شاهنامه فردوسی – آمدن سام به نزد منوچهر

آمدن سام به نزد منوچهر

چو شاه جهاندار بگشاد روى            زمين را ببوسيد و شد پيش اوى‏

         منوچهر برخاست از تخت عاج            ز ياقوت رخشنده بر سرش تاج‏

         بر خويش بر تخت بنشاختش            چنانچون سزا بود بنواختش‏

         و زان گرگساران جنگ آوران            و زان نره ديوان مازندران‏

         بپرسيد و بسيار تيمار خورد            سپهبد سخن يك بيك ياد كرد

         كه نوشه زى اى شاه تا جاودان            ز جان تو كوته بد بدگمان‏

         برفتم بران شهر ديوان نر            نه ديوان كه شيران جنگى ببر

         كه از تازى اسپان تكاورترند            ز گردان ايران دلاورترند

  شاهنامه فردوسی - ستایش خرد

         سپاهى كه سگسار خوانندشان            پلنگان جنگى نمايندشان‏

         ز من چون بديشان رسيد آگهى            از آواز من مغزشان شد تهى‏

         بشهر اندرون نعره بر داشتند            از ان پس همه شهر بگذاشتند

         همه پيش من جنگ جوى آمدند            چنان خيره و پوى پوى آمدند

         سپه جنب جنبان شد و روز تار            پس اندر فراز آمد و پيش غار

         نبيره جهاندار سلم بزرگ            به پيش سپاه اندر آمد چو گرگ‏

         سپاهى بكردار مور و ملخ            نبد دشت پيدا نه كوه و نه شخ‏

         چو برخاست زان لشكر گشن گرد            رخ نامداران ما گشت زرد

  شاهنامه فردوسی - آگاه شدن سلم و تور از منوچهر

         من اين گرز يك زخم برداشتم            سپه را هم آنجاى بگذاشتم‏

         خروشى خروشيدم از پشت زين            كه چون آسيا شد بريشان زمين‏

         دل آمد سپه را همه باز جاى            سراسر سوى رزم كردند راى‏

         چو بشنيد كاكوى آواز من            چنان زخم سرباز كوپال من‏

         بيامد بنزديك من جنگ ساز            چو پيل ژيان با كمند دراز

         مرا خواست كارد بخم كمند            چو ديدم خميدم ز راه گزند

         كمان كيانى گرفتم بچنگ            به پيكان پولاد و تير خدنگ‏

         عقاب تكاور بر انگيختم            چو آتش بدو بر تبر ريختم‏

  دیوان حافظ - خوش است خلوت اگر یار یار من باشد

         گمانم چنان بد كه سندان سرش            كه شد دوخته مغز تا مغفرش‏

         نگه كردم از گرد چون پيل مست            بر آمد يكى تيغ هندى بدست‏

         چنان آمدم شهريارا گمان            كزو كوه زنهار خواهد بجان‏

         وى اندر شتاب و من اندر درنگ            همى جستمش تا كى آيد بچنگ‏

         چو آمد بنزديك من سرفراز            من از چرمه چنگال كردم دراز

         گرفتم كمربند مرد دلير            ز زين بر گسستم بكردار شير

         زدم بر زمين بر چو پيل ژيان            بدين آهنين دست و گردى ميان‏

         چو افگنده شد شاه زين گونه خوار            سپه روى برگشت از كار زار

  شاهنامه فردوسی - رسيدن سهراب به دژ سپيد

         نشيب و فراز بيابان و كوه            بهر سو شده مردمان هم گروه‏

         سوار و پياده ده و دو هزار            فگنده پديد آمد اندر شمار

         چو بشنيد گفتار سالار شاه            بر افراخت تا ماه فرخ كلاه‏

         چو روز از شب آمد بكوشش ستوه            ستوهى گرفته فرو شد بكوه‏

         مى و مجلس آراست و شد شادمان            جهان پاك ديد از بد بدگمان‏

