شاهنامه فردوسی – اندرز كردن منوچهر پسرش را

اندرز كردن منوچهر پسرش را

          منوچهر را سال شد بر دو شست            ز گيتى همى بار رفتن ببست‏

         ستاره‏شناسان بر او شدند            همى ز آسمان داستانها زدند

         نديدند روزش كشيدن دراز            ز گيتى همى گشت بايست باز

         بدادند زان روز تلخ آگهى            كه شد تيره آن تخت شاهنشهى‏

         گه رفتن آمد بديگر سراى            مگر نزد يزدان به آيدت جاى‏

         نگر تا چه بايد كنون ساختن            نبايد كه مرگ آورد تاختن‏

         سخن چون ز داننده بشنيد شاه            برسم دگرگون بياراست گاه‏

         همه موبدان و ردان را بخواند            همه راز دل پيش ايشان براند

         بفرمود تا نوذر آمدش پيش            و را پندها داد ز اندازه بيش‏

         كه اين تخت شاهى فسونست و باد            برو جاودان دل نبايد نهاد

         مرا بر صد و بيست شد ساليان            برنج و بسختى ببستم ميان‏

         بسى شادى و كام دل راندم            برزم اندرون دشمنان ماندم‏

         بفرّ فريدون ببستم ميان            بپندش مرا سود شد هر زيان‏

         بجستم ز سلم و ز تور سترگ            همان كين ايرج نياى بزرگ‏

         جهان ويژه كردم ز پتيارها            بسى شهر كردم بسى بارها

         چنانم كه گويى نديدم جهان            شمار گذشته شد اندر نهان‏

         نيرزد همى زندگانيش مرگ            درختى كه زهر آورد بار و برگ‏

         از آن پس كه بردم بسى درد و رنج            سپردم ترا تخت شاهى و گنج‏

         چنانچون فريدون مرا داده بود            ترا دادم اين تاج شاه آزمود

         چنان دان كه خوردى و بر تو گذشت            بخوشتر زمان باز بايدت گشت‏

         نشانى كه ماند همى از تو باز            بر آيد برو روزگار دراز

         نبايد كه باشد جز از آفرين            كه پاكى نژاد آورد پاك دين‏

         نگر تا نتابى ز دين خداى            كه دين خداى آورد پاك راى‏

         كنون نو شود در جهان داورى            چو موسى بيايد بپيغمبرى‏

         پديد آيد آنگه بخاور زمين            نگر تا نتابى بر او بكين‏

         بدو بگرو آن دين يزدان بود            نگه كن ز سر تا چه پيمان بود

         تو مگذار هرگز ره ايزدى            كه نيكى ازويست و هم زو بدى‏

         از ان پس بيايد ز تركان سپاه            نهند از بر تخت ايران كلاه‏

         ترا كارهاى درشتست پيش            گهى گرگ بايد بدن گاه ميش‏

         گزند تو آيد ز پور پشنگ            ز توران شود كارها بر تو تنگ‏

          بجوى اى پسر چون رسد داورى            ز سام و ز زال آنگهى ياورى‏

         وزين نو درختى كه از پشت زال            بر آمد كنون بر كشد شاخ و يال‏

         از و شهر توران شود بى‏هنر            بكين تو آيد همان كينه‏ور

         بگفت و فرود آمد آبش بروى            همى زار بگريست نوذر بروى‏

         بى‏آنكش بدى هيچ بيماريى            نه از دردها هيچ آزاريى‏

         دو چشم كيانى بهم بر نهاد            بپژمرد و برزد يكى سرد باد   

       شد آن نامور پر هنر شهريار            بگيتى سخن ماند زو يادگار

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

چه

(چِ یا چَ) (پس.) پسوندی است دال بر تصغیر: باغچه، کوچه، آلوچه، کتابچه.

چهار

(چِ یا چَ) [ په. ] (اِ.) عدد اصلی میان سه و پنج، دوبرابر دو.

