شاهنامه فردوسی – اندر زادن فريدون

اندر زادن فريدون

      

          بر آمد برين روزگار دراز            كشيد اژدهافش بتنگى فراز

         خجسته فريدون ز مادر بزاد            جهان را يكى ديگر آمد نهاد

         بباليد برسان سرو سهى            همى تافت زو فرّ شاهنشهى‏

         جهانجوى با فرّ جمشيد بود            بكردار تابنده خورشيد بود

         جهان را چو باران ببايستگى            روان را چو دانش بشايستگى‏

         بسر بر همى گشت گردان سپهر            شده رام با آفريدون بمهر

         همان گاوكش نام بر مايه بود            ز گاوان ورا برترين پايه بود

         ز مادر جدا شد چو طاووس نر            بهر موى بر تازه رنگى دگر

         شده انجمن بر سرش بخردان            ستاره شناسان و هم موبدان‏

         كه كس در جهان گاو چونان نديد            نه از پير سر كاردانان شنيد

         زمين كرده ضحاك پر گفت و گوى            بگرد جهان هم بدين جست و جوى‏

         فريدون كه بودش پدر آبتين            شده تنگ بر آبتين بر زمين‏

         گريزان و از خويشتن گشته سير            بر آويخت ناگاه با كام شير

         از آن روزبانان ناپاك مرد            تنى چند روزى بدو بازخورد

         گرفتند و بردند بسته چو يوز            برو بر سر آورد ضحاك روز

         خردمند مام فريدون چو ديد            كه بر جفت او بر چنان بد رسيد

         فرانك بدش نام و فرخنده بود            بمهر فريدون دل آگنده بود

         پر از داغ دل خسته روزگار            همى رفت پويان بدان مرغزار

         كجا نامور گاو بر مايه بود            كه بايسته بر تنش پيرايه بود

         بپيش نگهبان آن مرغزار            خروشيد و باريد خون بر كنار

         بدو گفت كين كودك شيرخوار            ز من روزگارى بزنهار دار

         پدروارش از مادر اندر پذير            و زين گاو نغزش بپرور بشير

         و گر باره خواهى روانم تراست            گروگان كنم جان بدانكت هواست‏

         پرستنده بيشه و گاو نغز            چنين داد پاسخ بدان پاك مغز

         كه چون بنده در پيش فرزند تو            بباشم پرستنده پند تو

         سه سالش همى داد زان گاو شير            هشيوار بيدار زنهار گير

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

آن

۱ - پسوند دال بر زمان: بامدادان، ناگاهان.
۲- پسوند دال بر مکان و موطن: گیلان، یونان، ایران، دیلمان.
۳- پسوند حاصل مصدر است در آخر ریشه فعل: چادردران کردن، راه جامه دران.
۴- پسوند دال بر کثرت و استمرار در آخر اسم فاعل (مرخم.): درم - ریزان، گلریزان.
۵- پسوند صفت فاعلی در آخر ریشه فعل = مفرد امر حاضر: خرامان، روان، نگران.
۶- پسوند دال بر نسبت بنوت و فرزندی: اردشیر بابکان (اردشیر پسر بابک)، خسرو قبادان (خسرو پسر قباد).
۷- پسوند دال بر جشن و آذین و شادمانی و سوگ: آشتی کنان، آینه بندان.
۸- گاه به آخر صفات پیوندد و تغییری در معنی و نوع کلمه نمی‌دهد: شادان، آبادان.
۹- پسوند جمع: یکی از دو علامت جمع پارسی است و آن در موارد ذیل به کار رود: الف: جانداران (انسان و حیوان) و نام اقوام و ملل به «ان» نیز جمع بسته شوند: مردان، اسبان، ترکان. ب: بعضی اعضای بدن (که زوج و متعدد باشند) علاوه بر «ها» به «ان» نیز جمع بسته شوند: چشمان، ابروان. ج: کلمات ذیل دال بر زمان: علاوه بر «ها» به «ان» جمع بسته شوند: روزگاران، روزان، شبان.

دیدگاهتان را بنویسید