شاهنامه فردوسی – اندرز كردن منوچهر پسرش را

اندرز كردن منوچهر پسرش را

          منوچهر را سال شد بر دو شست            ز گيتى همى بار رفتن ببست‏

         ستاره‏شناسان بر او شدند            همى ز آسمان داستانها زدند

         نديدند روزش كشيدن دراز            ز گيتى همى گشت بايست باز

         بدادند زان روز تلخ آگهى            كه شد تيره آن تخت شاهنشهى‏

         گه رفتن آمد بديگر سراى            مگر نزد يزدان به آيدت جاى‏

         نگر تا چه بايد كنون ساختن            نبايد كه مرگ آورد تاختن‏

         سخن چون ز داننده بشنيد شاه            برسم دگرگون بياراست گاه‏

         همه موبدان و ردان را بخواند            همه راز دل پيش ايشان براند

  دیوان حافظ - حسن تو همیشه در فزون باد

         بفرمود تا نوذر آمدش پيش            و را پندها داد ز اندازه بيش‏

         كه اين تخت شاهى فسونست و باد            برو جاودان دل نبايد نهاد

         مرا بر صد و بيست شد ساليان            برنج و بسختى ببستم ميان‏

         بسى شادى و كام دل راندم            برزم اندرون دشمنان ماندم‏

         بفرّ فريدون ببستم ميان            بپندش مرا سود شد هر زيان‏

         بجستم ز سلم و ز تور سترگ            همان كين ايرج نياى بزرگ‏

         جهان ويژه كردم ز پتيارها            بسى شهر كردم بسى بارها

         چنانم كه گويى نديدم جهان            شمار گذشته شد اندر نهان‏

  دیوان حافظ - رونق عهد شباب است دگر بستان را

         نيرزد همى زندگانيش مرگ            درختى كه زهر آورد بار و برگ‏

         از آن پس كه بردم بسى درد و رنج            سپردم ترا تخت شاهى و گنج‏

         چنانچون فريدون مرا داده بود            ترا دادم اين تاج شاه آزمود

         چنان دان كه خوردى و بر تو گذشت            بخوشتر زمان باز بايدت گشت‏

         نشانى كه ماند همى از تو باز            بر آيد برو روزگار دراز

         نبايد كه باشد جز از آفرين            كه پاكى نژاد آورد پاك دين‏

         نگر تا نتابى ز دين خداى            كه دين خداى آورد پاك راى‏

  دیوان حافظ - صوفی نهاد دام و سر حقه باز کرد

         كنون نو شود در جهان داورى            چو موسى بيايد بپيغمبرى‏

         پديد آيد آنگه بخاور زمين            نگر تا نتابى بر او بكين‏

         بدو بگرو آن دين يزدان بود            نگه كن ز سر تا چه پيمان بود

         تو مگذار هرگز ره ايزدى            كه نيكى ازويست و هم زو بدى‏

         از ان پس بيايد ز تركان سپاه            نهند از بر تخت ايران كلاه‏

         ترا كارهاى درشتست پيش            گهى گرگ بايد بدن گاه ميش‏

         گزند تو آيد ز پور پشنگ            ز توران شود كارها بر تو تنگ‏

  شاهنامه فردوسی - خوان ششم جنگ رستم و ارژنگ ديو

          بجوى اى پسر چون رسد داورى            ز سام و ز زال آنگهى ياورى‏

         وزين نو درختى كه از پشت زال            بر آمد كنون بر كشد شاخ و يال‏

         از و شهر توران شود بى‏هنر            بكين تو آيد همان كينه‏ور

         بگفت و فرود آمد آبش بروى            همى زار بگريست نوذر بروى‏

         بى‏آنكش بدى هيچ بيماريى            نه از دردها هيچ آزاريى‏

         دو چشم كيانى بهم بر نهاد            بپژمرد و برزد يكى سرد باد   

       شد آن نامور پر هنر شهريار            بگيتى سخن ماند زو يادگار

  دیوان حافظ - یارم چو قدح به دست گیرد

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

ز رشک تا که هلاکم کند به دامن غیر
چو گل نهد سر و مستی کند بهانهٔ خویش
«رهی معیری»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید