شاهنامه فردوسی – تباه شدن روزگار جمشيد

تباه شدن روزگار جمشيد

      

از آن پس بر آمد ز ايران خروش            پديد آمد از هر سوى جنگ و جوش‏

         سيه گشت رخشنده روز سپيد            گسستند پيوند از جمّشيد

         برو تيره شد فرّه ايزدى            بكژى گرائيد و نابخردى‏

         پديد آمد از هر سوى خسروى            يكى نامجوئى ز هر پهلوى‏

         سپه كرده و جنگ را ساخته            دل از مهر جمشيد پرداخته‏

         يكايك ز ايران بر آمد سپاه            سوى تازيان بر گرفتند راه‏

         شنودند كان جا يكى مهترست            پر از هول شاه اژدها پيكرست‏

         سواران ايران همه شاه‏جوى            نهادند يك سر بضحاك روى‏

  شاهنامه فردوسی - رسيدن سام و دستان به كابل

         بشاهى برو آفرين خواندند            ورا شاه ايران زمين خواندند

         كى اژدهافش بيامد چو باد            بايران زمين تاج بر سر نهاد

         از ايران و از تازيان لشكرى            گزين كرد گرد از همه كشورى‏

         سوى تخت جمشيد بنهاد روى            چو انگشترى كرد گيتى بروى‏

         چو جمشيد را بخت شد كندرو            بتنگ اندر آمد جهاندار نو

         برفت و بدو داد تخت و كلاه            بزرگى و ديهيم و گنج و سپاه‏

         چو صد سالش اندر جهان كس نديد            برو نام شاهى و او ناپديد

         صدم سال روزى بدرياى چين            پديد آمد آن شاه ناپاك دين‏

  دیوان حافظ - کنون که بر کف گل جام باده صاف است

         نهان گشته بود از بد اژدها            نيامد بفرجام هم زو رها

         چو ضحاكش آورد ناگه بچنگ            يكايك ندادش زمانى درنگ‏

         بارّش سراسر بدو نيم كرد            جهان را ازو پاك بى‏بيم كرد

         شد آن تخت شاهى و آن دستگاه            زمانه ربودش چو بيجاده كاه‏

         ازو بيش بر تخت شاهى كه بود            بران رنج بردن چه آمدش سود

         گذشته برو ساليان هفتصد            پديد آوريده همه نيك و بد

         چه بايد همه زندگانى دراز            چو گيتى نخواهد گشادنت راز

         همى پروراندت با شهد و نوش            جز آواز نرمت نيايد بگوش‏

  دیوان حافظ - جان بی‌جمال جانان میل جهان ندارد

         يكايك چو گوئى كه گسترد مهر            نخواهد نمودن ببد نيز چهر

         بدو شاد باشى و نازى بدوى            همان راز دل را گشائى بدوى‏

         يكى نغز بازى برون آورد            بدلت اندرون درد و خون آورد

         دلم سير شد زين سراى سپنج            خدايا مرا زود برهان ز رنج‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

سلطان من خدا را زلفت شکست ما را
تا کی کند سیاهی چندین درازدستی
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

ه

(هَ یا هِ) (های غیر ملفوظ) (پس.) به صورت پسوند به معانی ذیل آید:
۱- نسبت و اتصاف: الف - به اسم عام پیوندد و صفت سازد: نبرده = نبردی. ب - به اسم عام پیوندد و مفهوم اخص یابد: زرده. ج - به کلمه مرکب از عدد و اسم عام پیوندد و معنی مقدار دهد. (این نوع را هم «ها»ی مقداریه نامند).
۲- به اسم ذات یا صفت مطلق ملحق گردد و تغییری ظاهراً در معنی کلمه و هویت دستوری ندهد: آشکار = آشکاره.
۳- به صفت مختوم به ین پیوندد: زرین ه.
۴- به کلمه (صفت و اسم) مختوم به ان جمع پیوندد، به دو صورت: الف - غالباً قید سازد: مرد ان ه. ب - گاه صفت سازد: استادانه.
۵- (مانندگی) شباهت: پایه.
۶- دارایی و خداوندی: الف - به عدد پیوندد و اسم سازد: پنجه. ب - به عدد و معدود پیوندد و صفت سازد به معنی دارای آن عدد و معدود: دو دره. ج - گاه به اسم صوت پیوندد و اسم سازد: ترقه.
۷- اسم آلت - به فعل امر (دوم شخص مفرد) پیوندد و اسم آلت سازد: آتشزنه.
۸- اسم مفعول - به آخر مصدر مرخم = سوم شخص مفرد ماضی مطلق پیوندد و اسم مفعول سازد: آمده.
۹- اسم فاعل - به آخر سوم شخص جمع مضارع پیوندد و اسم فاعل سازد: آینده.
۱۰ - اسم مصدر - به ریشه فعل + دوم شخص امر حاضر پیوندد و اسم مصدر سازد: پذیره.
۱۱ - اسم مکان - به آخر اسم یا صفت پیوندد و نام مکانی خاص گردد: انجیره.
۱۲ - معرفه - در تداول به آخر اسم یا صفت به جای موصوف پیوندد و افاده معرفه کند: آقاهه.
۱۳ - تحقیر - گاه در تداول به آخر اسم پیوندد و افاده تحقیر کند: پسره.

دیدگاهتان را بنویسید