چهار ارکان

(~. اَ) [ فا - ع. ] (اِمر.)
۱- چهار حد جهان: مشرق، مغرب، شمال و جنوب.
۲- نوعی خیمه چهارگانه.

چهار مضراب

(~. مِ) [ فا - ع. ] (اِمر.) = چارمضراب: اصطلاحی است در نواختن آهنگ موسیقی، نوعی از آهنگ موسیقی که نوازنده ساز در دستگاه‌های مختلف آواز می‌نوازد تا آوازخوان برای خواندن مهیا شود، گونه‌ای از زدن که زننده خواننده ...

چهارآیین

(چَ) (اِمر.) چهار مذهب معروف اهل سنت: حنفی، شافعی، مالکی، حنبلی.

چهارآیینه

(~. نِ) (اِمر.) نوعی جامه جنگ که در قدیم به هنگام جنگ می‌پوشیدند و آن دارای چهار قطعه آهن صیقل داده بود که روی سینه، پشت سر و سر زانوها نصب می‌شد.

چهاربالش

(~. لِ) (اِمر.)
۱- بالش‌های چهار - گانه، که هنگام بر تخت نشستن پادشاه، پشت سر و زیر پا و دو طرف او می‌گذاشتند.
۲- تخت، مسند.
۳- چهار عنصر (آب، خاک، آتش و باد).

چهارتخم

(~. تُ) (اِمر.) = چهارتخمه. چارتخم: مخلوط دانه‌های قدومه و بارهنگ و بهدانه و سپستان است که جوشانده آن‌ها به دلیل داشتن لعاب فراوان به عنوان ملین و نرم کننده سینه و خلط آور در امراض ریه مصرف می‌شود.

چهارتکبیر

(~. تَ) [ فا - ع. ] (اِمر.) اشاره‌است به نماز میت که در آن چهار تکبیر باید بگویند.

چهارتکبیر زدن

(~. تَ. زَ دَ) (مص ل.) ترک دنیا گفتن.

چهارجوهر

(~. جَ هَ) (اِمر.) چهار ستاره از بنات النعش که آن‌ها را نعش گویند.

چهارده

(چَ یا چِ دَ) (اِ.) عدد اصلی بین سیزده و پانزده، ده به علاوه چهار.

چهاردیواری

(چَ یا چَ) (اِمر.)
۱- هر جا که از چهارطرف محصور و دیوار باشد، محوطه.
۲- (کن.) خانه و کاشانه.

چهارزانو

(~.) (اِمر.)حالتی مؤدبانه از نشستن که ساق پای چپ زیر زانوی راست و ساق پای راست زیر زانوی چپ قرار می‌گیرد.

چهارسو

(~.) [ په. ] (اِمر.)
۱- چهارجانب: شمال، جنوب، مشرق، مغرب.
۲- چهارراه.
۳- چهارراه میان بازار، چارسوق، چارسوک.
۴- (کن.) دنیا، جهان.

چهارشاخ

(~.) (اِمر.) آلتی چوبی چهار شاخه و دسته دار که با آن خرمن کوفته را بر باد می‌دهند تا کاه از دانه جدا شود.

چهارشانه

(~. نِ) (ص مر.) مرد تنومند که دارای شانه‌های پهن باشد.

چهارشنبه

(~. شَ بِ) [ فا - عبر. ] (اِمر.) روز پنجم از ایام هفته مسلمانان.

چهارشنبه سوری

(~. شَ بِ) (اِمر.) غروب آخرین سه شنبه سال که در آن شب معمولاً هفت بوته آتش درست می‌کنند و به ترتیب از روی آن می‌پرند و می‌گویند: سرخی تو از من زردی من از تو.

چهارضلعی

(~. ض) [ فا - ع. ] (ص نسب.) صفحه‌ای است محدود به یک خط شکسته چهاربر و انواع آن عبارت است از: مربع، مربع مستطیل، لوزی، متوازی الاضلاع، ذوزنقه، چهارضلعی محاطی، چهارضلعی محیط، چهاربر.


دیدگاهتان را بنویسید