شاهنامه فردوسی – بازگشتن كنيزكان به نزد رودابه

بازگشتن كنيزكان به نزد رودابه

      

رسيدند خوبان بدرگاه كاخ            بدست اندرون هر يك از گل دو شاخ‏

         نگه كرد دربان برآراست جنگ            زبان كرد گستاخ و دل كرد تنگ‏

         كه بى‏گه ز درگاه بيرون شويد            شگفت آيدم تا شما چون شويد

         بتان پاسخش را بياراستند            بتنگى دل از جاى برخاستند

         كه امروز روزى دگر گونه نيست            براه گلان ديو واژونه نيست‏

         بهار آمد از گلستان گل چنيم            ز روى زمين شاخ سنبل چنيم‏

         نگهبان در گفت كامروز كار            نبايد گرفتن بدان هم شمار

  شاهنامه فردوسی - پادشاهى فريدون پانصد سال بود

         كه زال سپهبد بكابل نبود            سراپرده شاه زابل نبود

         نبينيد كز كاخ كابل خداى            بزين اندر آرد بشبگير پاى‏

         اگرتان ببيند چنين گل بدست            كند بر زمين‏تان هم آنگاه پست‏

         شدند اندر ايوان بتان طراز            نشستند و با ماه گفتند راز

         نهادند دينار و گوهر بپيش            بپرسيد رودابه از كم و بيش‏

         كه چون بودتان كار با پور سام            بديدن بهست ار بآواز و نام‏

         پرى چهره هر پنج بشتافتند            چو با ماه جاى سخن يافتند

         كه مرديست برسان سرو سهى            همش زيب و هم فرّ شاهنشهى‏

  دیوان حافظ - ستاره‌ای بدرخشید و ماه مجلس شد

         همش رنگ و بوى و همش قد و شاخ            سوارى ميان لاغر و بر فراخ‏

         دو چشمش چو دو نرگس قيرگون            لبانش چو بسّد رخانش چو خون‏

         كف و ساعدش چون كف شير نر            هيون ران و موبد دل و شاه‏فر

         سراسر سپيدست مويش برنگ            از آهو همين است و اين نيست ننگ‏

         سر جعد آن پهلوان جهان            چو سيمين زره بر گل ارغوان‏

         كه گوئى همى خود چنان بايدى            و گر نيستى مهر نفزايدى‏

         بديدار تو داده‏ايمش نويد            ز ما بازگشتست دل پر اميد

  شاهنامه فردوسی - آگاه شدن سلم و تور از منوچهر

         كنون چاره كار مهمان بساز            بفرماى تا بر چه گرديم باز

         چنين گفت با بندگان سرو بن            كه ديگر شدستى براى و سخن‏

         همان زال كو مرغ پرورده بود            چنان پير سر بود و پژمرده بود

         بديدار شد چون گل ارغوان            سهى قد و زيبا رخ و پهلوان‏

         رخ من بپيشش بياراستى            بگفتار و زان پس بها خواستى‏

         همى گفت و لب را پر از خنده داشت            رخان هم چو گلنار آگنده داشت‏

         پرستنده با بانوى ماه روى            چنين گفت كاكنون ره چاره جوى‏

  شاهنامه فردوسی - گرفتن شاه هاماوران كاوس را

         كه يزدان هر آنچت هوا بود داد            سرانجام اين كار فرخنده باد

         يكى خانه بودش چو خرّم بهار            ز چهر بزرگان برو بر نگار

         بديباى چينى بياراستند            طبقهاى زرّين بپيراستند

         عقيق و زبرجد برو ريختند            مى و مشك و عنبر بر آميختند

         همه زر و پيروزه بد جامشان            بروشن گلاب اندر آشامشان‏

         بنفشه گل و نرگس و ارغوان            سمن شاخ و سنبل بديگر كران‏

         از آن خانه دخت خورشيد روى            بر آمد همى تا بخورشيد بوى‏

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

ای که روی تو، بهشت دل و جان است مرا!
ای که وصل تو مراد دل و جان است، مرا!
«سلمان ساوجی»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

ه

(هَ یا هِ) (های غیر ملفوظ) (پس.) به صورت پسوند به معانی ذیل آید:
۱- نسبت و اتصاف: الف - به اسم عام پیوندد و صفت سازد: نبرده = نبردی. ب - به اسم عام پیوندد و مفهوم اخص یابد: زرده. ج - به کلمه مرکب از عدد و اسم عام پیوندد و معنی مقدار دهد. (این نوع را هم «ها»ی مقداریه نامند).
۲- به اسم ذات یا صفت مطلق ملحق گردد و تغییری ظاهراً در معنی کلمه و هویت دستوری ندهد: آشکار = آشکاره.
۳- به صفت مختوم به ین پیوندد: زرین ه.
۴- به کلمه (صفت و اسم) مختوم به ان جمع پیوندد، به دو صورت: الف - غالباً قید سازد: مرد ان ه. ب - گاه صفت سازد: استادانه.
۵- (مانندگی) شباهت: پایه.
۶- دارایی و خداوندی: الف - به عدد پیوندد و اسم سازد: پنجه. ب - به عدد و معدود پیوندد و صفت سازد به معنی دارای آن عدد و معدود: دو دره. ج - گاه به اسم صوت پیوندد و اسم سازد: ترقه.
۷- اسم آلت - به فعل امر (دوم شخص مفرد) پیوندد و اسم آلت سازد: آتشزنه.
۸- اسم مفعول - به آخر مصدر مرخم = سوم شخص مفرد ماضی مطلق پیوندد و اسم مفعول سازد: آمده.
۹- اسم فاعل - به آخر سوم شخص جمع مضارع پیوندد و اسم فاعل سازد: آینده.
۱۰ - اسم مصدر - به ریشه فعل + دوم شخص امر حاضر پیوندد و اسم مصدر سازد: پذیره.
۱۱ - اسم مکان - به آخر اسم یا صفت پیوندد و نام مکانی خاص گردد: انجیره.
۱۲ - معرفه - در تداول به آخر اسم یا صفت به جای موصوف پیوندد و افاده معرفه کند: آقاهه.
۱۳ - تحقیر - گاه در تداول به آخر اسم پیوندد و افاده تحقیر کند: پسره.

دیدگاهتان را بنویسید