شاهنامه فردوسی – تباه شدن روزگار جمشيد

تباه شدن روزگار جمشيد

      

از آن پس بر آمد ز ايران خروش            پديد آمد از هر سوى جنگ و جوش‏

         سيه گشت رخشنده روز سپيد            گسستند پيوند از جمّشيد

         برو تيره شد فرّه ايزدى            بكژى گرائيد و نابخردى‏

         پديد آمد از هر سوى خسروى            يكى نامجوئى ز هر پهلوى‏

         سپه كرده و جنگ را ساخته            دل از مهر جمشيد پرداخته‏

         يكايك ز ايران بر آمد سپاه            سوى تازيان بر گرفتند راه‏

         شنودند كان جا يكى مهترست            پر از هول شاه اژدها پيكرست‏

         سواران ايران همه شاه‏جوى            نهادند يك سر بضحاك روى‏

         بشاهى برو آفرين خواندند            ورا شاه ايران زمين خواندند

         كى اژدهافش بيامد چو باد            بايران زمين تاج بر سر نهاد

         از ايران و از تازيان لشكرى            گزين كرد گرد از همه كشورى‏

         سوى تخت جمشيد بنهاد روى            چو انگشترى كرد گيتى بروى‏

         چو جمشيد را بخت شد كندرو            بتنگ اندر آمد جهاندار نو

         برفت و بدو داد تخت و كلاه            بزرگى و ديهيم و گنج و سپاه‏

         چو صد سالش اندر جهان كس نديد            برو نام شاهى و او ناپديد

         صدم سال روزى بدرياى چين            پديد آمد آن شاه ناپاك دين‏

         نهان گشته بود از بد اژدها            نيامد بفرجام هم زو رها

         چو ضحاكش آورد ناگه بچنگ            يكايك ندادش زمانى درنگ‏

         بارّش سراسر بدو نيم كرد            جهان را ازو پاك بى‏بيم كرد

         شد آن تخت شاهى و آن دستگاه            زمانه ربودش چو بيجاده كاه‏

         ازو بيش بر تخت شاهى كه بود            بران رنج بردن چه آمدش سود

         گذشته برو ساليان هفتصد            پديد آوريده همه نيك و بد

         چه بايد همه زندگانى دراز            چو گيتى نخواهد گشادنت راز

         همى پروراندت با شهد و نوش            جز آواز نرمت نيايد بگوش‏

         يكايك چو گوئى كه گسترد مهر            نخواهد نمودن ببد نيز چهر

         بدو شاد باشى و نازى بدوى            همان راز دل را گشائى بدوى‏

         يكى نغز بازى برون آورد            بدلت اندرون درد و خون آورد

         دلم سير شد زين سراى سپنج            خدايا مرا زود برهان ز رنج‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید