شاهنامه فردوسی – آگاهى يافتن زال از مرگ نوذر

آگاهى يافتن زال از مرگ نوذر

          بگستهم و طوس آمد اين آگهى            كه تيره شد آن فرّ شاهنشهى‏

         بشمشير تيز آن سر تاج دار            بزارى بريدند و برگشت كار

         بكندند موى و شخودند روى            از ايران بر آمد يكى هاى و هوى‏

         سر سركشان گشت پر گرد و خاك            همه ديده پر خون همه جامه چاك‏

         سوى زابلستان نهادند روى            زبان شاه گوى و روان شاه جوى‏

         بر زال رفتند با سوگ و درد            رخان پر ز خون و سران پر ز گرد

         كه زارا دليرا شها نوذرا            گوا تاج دارا مها مهترا

  دیوان حافظ - خدا چو صورت ابروی دلگشای تو بست

         نگهبان ايران و شاه جهان            سر تاج داران و پشت مهان‏

         سرت افسر از خاك جويد همى            زمين خون شاهان ببويد همى‏

         گيايى كه رويد بران بوم و بر            نگون دارد از شرم خورشيد سر

         همى داد خواهيم و زارى كنيم            بخون پدر سوگوارى كنيم‏

         نشان فريدون بدو زنده بود            زمين نعل اسپ ورا بنده بود

         بزارى و خوارى سرش را ز تن            بريدند با نامدار انجمن‏

         همه تيغ زهر آبگون بركشيد            بكين جستن آييد و دشمن كشيد

         همانا برين سوگ با ما سپهر            ز ديده فرو باردى خون بمهر

  شاهنامه فردوسی - پرسيدن سهراب نام سرداران ايران را از هجير

         شما نيز ديده پر از خون كنيد            همه جامه ناز بيرون كنيد

         كه با كين شاهان نشايد كه چشم            نباشد پر از آب و دل پر ز خشم‏

         همه انجمن زار و گريان شدند            چو بر آتش تيز بريان شدند

         زبان داد دستان كه تا رستخيز            نبيند نيام مرا تيغ تيز

         چمان چرمه در زير تخت منست            سنان‏دار نيزه درخت منست‏

         ركابست پاى مرا جايگاه            يكى ترگ تيره سرم را كلاه‏

         برين كينه آرامش و خواب نيست            همى چون دو چشمم بجوى آب نيست‏

         روان چنان شهريار جهان            درخشنده بادا ميان مهان‏

  شاهنامه فردوسی - رزم كاوس با شاه هاماوران

         شما را بداد جهان آفرين            دل آرميده بادا بآيين و دين‏

         ز مادر همه مرگ را زاده‏ايم            برينيم و گردن و را داده‏ايم‏

         چو گردان سوى كينه بشتافتند            بسارى سران آگهى يافتند

         از يشان بشد خورد و آرام و خواب            پر از بيم گشتند از افراسياب‏

         ازان پس به اغريرث آمد پيام            كه اى پر منش مهتر نيك‏نام‏

         بگيتى بگفتار تو زنده‏ايم            همه يك بيك مر ترا بنده‏ايم‏

         تو دانى كه دستان بزابلستان            بجايست با شاه كابلستان‏

         چو بر زين و چون قارن رزم‏زن            چو خرّاد و كشواد لشكر شكن‏

  دیوان حافظ - به سر جام جم آنگه نظر توانی کرد

         يلانند با چنگهاى دراز            ندارند از ايران چنين دست باز

         چو تابند گردان ازين سو عنان            بچشم اندر آرند نوك سنان‏

         از آن تيز گردد رد افراسياب            دلش گردد از بستگان پر شتاب‏

         پس آنگه سر يك رمه بى‏گناه            بخاك اندر آرد ز بهر كلاه‏

         اگر بيند اغريرث هوشمند            مر اين بستگان را گشايد ز بند

         پراگنده گرديم گرد جهان            زبان برگشاييم پيش مهان‏

         بپيش بزرگان ستايش كنيم            همان پيش يزدان نيايش كنيم‏

         چنين گفت اغريرث پر خرد            كزين گونه گفتار كى در خورد

  دیوان حافظ - خمی که ابروی شوخ تو در کمان انداخت

         ز من آشكارا شود دشمنى            بجوشد سر مرد آهرمنى‏

         يكى چاره سازم دگرگونه زين            كه با من نگردد برادر بكين‏

         گر ايدون كه دستان شود تيز چنگ            يكى لشكر آرد بر ما بجنگ‏

         چو آرد بنزديك سارى رمه            بدستان سپارم شما را همه‏

         بپردازم آمل نيايم بجنگ            سرم را ز نام اندر آرم بننگ‏

         بزرگان ايران ز گفتار اوى            بروى زمين بر نهادند روى‏

         چو از آفرينش بپرداختند            نوندى ز سارى برون تاختند

         بپوييد نزديك دستان سام            بياورد ازان نامداران پيام‏

         كه بخشود بر ما جهاندار ما            شد اغريرث پر خرد يار ما

  شاهنامه فردوسی - داستان جنگ هفت گردان‏

         يكى سخت پيمان فگنديم بن            بران بر نهاديم يك سر سخن‏

         كز ايران چو دستان آزاد مرد            بيايند و جويند با وى نبرد

         گرانمايه اغريرث نيك پى            ز آمل گذارد سپه را برى‏

         مگر زنده از چنگ اين اژدها            تن يك جهان مردم آيد رها

         چو پوينده در زابلستان رسيد            سراينده در پيش دستان رسيد

         بزرگان و جنگ آوران را بخواند            پيام يلان پيش ايشان براند

         ازان پس چنين گفت كاى سروران            پلنگان جنگى و نام آوران‏

         كدامست مردى كنارنگ دل            بمردى سيه كرده در جنگ دل‏

  دیوان حافظ - دل ما به دور رویت ز چمن فراغ دارد

         خريدار اين جنگ و اين تاختن            بخورشيد گردن بر افراختن‏

         ببر زد بران كار كشواد دست            منم گفت يازان بدين داد دست‏

         برو آفرين كرد فرخنده زال            كه خرّم بدى تا بود ماه و سال‏

         سپاهى ز گردان پر خاشجوى            ز زابل بآمل نهادند روى‏

         چو از پيش دستان برون شد سپاه            خبر شد باغريرث نيك‏خواه‏

         همه بستگان را بسارى بماند            بزد ناى رويين و لشكر براند

         چو گشواد فرّخ بسارى رسيد            پديد آمد آن بندها را كليد

         يكى اسپ مر هر يكى را بساخت            ز سارى سوى زابلستان بتاخت‏

  شاهنامه فردوسی - داستان دقیقی سخن سرای

         چو آمد بدستان سام آگهى            كه برگشت گشواد با فرّهى

         يكى گنج ويژه بدرويش داد            سراينده را جامه خويش داد

         چو گشواد نزديك زابل رسيد            پذيره شدش زال زر چون سزيد

         بران بستگان زار بگريست دير            كجا مانده بودند در چنگ شير

         پس از نامور نوذر شهريار            بسر خاك بر كرد و بگريست زار

         بشهر اندر آوردشان ارجمند            بياراست ايوانهاى بلند

         چنان هم كه هنگام نوذر بدند            كه با تاج و با تخت و افسر بدند

         بياراست دستان همه دستگاه            شد از خواسته بى‏نياز آن سپاه‏

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

کاش می دیدی به چشم عاشقان رخسار خویش
تا دریغ از چشم خود می داشتی دیدار خویش
«صائب تبریزی»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید