شاهنامه فردوسی – تاختن سهراب بر سپاه كاوس

تاختن سهراب بر سپاه كاوس

                    چو بشنيد اين گفتهاى درشت            نهان كرد ازو روى و بنمود پشت‏

         ز بالا زدش تند يك پشت دست            بيفگند و آمد بجاى نشست‏

         بپوشيد خفتان و بر سر نهاد            يكى خود چينى بكردار باد

         ز تندى بجوش آمدش خون برگ            نشست از بر باره تيزتگ‏

         خروشيد و بگرفت نيزه بدست            به آوردگه رفت چون پيل مست‏

         كس از نامداران ايران سپاه            نيارست كردن بدو در نگاه‏

         ز پاى و ركيب و ز دست و عنان            ز بازوى و ز آب داده سنان‏

  شاهنامه فردوسی - خوان سوم جنگ رستم با اژدها

         ازان پس دليران شدند انجمن            بگفتند كاينت گو پيل تن‏

         نشايد نگه كردن اسان بدوى            كه يارد شدن پيش او جنگجوى‏

         ازان پس خروشيد سهراب گرد            همى شاه كاوس را بر شمرد

         چنين گفت با شاه آزاد مرد            كه چون است كارت بدشت نبرد

         چرا كرده نام كاوس كى            كه در جنگ نه تاو دارى نه پى‏

         تنت را برين نيزه بريان كنم            ستاره بدين كار گريان كنم‏

         يكى سخت سوگند خوردم ببزم            بدان شب كجا كشته شد ژندرزم‏

         كز ايران نمانم يكى نيزه دار            كنم زنده كاؤس كى را بدار

  شاهنامه فردوسی - رشك بردن سلم بر ايرج

         كه دارى از ايرانيان تيز چنگ            كه پيش من آيد بهنگام جنگ‏

         همى گفت و مى بود جوشان بسى            از ايران ندادند پاسخ كسى‏

         خروشان بيامد بپرده سراى            بنيزه در آورد بالا ز جاى‏

         خم آورد زان پس سنان كرد سيخ            بزد نيزه بر كند هفتاد ميخ‏

         سرا پرده يك بهره آمد ز پاى            زهر سو بر آمد دم كرّ ناى‏

         رميد آن دلاور سپاه دلير            بكردار گوران ز چنگال شير

         غمى گشت كاؤس و آواز داد            كزين نامداران فرّخ نژاد

         يكى نزد رستم بريد آگهى            كزين ترك شد مغز گردان تهى‏

  شاهنامه فردوسی - جنگ كاوس با شاه مازندران

         ندارم سوارى و را هم نبرد            از ايران نيارد كس اين كار كرد

         بشد طوس و پيغام كاوس برد            شنيده سخن پيش او بر شمرد

         بدو گفت رستم كه هر شهريار            كه كردى مرا ناگهان خواستار

         گهى گنج بودى گهى ساز بزم            نديدم ز كاؤس جز رنج رزم‏

         بفرمود تا رخش را زين كنند            سواران بروها پر از چين كنند

         ز خيمه نگه كرد رستم بدشت            ز ره گيو را ديد كاندر گذشت‏

         نهاد از بر رخش رخشنده زين            همى گفت گرگين كه بشتاب هين‏

  شاهنامه فردوسی - گفتار اندر زادن زال

         همى بست بر باره رهّام تنگ            ببر گستوان بر زده طوس چنگ‏

         همى اين بدان آن بدين گفت زود            تهمتن چو از خيمه آوا شنود

         بدل گفت كين كار آهرمنست            نه اين رستخيز از پى يك تنست‏

         بزد دست و پوشيد ببر بيان            ببست آن كيانى كمر بر ميان‏

         نشست از بر رخش و بگرفت راه            زواره نگهبان گاه و سپاه‏

         درفشش ببردند با او بهم            همى رفت پرخاش جوى و دژم‏

         چو سهراب را ديد با يال و شاخ            برش چون بر سام جنگى فراخ‏

  دیوان حافظ - چه مستی است ندانم که رو به ما آورد

         بدو گفت از ايدر بيك سو شويم            بآوردگه هر دو همرو شويم‏

         بماليد سهراب كف را بكف            باوردگه رفت از پيش صف‏

         برستم چنين گفت كاندر گذشت            ز من جنگ و پيكار سوى تو گشت‏

         از ايران نخواهى دگر يار كس            چو من با تو باشم بآورد بس‏

         به آوردگه بر ترا جاى نيست            ترا خود بيك مشت من پاى نيست‏

         ببالا بلندى و با كتف و يال            ستم يافت بالت ز بسيار سال‏

         نگه كرد رستم بدان سرفراز            بدان چنگ و يال و ركيب دراز

  دیوان حافظ - دست در حلقه آن زلف دوتا نتوان کرد

         بدو گفت نرم اى جوان مرد گرم            زمين سرد و خشك و سخن گرم و نرم‏

         بپيرى بسى ديدم آوردگاه            بسى بر زمين پست كردم سپاه‏

         تبه شد بسى ديو در جنگ من            نديدم بدان سو كه بودم شكن‏

         نگه كن مرا گر ببينى بجنگ            اگر زنده مانى مترس از نهنگ‏

         مرا ديد در جنگ دريا و كوه            كه با نامداران توران گروه‏

         چه كردم ستاره گواى منست            بمردى جهان زير پاى منست‏

         بدو گفت كز تو بپرسم سخن            همه راستى بايد افگند بن‏

  دیوان حافظ - ای فروغ ماه حسن‌، از روی رخشان شما

         من ايدون گمانم كه تو رستمى            گر از تخمه نامور نيرمى‏

         چنين داد پاسخ كه رستم نيم            هم از تخمه سام نيرم نيم‏

         كه او پهلوانست و من كهترم            نه با تخت و گاهم نه با افسرم‏  

        از اميد سهراب شد نااميد            برو تيره شد روى روز سپيد

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

علاج ضعف دل ما به لب حوالت کن
که این مفرح یاقوت در خزانه توست
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید