شاهنامه فردوسی – آگاه شدن منوچهر از كار زال و رودابه‏

آگاه شدن منوچهر از كار زال و رودابه‏

پس آگاهى آمد بشاه بزرگ            ز مهراب و دستان سام سترگ‏

         ز پيوند مهراب و ز مهر زال            و زان ناهمالان گشته همال‏

         سخن رفت هر گونه با موبدان            بپيش سرافراز شاه ردان‏

         چنين گفت با بخردان شهريار            كه بر ما شود زين دژم روزگار

         چو ايران ز چنگال شير و پلنگ            برون آوريدم براى و بجنگ‏

         فريدون ز ضحاك گيتى بشست            بترسم كه آيد از ان تخم رُست

         نبايد كه بر خيره از عشق زال            همال سر افگنده گردد همال‏

  شاهنامه فردوسی - پاسخ دادن زال موبدان را

         چو از دخت مهراب و از پور سام            بر آيد يكى تيغ تيز از نيام‏

         اگر تاب گيرد سوى مادرش            ز گفت پراگنده گردد سرش‏

         كند شهر ايران پر آشوب و رنج            بدو باز گردد مگر تاج و گنج‏

         همه موبدان آفرين خواندند            و را خسرو پاك دين خواندند

         بگفتند كز ما تو داناترى            ببايستها بر تواناترى‏

         همان كن كجا با خرد در خورد            دل اژدها را خرد بشكرد

         بفرمود تا نوذر آمدش پيش            ابا ويژگان و بزرگان خويش‏

         بدو گفت رو پيش سام سوار            بپرسش كه چون آمد از كار زار

  شاهنامه فردوسی - نامه نوشتن زال نزديك سام نمودن چگونگى كار

         چو ديدى بگويش كزين سو گراى            ز نزديك ما كن سوى خانه راى‏

         هم آنگاه برخاست فرزند شاه            ابا ويژگان سر نهاده براه‏

         سوى سام نيرم نهادند روى            ابا ژنده پيلان پرخاش جوى‏

         چو زين كار سام يل آگاه شد            پذيره سوى پور كى شاه شد

         ز پيش پدر نوذر نامدار            بيامد بنزديك سام سوار

         همه نامداران پذيره شدند            ابا ژنده پيل و تبيره شدند

         رسيدند پس پيش سام سوار            بزرگان و كى نوذر نامدار

         پيام پدر شاه نوذر بداد            بديدار او سام يل گشت شاد

  دیوان حافظ - اگر روم ز پی‌اش فتنه‌ها برانگیزد

         چنين داد پاسخ كه فرمان كنم            ز ديدار او رامش جان كنم‏

         نهادند خوان و گرفتند جام            نخست از منوچهر بردند نام‏

         پس از نوذر و سام و هر مهترى            گرفتند شادى ز هر كشورى‏

         بشادى در آمد شب ديرباز            چو خورشيد رخشنده بگشاد راز

         خروش تبيره بر آمد ز در            هيون دلاور بر آورد پر

         سوى بارگاه منوچهر شاه            بفرمان او بر گرفتند راه‏

         منوچهر چون يافت زو آگهى            بياراست ديهيم شاهنشهى‏

         ز سارى و آمل بر آمد خروش            چو درياى سبز اندر آمد بجوش‏

  دیوان حافظ -  در نمازم خم ابروی تو با یاد آمد

         ببستند آيين ژوپين و ران            برفتند با خشتهاى گران‏

         سپاهى كه از كوه تا كوه مرد            سپر در سپر ساخته سرخ و زرد

         ابا كوس و با ناى روئين و سنج            ابا تازى اسپان و پيلان و گنج‏

         ازين گونه لشكر پذيره شدند            بسى با درفش و تبيره شدند

         چو آمد بنزديكى بارگاه            پياده شد و راه بگشاد شاه‏

      

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

آن همه ناز و تنعم که خزان می‌فرمود
عاقبت در قدم باد بهار آخر شد
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

ه

(هَ یا هِ) (های غیر ملفوظ) (پس.) به صورت پسوند به معانی ذیل آید:
۱- نسبت و اتصاف: الف - به اسم عام پیوندد و صفت سازد: نبرده = نبردی. ب - به اسم عام پیوندد و مفهوم اخص یابد: زرده. ج - به کلمه مرکب از عدد و اسم عام پیوندد و معنی مقدار دهد. (این نوع را هم «ها»ی مقداریه نامند).
۲- به اسم ذات یا صفت مطلق ملحق گردد و تغییری ظاهراً در معنی کلمه و هویت دستوری ندهد: آشکار = آشکاره.
۳- به صفت مختوم به ین پیوندد: زرین ه.
۴- به کلمه (صفت و اسم) مختوم به ان جمع پیوندد، به دو صورت: الف - غالباً قید سازد: مرد ان ه. ب - گاه صفت سازد: استادانه.
۵- (مانندگی) شباهت: پایه.
۶- دارایی و خداوندی: الف - به عدد پیوندد و اسم سازد: پنجه. ب - به عدد و معدود پیوندد و صفت سازد به معنی دارای آن عدد و معدود: دو دره. ج - گاه به اسم صوت پیوندد و اسم سازد: ترقه.
۷- اسم آلت - به فعل امر (دوم شخص مفرد) پیوندد و اسم آلت سازد: آتشزنه.
۸- اسم مفعول - به آخر مصدر مرخم = سوم شخص مفرد ماضی مطلق پیوندد و اسم مفعول سازد: آمده.
۹- اسم فاعل - به آخر سوم شخص جمع مضارع پیوندد و اسم فاعل سازد: آینده.
۱۰ - اسم مصدر - به ریشه فعل + دوم شخص امر حاضر پیوندد و اسم مصدر سازد: پذیره.
۱۱ - اسم مکان - به آخر اسم یا صفت پیوندد و نام مکانی خاص گردد: انجیره.
۱۲ - معرفه - در تداول به آخر اسم یا صفت به جای موصوف پیوندد و افاده معرفه کند: آقاهه.
۱۳ - تحقیر - گاه در تداول به آخر اسم پیوندد و افاده تحقیر کند: پسره.

دیدگاهتان را بنویسید