         ببگماز كوتاه كردند شب            بياد سپهبد گشادند لب‏

         چو شب روز شد پرده بارگاه            گشادند و دادند زى شاه راه‏

         بيامد سپهدار سام سترگ            بنزد منوچهر شاه بزرگ‏

  دیوان حافظ - سال‌ها دل طلب جام جم از ما می‌کرد

         چنين گفت با سام شاه جهان            كز ايدر برو با گزيده مهان‏

         بهندوستان آتش اندر فروز            همه كاخ مهراب و كابل بسوز

         نبايد كه او يابد از بد رها            كه او ماند از بچّه اژدها

         زمان تا زمان زو بر آيد خروش            شود رام گيتى پر از جنگ و جوش‏

         هر آن كس كه پيوسته او بود            بزرگان كه در دسته او بود

         سر از تن جدا كن زمين را بشوى            ز پيوند ضحاك و خويشان اوى‏

         چنين داد پاسخ كه ايدون كنم            كه كين از دل شاه بيرون كنم‏

  شاهنامه فردوسی - رفتن سام به جنگ مهراب

         ببوسيد تخت و بماليد روى            بران نامور مهر انگشت اوى‏

         سوى خانه بنهاد سر با سپاه            بدان باد پايان جوينده راه‏

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

هر که درآتش سودای تو امروز بسوخت
ظاهر آنست که فردا بود ایمن ز عذاب
«خواجوی کرمانی»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید

اسم

( اِ ) [ ع. ] (اِ.)
۱- کلمه‌ای که به وسیله آن چیزی یا کسی را می‌خوانند، نام.
۲- عنوان.
۳- شهرت، آوازه.
۴- در دستور زبان فارسی قسمی از اقسام کلمه که بدان مردم یا جانور یا چیزی را نامند و معین کنند: مرد، زن، خانه، میز، کوه و دشت. ضح - در صرف عربی اسم قسمی از سه قسم کلمه‌است که بر معنایی مستقل دلالت کند و به زمانی خاص باز بسته نباشد.
۵- اسم ذات است مسما به اعتبار صفت و صفت یا با وجود است چون عالم و قدیم و یا با عدم است چون قدوس (تصوف). ج. اسامی، اسماء. ؛~ آلت اسمی است که بر ابزار کار دلالت کند. ؛ ~ اشاره «این» و «آن» هرگاه مسبوق به اسم می‌باشد، اسم اشاره نامیده شود. نخستین برای اشاره به نزدیک و دومین برای اشاره به دور: این خانه، این میز، آن مرد، آن خیابان. ؛ ~ جمع اسم عام چون در صورت مفرد و در معنی جمع باشد: دسته، رمه. ؛~ بی مسمی نامی که معنی آن با چیز یا کسی که برای آن وضع شده‌است مطابق نباشد. ؛~ جنس اسمی است که بر افراد یک جنس دلالت کند و آن نه معرفه‌است نه نکره مانند: درخت، کوه، اسب و چون خواهند نکره شود «ی» بدان افزایند: درختی، کوهی، اسبی. ؛ ~ خاص آن است که بر فردی مخصوص و معین دلالت کند. مق. اسم عام. ؛ ~ ذات اسم چون قایم به ذات باشد و وجودش وابسته به دیگری نباشد آن را اسم ذات نامند. مق. اسم معنی. ؛ ~ زمان اسمی است که دلالت بر زمان کند. ؛ ~ مکان اسمی است که دلالت بر مکان کند. ؛ ~ فاعل اسمی است مشتق از فعل که بر کننده کاری یا دارنده حالتی دلالت کند؛ صفت فاعلی. ؛~ مفعول اسمی است که دلالت می‌کند بر چیزی یا کسی که فعل بر او واقع شده‌است ؛ صفت مفعولی. ؛ ~ مصدر کلمه‌ای است مشتق از فعل که بر معنی مصدر دلالت کند (و آن جز مصدر و ریشه فعل است). ؛ ~ مشتق اسمی که از مصدر یا ریشه‌ای جدا شده باشد مانند اسم فاعل که از امر یا ریشه و اسم مفعول که از مصدر (مرخم) ساخته می‌شود. ؛ ~ معنی اسمی است که وجود مسمی آن به غیرش وابسته باشد. مق. اسم ذات: رنجش، دانش، سفیدی، هوش.

دیدگاهتان را بنویسید