شاهنامه فردوسی – جنگ رستم با افراسياب

جنگ رستم با افراسياب

چو رستم بديد آنك قارن چه كرد            چه گونه بود ساز ننگ و نبرد

         بپيش پدر شد بپرسيد ازوى            كه با من جهان پهلوانا بگوى‏

         كه افراسياب آن بد انديش مرد            كجا جاى گيرد بروز نبرد

         چه پوشد كجا بر فرازد درفش            كه پيداست تابان درفش بنفش‏

         من امروز بند كمرگاه اوى            بگيرم كشانش بيارم بروى‏

         بدو گفت زال اى پسر گوش دار            يك امروز با خويشتن هوش دار

         كه آن ترك در جنگ نر اژدهاست            در آهنگ و در كينه ابر بلاست‏

  شاهنامه فردوسی - گفتار اندر زادن زال

         درفشش سياهست و خفتان سياه            ز آهنش ساعد ز آهن كلاه‏

         همه روى آهن گرفته بزر            نشانى سيه بسته بر خود بر

         ازو خويشتن را نگه‏دار سخت            كه مردى دليرست و پيروز بخت‏

         بدو گفت رستم كه اى پهلوان            تو از من مدار ايچ رنجه روان‏

         جهان آفريننده يار منست            دل و تيغ و بازو حصار منست‏

         برانگيخت آن رخش رويينه سم            بر آمد خروشيدن گاودم‏

         چو افراسيابش بهامون بديد            شگفتيد ازان كودك نارسيد

         ز تركان بپرسيد كين اژدها            بدين گونه از بند گشته رها

  دیوان حافظ - خلوت گزیده را به تماشا چه حاجت است

         كدامست كين را ندانم بنام            يكى گفت كين پور دستان سام‏

         نبينى كه با گرز سام آمدست            جوانست و جوياى نام آمدست‏

         بپيش سپاه آمد افراسياب            چو كشتى كه موجش برآرد ز آب‏

         چو رستم ورا ديد بفشارد ران            بگردن برآورد گرز گران‏

         چو تنگ اندر آورد با او زمين            فرو كرد گرز گران را بزين‏

         ببند كمرش اندر آورد چنگ            جدا كردش از پشت زين پلنگ‏

         همى خواست بردنش پيش قباد            دهد روز جنگ نخستينش داد

         ز هنگ سپهدار و چنگ سوار            نيامد دوال كمر پايدار

  دیوان حافظ - خمی که ابروی شوخ تو در کمان انداخت

         گسست و بخاك اندر آمد سرش            سواران گرفتند گرد اندرش‏

         سپهبد چو از چنگ رستم بجست            بخائيد رستم همى پشت دست‏

         چرا گفت نگرفتمش زير كش            همى بر كمر ساختم بند خوش‏

         چو آواى زنگ آمد از پشت پيل            خروشيدن كوس بر چند ميل‏

         يكى مژده بردند نزديك شاه            كه رستم بدرّيد قلب سپاه‏

         چنان تا بر شاه تركان رسيد            درفش سپهدار شد ناپديد

         گرفتش كمربند و بفگند خوار            خروشى ز تركان بر آمد بزار

         ز جاى اندر آمد چو آتش قباد            بجنبيد لشگر چو دريا ز باد

  دیوان حافظ -  ای پسته تو خنده زده بر حدیث قند

         بر آمد خروشيدن دار و كوب            درخشيدن خنجر و زخم چوب‏

         بران ترگ زرّين و زرّين سپر            غمى شد سر از چاك چاك تبر

         تو گفتى كه ابرى بر آمد ز كنج            ز شنگرف نيرنگ زد بر ترنج‏

         ز گرد سواران دران پهن دشت            زمين شش شد و آسمان گشت هشت‏

         هزار و صد و شصت گرد دلير            بيك زخم شد كشته چون نرّه شير

         برفتند تركان ز پيش مغان            كشيدند لشگر سوى دامغان‏

         و زان جا بجيحون نهادند روى            خليده دل و با غم و گفت و گوى‏

  شاهنامه فردوسی - رفتن زال به رسولى نزد منوچهر

         شكسته سليح و گسسته كمر            نه بوق و نه كوس و نه پاى و نه سر

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

ای که در کوی خرابات مقامی داری
جم وقت خودی ار دست به جامی داری
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید