند: چشمان، ابروان. ج: کلمات ذیل دال بر زمان: علاوه بر «ها» به «ان» جمع بسته شوند: روزگاران، روزان، شبان.

دیدگاهتان را بنویسید