شاهنامه فردوسی – آمدن سام به نزد منوچهر

آمدن سام به نزد منوچهر

چو شاه جهاندار بگشاد روى            زمين را ببوسيد و شد پيش اوى‏

         منوچهر برخاست از تخت عاج            ز ياقوت رخشنده بر سرش تاج‏

         بر خويش بر تخت بنشاختش            چنانچون سزا بود بنواختش‏

         و زان گرگساران جنگ آوران            و زان نره ديوان مازندران‏

         بپرسيد و بسيار تيمار خورد            سپهبد سخن يك بيك ياد كرد

         كه نوشه زى اى شاه تا جاودان            ز جان تو كوته بد بدگمان‏

         برفتم بران شهر ديوان نر            نه ديوان كه شيران جنگى ببر

         كه از تازى اسپان تكاورترند            ز گردان ايران دلاورترند

  شاهنامه فردوسی - آگاه شدن سلم و تور از منوچهر

         سپاهى كه سگسار خوانندشان            پلنگان جنگى نمايندشان‏

         ز من چون بديشان رسيد آگهى            از آواز من مغزشان شد تهى‏

         بشهر اندرون نعره بر داشتند            از ان پس همه شهر بگذاشتند

         همه پيش من جنگ جوى آمدند            چنان خيره و پوى پوى آمدند

         سپه جنب جنبان شد و روز تار            پس اندر فراز آمد و پيش غار

         نبيره جهاندار سلم بزرگ            به پيش سپاه اندر آمد چو گرگ‏

         سپاهى بكردار مور و ملخ            نبد دشت پيدا نه كوه و نه شخ‏

         چو برخاست زان لشكر گشن گرد            رخ نامداران ما گشت زرد

  دیوان حافظ - آن کس که به دست جام دارد

         من اين گرز يك زخم برداشتم            سپه را هم آنجاى بگذاشتم‏

         خروشى خروشيدم از پشت زين            كه چون آسيا شد بريشان زمين‏

         دل آمد سپه را همه باز جاى            سراسر سوى رزم كردند راى‏

         چو بشنيد كاكوى آواز من            چنان زخم سرباز كوپال من‏

         بيامد بنزديك من جنگ ساز            چو پيل ژيان با كمند دراز

         مرا خواست كارد بخم كمند            چو ديدم خميدم ز راه گزند

         كمان كيانى گرفتم بچنگ            به پيكان پولاد و تير خدنگ‏

         عقاب تكاور بر انگيختم            چو آتش بدو بر تبر ريختم‏

  شاهنامه فردوسی - خواب ديدن سام از چگونگى كار پسر

         گمانم چنان بد كه سندان سرش            كه شد دوخته مغز تا مغفرش‏

         نگه كردم از گرد چون پيل مست            بر آمد يكى تيغ هندى بدست‏

         چنان آمدم شهريارا گمان            كزو كوه زنهار خواهد بجان‏

         وى اندر شتاب و من اندر درنگ            همى جستمش تا كى آيد بچنگ‏

         چو آمد بنزديك من سرفراز            من از چرمه چنگال كردم دراز

         گرفتم كمربند مرد دلير            ز زين بر گسستم بكردار شير

         زدم بر زمين بر چو پيل ژيان            بدين آهنين دست و گردى ميان‏

         چو افگنده شد شاه زين گونه خوار            سپه روى برگشت از كار زار

  شاهنامه فردوسی - گرفتن قارن دژ الانان را

         نشيب و فراز بيابان و كوه            بهر سو شده مردمان هم گروه‏

         سوار و پياده ده و دو هزار            فگنده پديد آمد اندر شمار

         چو بشنيد گفتار سالار شاه            بر افراخت تا ماه فرخ كلاه‏

         چو روز از شب آمد بكوشش ستوه            ستوهى گرفته فرو شد بكوه‏

         مى و مجلس آراست و شد شادمان            جهان پاك ديد از بد بدگمان‏

         ببگماز كوتاه كردند شب            بياد سپهبد گشادند لب‏

         چو شب روز شد پرده بارگاه            گشادند و دادند زى شاه راه‏

         بيامد سپهدار سام سترگ            بنزد منوچهر شاه بزرگ‏

  دیوان حافظ - شکفته شد گل حمرا و گشت بلبل مست

         چنين گفت با سام شاه جهان            كز ايدر برو با گزيده مهان‏

         بهندوستان آتش اندر فروز            همه كاخ مهراب و كابل بسوز

         نبايد كه او يابد از بد رها            كه او ماند از بچّه اژدها

         زمان تا زمان زو بر آيد خروش            شود رام گيتى پر از جنگ و جوش‏

         هر آن كس كه پيوسته او بود            بزرگان كه در دسته او بود

         سر از تن جدا كن زمين را بشوى            ز پيوند ضحاك و خويشان اوى‏

         چنين داد پاسخ كه ايدون كنم            كه كين از دل شاه بيرون كنم‏

  دیوان حافظ -  نقدها را بود آیا که عیاری گیرند

         ببوسيد تخت و بماليد روى            بران نامور مهر انگشت اوى‏

         سوى خانه بنهاد سر با سپاه            بدان باد پايان جوينده راه‏

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

چو لعل شکرینت بوسه بخشد
مذاق جان من ز او پرشکر باد
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

ه

(هَ یا هِ) (های غیر ملفوظ) (پس.) به صورت پسوند به معانی ذیل آید:
۱- نسبت و اتصاف: الف - به اسم عام پیوندد و صفت سازد: نبرده = نبردی. ب - به اسم عام پیوندد و مفهوم اخص یابد: زرده. ج - به کلمه مرکب از عدد و اسم عام پیوندد و معنی مقدار دهد. (این نوع را هم «ها»ی مقداریه نامند).
۲- به اسم ذات یا صفت مطلق ملحق گردد و تغییری ظاهراً در معنی کلمه و هویت دستوری ندهد: آشکار = آشکاره.
۳- به صفت مختوم به ین پیوندد: زرین ه.
۴- به کلمه (صفت و اسم) مختوم به ان جمع پیوندد، به دو صورت: الف - غالباً قید سازد: مرد ان ه. ب - گاه صفت سازد: استادانه.
۵- (مانندگی) شباهت: پایه.
۶- دارایی و خداوندی: الف - به عدد پیوندد و اسم سازد: پنجه. ب - به عدد و معدود پیوندد و صفت سازد به معنی دارای آن عدد و معدود: دو دره. ج - گاه به اسم صوت پیوندد و اسم سازد: ترقه.
۷- اسم آلت - به فعل امر (دوم شخص مفرد) پیوندد و اسم آلت سازد: آتشزنه.
۸- اسم مفعول - به آخر مصدر مرخم = سوم شخص مفرد ماضی مطلق پیوندد و اسم مفعول سازد: آمده.
۹- اسم فاعل - به آخر سوم شخص جمع مضارع پیوندد و اسم فاعل سازد: آینده.
۱۰ - اسم مصدر - به ریشه فعل + دوم شخص امر حاضر پیوندد و اسم مصدر سازد: پذیره.
۱۱ - اسم مکان - به آخر اسم یا صفت پیوندد و نام مکانی خاص گردد: انجیره.
۱۲ - معرفه - در تداول به آخر اسم یا صفت به جای موصوف پیوندد و افاده معرفه کند: آقاهه.
۱۳ - تحقیر - گاه در تداول به آخر اسم پیوندد و افاده تحقیر کند: پسره.

دیدگاهتان را بنویسید